Zeventien miljoen mensen. Een jaar lang. Samenlevend op een klein landje. Ja, het jaar 2014 leek wel het tv-programma Utopia in het groot. Of was Utopia Nederland in het klein? Een poldermodel met vijftien wereldverbeteraars waar uiteindelijk toch ook alles draaide om geld. Maar terwijl de Utopianen het hielden bij ultiem geluk en complete chaos op eigen terrein, werd in Nederland in 2014 het buitenland meer en meer ook binnenland.
IS-terreur. Vluchtelingenstromen. Ebola-virus. Het opnieuw opgelaaide Israëlisch-Palestijns conflict. De crisis in de Oekraïne. Met als dieptepunt een vliegramp met vele Nederlandse slachtoffers. Dit alles gebeurde in de zomer van 2014.
Voor de zomer zongen Ilse & Walyon bij het Songfestival nog relaxed over Calm after the Storm. Maar de buitenlandse zomer stormde vervolgens zo onstuimig bij ons binnen dat het Nederland onmiskenbaar veranderde en mogelijk zelfs onze geschiedenis in zal gaan als keerpunt.
Zoals in dezelfde zomer minister Timmermans al zei: “De zomer van 2014 heeft een aantal schokken in de wereldpolitiek veroorzaakt die in Nederland, Europa en ver daarbuiten lang zullen doorwerken.”
Voor de zomer was het allemaal nog best gezellig. De koning dronk zelfs een biertje met Poetin bij de Winterspelen en hield later zijn eerste Koningsdag. Een staatssecretaris van Financiën werd ingeruild: Weekers werd Wiebes. Er was weer ‘ns een parlementaire enquête waar nu bestuurders van woningcorporaties werden doorgezaagd. In Leiden werd een buurt boos omdat een pedoseksueel er een woning kreeg. En de moordenaar van Fortuyn kwam na 12 jaar zitten weer vrij.
De gemeenteraadsverkiezingen leidde tot het zoveelste voorpaginanieuws over Wilders en PVV-gerommel, nu door ophef over zijn ‘minder-Marokkanen’ uitspraak. Terwijl juist D66, CDA en de Lokalen de verkiezingen wonnen en de unieke almacht van de PvdA zelfs ook in de steden verpulverde.
En dan over de Europese verkiezingen: 63 procent ging niet stemmen! Maar wel lijkt er een nieuwe bestuurlijke Brusselse wind te gaan waaien. De Luxemburger Juncker en de Pool Tusk zijn onze nieuwe Europese bazen en ons Fransje Supermans is benoemd tot eurocommissaris ‘overbodige regels’.
Ook was er een atoomtop in Den Haag met vooral als resultaat volop Hollandpromotie met als eye-catcher een foto in alle internationale kranten van Obama voor onze Nachtwacht. En op het WK-voetbal wist Van Gaals Oranje met meesterlijk irritatievoetbal en een oogstrelende zweefduikdoelpunt van Van Persie zelfs derde te worden.
Maar dan…terwijl het al wat rommelde door de Russische annexatie van de Krim… raakte op 17 juli de fatale vlucht MH17 ons kikkerlandje in het hart wat voelde als onze 9/11. Een woedende Mark belde er op los met Vladimir, Angela en Barack. Er volgde een rede van Timmermans bij de VN die net zo indrukwekkend was als de lange rij van klappend publiek langs de lange rij van lijkwagens van Eindhoven naar Hilversum.
Maar het Russische Koude Oorlog-spook keerde terug en het werd volop armpje drukken met sancties. In 2013 was het nog het Nederland-Ruslandjaar. Nu zijn we opeens aan het pokeren met Poetin. En dat 100 jaar na het begin van de Eerste Wereldoorlog en 70 jaar na D-Day en Market Garden.
Daarnaast vlogen we deze zomer ook een andere chaoszone binnen: de Islamitische Staat in Syrië en Irak. Zo werpen onze F16’s nu bommen op een koppersnellerskalifaat en zitten we opgescheept met Jihadsympathisanten, Jihadronselaars en terugkerende Jihadstrijders. Dit zelfs leidend tot de zomerkomkommer van dit jaar in de persoon van burgemeester Van Aartsen omdat hij tijdens IS-onlusten in zijn Haagse Schilderswijk op vakantie bleef.
Wel bleek bij Prinsjesdag – door de MH17-ramp omgeven met een rouwrand van verdriet – dat er kleine plusjes zijn in de kwakkeleconomie en huizenmarkt. Maar het wachten op banen blijft het grootste zorgpunt. In het zorgelijke kielzog gevolgd door de overgang per 2015 van de taken van zorg, werk en jeugd naar de gemeente. Daarnaast werden we vervelend verrast op naheffingen van zowel Brussel als de Belastingdienst. Zo werd het een niksig onstuimig overgangsjaar tussen de dip van 2013 en beoogde groei van 2015.
Door het geregelde Zwarte Pietendiscussienieuws werd bovendien hét Sinterklaasjournaal maatschappelijk net zo relevant als dé Miljoenennota. En ondanks dat 2014 het warmste jaar werd sinds drie eeuwen, speelde het klimaatprobleem in ons hoofd niet een hoofdrol. Eerder waren we bezig met achterklapnieuws over een verborgen camera filmpje van een namaak-toyboy die een date had met burgemeester Hoes.
Ook werden we volop bestookt met ongerijmde Oranje getinte berichten zoals over Roy Donders Oranje juichpakken, Hiddinks stuntelende Oranje en Syrische asielzoekers in het dorpje Oranje. Verder vloog opeens de vogelgriep bij ons binnen en konden we dit jaar niet meer een treinkaartje kopen, maar moesten we gaan in- en uitchecken met de ov-chipkaart.
Plots was er vlak voor de kerst ook nog een kabinetscrisis door een gesneuvelde wet in de Eerste Kamer over de vrije artsenkeuze. Maar deze Kerstcrisis werd snel genezen en het kabinet verklaarde zich weer snel gezond. Desondanks blijven we aan het eind van het jaar zitten met de cliffhanger of Rutte II het volgende jaar wel overleeft?
Zo 2014 bezien kunnen we weer vol vurige verlangens van verbetering inchecken naar het nieuwe jaar. Want net als in Utopia gaat ook in 2015 het leven in Nederland gewoon door. Waaraan de dit jaar overleden Wubbo Ockels waarschijnlijk zou toevoegen: “We zijn allemaal Astronauten van Ruimteschip Aarde.”
Gelukkig Nieuwjaar!
