Hij vierde onlangs nog triomfen met zijn oude kornuiten van Monty Python, zijn Fear and loathing in Las Vegas is een favoriet onder studenten met een drank- en drugsprobleem en met Brazil schiep hij een klassieker in het dystopische genre.
We hebben het over Terry Gilliam, het Amerikaanse Python-lid dat ging filmen en sindsdien meesterwerken afwisselt met epische mislukkingen. Zijn laatste, The Zero Theorem, leent nogal wat elementen uit de eerste categorie, maar zal in de filmgeschiedenisboekjes waarschijnlijk in de laatste categorie belanden want het is een nogal overvol maar sympathiek rommeltje geworden.
Je zou The Zero Theorem een update van Brazil kunnen noemen. In deze 2.0-versie zien we weer dezelfde mengeling van science fiction, romantiek en sociale satire, overgoten met dezelfde 1984 Big Brother-saus.
We volgen een geniale wiskundige, een kale Christopher Waltz, die een formule probeert te kraken waarmee we alles in het leven kunnen verklaren, maar ondertussen in de gaten wordt gehouden door het allesziende Management. Daarmee zijn we op vertrouwd Orwelliaans terrein. De techniek is de baas, relaties zijn vervangen door virtueel contact en gelukkig is er weer een rebel die het opneemt tegen het systeem.
Het is een warrig verhaal dat bevolkt wordt door eendimensionale typetjes waarmee het moeilijk meeleven is. Visueel is The Zero Theorem wel een feestje. De vormgeving ziet er uit alsof Gilliam zijn oude LSD-voorraad heeft opgemaakt en de decors van Sjakie en de chocoladefabriek, Blade runner en zijn eigen Brazil in de blender heeft gemikt. Het resultaat is een kermis vol vreemde apparaten en knipperend neon.
Bonus nummer twee: Gilliam heeft een hele stoet sterren weten te charteren voor uitzinnige bijrollen. Peter Stormare speelt een bedrijfsdokter, Tilda Swinton doet haar rol uit Snowpiercer nog eens over en speelt een beeldschermpsychiater, Matt Damon schmiert er op los als de corperate creep Management. En fijn is het weerzien met David Thewlis, de ster uit het cynische jaren negentig meesterwerkje Naked. Zo geeft dit bizarre misbaksel toch een goed gevoel. Maar of dat nou de bedoeling was van Gilliam…
Dvd/vod: The Zero Theorem. Regie: Terry Gilliam. Met: Christopher Waltz, David Thewlis, Tilda Swinton, Matt Damon.