De politieke ledenraad is al een uur bezig, als PvdA-Europarlementariër Paul Tang binnenkomt. Tang komt van een andere ledenbijeenkomst. Hoewel de politieke ledenraad vandaag niet over Europa gaat, mag Tang de bijeenkomst toch toespreken. Dit is het moment waarop hij aan zijn partij kan verantwoorden wat hij in Brussel en Straatsburg doet. Een week later doet Sophie in ’t Veld bij D66 hetzelfde. Hoe verantwoorden Europarlementariërs hun werk binnen hun partij? Hoe gaat dat?
Tang sluit aan bij het thema van de politieke ledenraad: de ledendemocratie. Volgens hem maken leden de PvdA groot en sterk. De PvdA heeft een internationale oriëntatie, leert hij ons. Maar Brussel is nog steeds voor leden ver weg. Tang wil dat veranderen en zal daarom met zijn collega’s Agnes Jongerius en Kati Piri steeds weer naar dit soort bijeenkomst komen. Hij neemt even het woord ‘verantwoording’ in de mond. Desnoods komt Tang bij de leden thuis om uit te leggen wat hij doet en bereikt, dreigt hij.
Tang werkt aan ‘een ander Europa’ waar mensen zich weer in kunnen herkennen. Dit is nodig, want anders stemmen mensen straks niet meer of ze gaan eurosceptici steunen. ‘Deze sentimenten moeten we serieus nemen’, meldt Tang en dus moeten we aan een socialer en groener Europa werken. De sociaaldemocraten in het Europees Parlement werken aan banen en groei, niet het Europa van ‘meer markt en minder overheid’. Het verband tussen euroscepsis en al deze politieke doelen blijft vaag.
Tang heeft voor de PvdA-leden ook wat successen in de aanbieding. Door de sociaaldemocraten komt er een investeringsprogramma van 300 miljard, meldt hij. Er komt een einde aan bonussen in het bankwezen en een einde aan schijnconstructies op de arbeidsmarkt. Er zit een sociaaldemocraat in de Europese Commissie op de portefeuille energie en niet te vergeten gaat ook Frans Timmermans zich met duurzaamheid bezighouden. Tang is trots op de PvdA want ‘het gevecht voor een ander Europa is de moeite waard’.
Precies een week later verantwoord Sophie in ’t Veld haar werk bij het D66-congres. In tegenstelling tot Tang krijgt ze geen plaats in het algemene programma, maar in een deelsessie. Europa is bij het pro-Europese D66 dus gemakkelijk te ontlopen. Sommige leden die in de verkeerde zaal zitten, zetten het ook inderdaad op een lopen als ze erachter komen dat het over Europa gaat. Toch is het zaaltje uiteindelijk te klein en moeten de mensen staan. Europa verdeelt ook hier.
Tang mag bij de PvdA een toespraak houden, In ’t Veld wordt geïnterviewd door een onkritische moderator. Tang krijgt geen vragen uit het publiek, In ’t Veld een zeer afgepast aantal: drie. Voor meer vragen is geen tijd al lijken sommige leden meer interactie te willen. Kritiek op de moderator ontbreekt: deze zet in op zeer beperkte Europa-kennis. ‘Misschien kent niet iedereen Sophie in ’t Veld’, begint hij. Een vreemde opmerking bij een pro-Europese partij die de verkiezingen won met een van de langst zittende Europarlementariërs.
Maar de hele aanname bij D66 is dat de leden weinig van Europa weten want deze sessie blijkt geheel bedoeld om uitleg te geven. Die volgt over de wisselende coalities, de rol van de Europese Commissie en Europese fracties. In ’t Veld legt uit dat de Europese liberalen (ALDE), dezelfde prioriteiten hebben als D66: de economie. Ook in Europa voert D66 constructief oppositie en steunt ze goede voorstellen. In ’t Veld gelooft niet dat er minder Europese regels gaan komen, want het is niet duidelijk welke regels overbodig zijn. Ze meldt tussendoor wel even dat het CDA schoolmelk Europees wil subsidiëren.
In ’t Veld vult de tijd met college over Europa en gaat maar beperkt in op haar politieke doelen. Net als bij de PvdA wordt hier gezegd dat leden actief kunnen zijn op Europees gebied. Er komt ‘permanente campagne’, maar wat dat concreet inhoudt blijft vaag. Tang belooft de leden te bezoeken, maar In ’t Veld doet dat niet. De leden vragen er hier ook niet om.
Publieke verantwoording bij partijbijeenkomsten gaat over het noemen van politieke doelen, niet over het verantwoorden van politieke activiteiten. Tang waagt zich aan het noemen van resultaten, maar In ’t Veld zwijgt erover. Al snel blijkt waarom. Volgens In ’t Veld is het leuk dat er 300 miljard komt voor investeringen, maar is dat bedrag zeer onzeker omdat niemand weet waar het vandaan moet worden gehaald.
Onbekend Parlement is een serie van Chris Aalberts over het Europees Parlement.
