Hoewel de uitslagen van de tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen niet makkelijk landelijk te interpreteren zijn, geeft de uitslag van Den Bosch wel een aardige indruk over de electorale stand van de deelnemende landelijke partijen in Nederland.
De belangrijkste conclusie uit de uitslag in de zes gemeenten is (wederom) de sterke fragmentatie van het Nederlandse electorale landschap. Enerzijds zien we dat door de scores van de lokale partijen en anderzijds door de scores van de landelijke partijen. Behalve in Oss haalden de landelijke partijen in geen van de gemeenten een score van hoger dan 15 procent.
De score van onze peiling (pdf) laat dat, zoals al heel lang het geval is, ook zien. PVV is de grootste met 27 zetels (-1), CDA 24, D66 23 (+1) en VVD 22 (-1). SP staat op 16 (-1) en PvdA op 12 (+1). GroenLinks raakt langzamerhand uit het dal van de verkiezingen van 2012. Staat nu op 8 (+1).
Hoewel de exacte uitslag van de Eerste Kamerverkiezingen over enkele maanden nu niet te voorspellen is, lijkt het vrijwel zeker dat ook bij die verkiezingen er sprake zal zijn van een grote fragmentatie. Geen enkele partij meer dan 18 procent. En vier partijen behoorlijk dicht bij elkaar.
Bij Tweede Kamerverkiezingen was en zal dat minder het geval zijn, omdat die verkiezingen toch steeds weer lijken uit te lopen op de keuze wie Nederland als premier wil. 2003 en 2006 Balkenende-Bos, 2010 Rutte-Cohen en 2012 Rutte-Samsom. En dat heeft een aanzuigende werking op de twee partijen van die kandidaten.
Uit het onderzoek van vandaag blijkt er ook een fors verschil te zijn in voorkeuren voor mogelijke regeringscombinaties. Dan blijkt nog maar 1 procent van de Nederlanders de combinatie VVD-PvdA te willen na de volgende verkiezingen. VVD-CDA-D66 wordt het meest gekozen (21 procent). Dat is wel de duidelijke voorkeur van de kiezers van VVD en CDA, maar niet van die van D66. Die prefereren de combinatie VVD-PvdA-D66. Een combinatie die maar door 8 procent van de Nederlands wordt verkozen.
D66-SP-PvdA wordt door de kiezers van PvdA en SP het meest genoemd. 16 procent van alle Nederlanders kiezen deze combinatie. VVD-CDA-PVV wordt door 14 procent genoemd. Alleen kiezers van de PVV noemen deze combinatie vaak.
De uitslag van de verkiezingen in maart a.s. en de daaruit volgende samenstelling van de Eerste Kamer zullen een grote impact hebben op zowel de politieke verhoudingen in Den Haag als het electorale landschap en zowel het moment van de volgende Tweede Kamerverkiezingen en de uitslag.
