Er stonden die dag in maart zo’n tweehonderd demonstranten voor het Europees Parlement in Straatsburg. De privatisering van het railvervoer werd besproken en dus hadden Franse vakbonden hun leden opgetrommeld om lawaai te komen maken. Er waren ook een handjevol demonstranten uit België en Duitsland aanwezig.
Een aantal Europarlementariërs kwam luisteren naar de zorgen van de demonstranten. De meesten liepen echter meteen naar binnen: demonstraties voor het Europees Parlement zijn immers een terugkerende vorm van folklore. Sommige Europarlementariërs waren zo weinig geïnteresseerd dat ze niet eens moeite deden om interesse in de demonstratie te veinzen of om een inhoudelijk antwoord te geven op vragen van demonstranten. De demonstratie haalde niets uit en de nieuwe regels kwamen er toch.
Nu steeds meer beleid op Europees niveau wordt gemaakt, is het Europees Parlement als volksvertegenwoordiging steeds belangrijker geworden. Het is de plaats waar over veel meer regels wordt besloten dan in Den Haag, maar daar is in termen van publieke aandacht niets van te merken. Journalisten blijven er veelal weg, demonstranten gaan vooral naar Den Haag en burgers blijven bij Europese verkiezingen thuis. Europarlementariërs behoren tot de meest onbekende politici.
De invloed van Europarlementariërs is groot, maar die van burgers in Europa zeer beperkt. Verreweg de meeste burgers doen geen moeite een urenlange treinrit naar Brussel of Straatsburg te maken om daar te demonstreren. In 2014 nam slechts een minderheid de moeite om te stemmen. Wat hebben die stemmers daarmee in gang gezet? Hoewel politici en gesubsidieerde organisaties nog steeds doen alsof de burgerinvloed op Europa groot is, is daar praktisch niets van te merken. Zij hebben alleen in theorie gelijk.
In het Europees Parlement maken Europese fracties de dienst uit. We moeten dus niet naar de politieke verhoudingen van de Nederlandse delegaties kijken, maar naar de Europese partijen. Wat blijkt? Zowel voor als na de Europese verkiezingen hebben de eurofiele christendemocraten en sociaaldemocraten een meerderheid. Die meerderheid is kleiner geworden en dus is compromisvorming moeilijker dan eerst, maar nog steeds maken eurofielen de dienst uit. Luister naar hun opperhoofd Jean-Claude Juncker.
Ondanks al het lawaai van Wilders over een Europese alliantie rond de PVV, is ook aan eurosceptische zijde de situatie onveranderd. Er is een kleine eurosceptische fractie rond de UKIP die machteloos staat tegenover het oprukkende Europese beleid. De PVV staat aan de zijlijn. Europees beleid komt tot stand door middel van onderhandelingen en deze mammoettanker laat zich niet zomaar van koers veranderen. Een paar zetels winst of verlies in het Europees Parlement doet dat niet, een paar demonstraties evenmin.
Voorspelling voor 2015: er komt meer Europees beleid, of u dat nou wilt of niet.
Chris Aalberts blikt in vijf afleveringen terug op 2014, maar ook vooruit.
