25 jaar na de val van Nicolae Ceausescu heeft er in Roemenië wederom een revolutie plaatsgevonden. Een kleinere dan in 1989 weliswaar. De revolutie vond nu plaats in de politieke cultuur. Er is gebroken met de jarenlange schandalen en spelletjes in het parlement. Er werd gekozen voor de eerste liberale president en de eerste president uit Ardeal. En nog belangrijker: er werd gekozen voor een Roemeen van Duitse afkomst.
De eerste ronde vond plaats op 2 november. Tijdens deze ronde was er keuze uit meerdere kandidaten – veertien in totaal. De twee kanshebbers waren de sociaaldemocraat van de PSD (Partij Sociaaldemocraten) Ponta en de centrumrechtse conservatieve Johannis van de ACL (De Christelijk-Liberale Alliantie). Ponta haalde 40 procent en Johannis 30 procent. Een percentage dat werd verwacht door de Roemeense analisten, te meer omdat Ponta een intensieve campagne op het platteland heeft gevoerd, terwijl de Roemeense diaspora (de Roemenen die in het buitenland zitten) werden behandeld als honden. Duizenden Roemenen konden niet naar de stembus.
Dat de diaspora in het afvoerputje zat van de aandacht bij het kabinet van Ponta is logisch. De Roemeense overheid, het kabinet, is verantwoordelijk voor de stemmen in het buitenland. De diaspora heeft met meer dan 80 procent (volgens het Roemeens BEC, centraal electoraal bureau) op Johannis gestemd. Hoe meer Roemenen zouden stemmen, hoe kleiner het verschil zou worden. Er was dus sprake van een spel dat werd gespeeld met de Roemenen.
Omdat er in de eerste ronde geen kandidaat de meerderheid van de stemmen heeft gehaald, werd de tweede ronde afgekondigd tussen Ponta en Johannis. Direct na de afkondiging kwam er kritiek op het huidige kabinet, waarvan Ponta premier is. De beschuldigingen kwamen vanuit het kamp van de ACL en de diaspora. Er zou te weinig capaciteit zijn geweest bij de stembureau’s. Het zette kwaad bloed bij de Roemenen in de diaspora.
Na de eerste ronde werd voornamelijk op de sociale media schande gesproken over de werkwijze van de overheid. De diaspora begon mensen te mobiliseren en langzaam aan werd het Ponta-sentiment verruild voor woede en de wens om een einde te maken aan de laffe politiek. En tussen de eerste en de tweede ronde begonnen meer mensen zich aan te sluiten. Er zijn honderden foto’s op Twitter en Facebook gedeeld van rijen mensen die meer dan vijf uur hebben moeten wachten om te stemmen. Een beschamende hoeveelheid mensen kon niet eens stemmen.
Met de tweede ronde ontstond er een kleine revolutie. Direct nadat de stembureau’s gesloten werden en via Twitter en Facebook de berichten binnenkwamen dat er duizenden, ja zelfs tienduizenden Roemenen niet konden stemmen in de diaspora, gingen mensen de straten op in de steden Cluj-Napoca, Timisoara en Bucuresti. Ze protesteerden opdat ook de diaspora een gelijke behandeling zou krijgen. Leuzen werden geroepen “Ponta nu uita, Romania nu te vrea” (Ponta niet vergeten, Roemenië wil jou niet).
Op het moment dat er in de grote steden mensen de straat op gingen, verschool Ponta zich in het partijkantoor. Na het sluiten van de stembureau’s heeft het twee uur geduurd voordat Victor Ponta met een verklaring in de media kwam. Een eventueel presidentschap voor Ponta werd toen al uitgesloten. De sfeer in Roemenië was in eerste instantie grimmig en deed sterk denken aan de sfeer van december 1989.
Op het moment dat de exitpolls beter begonnen te worden voor Johannis, sloeg ook de sfeer om tijdens de demonstraties. De mensen veranderden van een woedende menigte in een feestvierende groep. Ze begonnen het Roemeense volkslied te zingen en de leuzen werden veranderd toen de gekozen President Johannis de mensen opzocht op het Universiteitsplein in Bucuresti. “Klaus, Klaus, ai dat afara pe Mickey Mouse!” (Klaus, Klaus, je hebt hem vertrapt, die Mickey Mouse!) In de drie steden werd het feest.
Roemenië heeft na december 1989 nu ook november 2014. Het moment dat een Roemeen die etnisch Duitser is, president is geworden. De analyses worden nog gevoerd in Roemenië. Een bericht werd al snel duidelijk: de Roemenen wilden breken met de politiek van de show, van het moddergooien, van de corruptie en smerige spellen. Johannis heeft als burgemeester van Sibiu bewezen hard te kunnen werken. Der Spiegel omschreef Johannis zelfs als “alleen tegen de maffia”.
De revolutie van 2014 is de revolutie waarmee Roemenen willen bereiken dat er met respect over Roemenië wordt gesproken in Europa. Het was de revolutie waarin Roemenië heeft gekozen West-Europees te willen worden. Het was een kleine revolutie, maar emotioneel was dit een grote voor de Roemenen. Na deze revolutie is er nog een lange weg te gaan. Die lange weg zal ieder geval voor een heleboel Roemenen nu ingeslagen worden met euforie en de kans om het land nu een einde te maken aan de laatste communistische zaken, voorgoed.
