De kruitdampen van de Zwarte Pieten-discussie waren nog niet opgetrokken, of die andere traditionele eindejaarsdiscussie laaide al weer op: “Moet vuurwerk verboden worden?” De tegenstanders van vuurwerk lijken aan de winnende hand, want de regels zijn dit jaar strenger dan ooit. De eerste stappen naar een totaalverbod zijn daarmee gezet. Maar pakken de tegenstanders de vuurwerkoverlast wel op de juiste manier aan?
Stel, je vindt iets een probleem, en je wilt het dus aanpakken. Is het dan zinnig het te verbieden? Laten we “te hard rijden” als voorbeeld nemen. Dat is al verboden. En toch rijden heel veel mensen nog vaak te hard. Hetzelfde geldt voor diefstal, fraude, vandalisme, etc. De reden is simpel: als mensen iets willen doen, dan doen ze het. Hogere straffen schrikken nooit iedereen af; hoogstens vergroten ze de hoop daarop en de pogingen om niet gepakt te worden. Waarom zou dat in het geval van vuurwerk anders zijn? Problemen verbieden is niet de oplossing. Je moet de wil om iets te doen verkleinen.
Dat zijn een flink aantal open deuren die daar worden ingetrapt. Maar dat weerhoudt de vuurwerktegenstanders er niet van toch te pleiten voor een hardere aanpak. Helemaal vreemd wordt het, als je ziet welke politici het voortouw daarin nemen: die van GroenLinks. Want als je kijkt naar softdrugs, wil GroenLinks juist de andere kant op. Niet verbieden, niet hard aanpakken, maar legaliseren. Niet de gebruiker aanpakken, maar de dealer.
Als het gaat om softdrugs snappen ze heel goed dat je een verboden vrucht minder aantrekkelijk maakt door het niet langer te verbieden. Waarom willen ze softdrugs- en vuurwerkoverlast totaal tegenovergesteld aanpakken?
Ze zouden beter moeten weten. Nu hebben we de merkwaardige situatie dat Nederland en haar buurlanden hun drugs- en vuurwerkbeleid precies tegenovergesteld voeren. Duitsland en België hebben strenge anti-drugswetten, en veel problemen met drugs. Maar vuurwerk is in die buurlanden het hele jaar door vrij verkrijgbaar, en ze hebben er nauwelijks problemen mee. In Nederland is het precies andersom. Daarom Nederland Belgische, Duitse, en zelfs Franse drugstoeristen, en hebben België en Duitsland Nederlandse vuurwerktoeristen.
Toch is er een belangrijk verschil: Nederlandse vuurwerktoeristen zijn er alleen aan het einde van het jaar. Als vuurwerk echt een verslaving was geweest die voor grote maatschappelijke problemen zou zorgen, zou onze grensstreek permanent één groot oorlogsgebied zijn. Maar dat is niet zo.
Op dit moment is vuurwerk in Nederland nagenoeg het hele jaar verboden. De wil om vuurwerk te kopen, of dat nou in Nederland of in het buitenland is, groeit daardoor het hele jaar steeds groter. En aan het einde van het jaar moet al die spanning worden ontladen, met te veel, te hard en te zwaar vuurwerk. De echte vuurwerkfans worden steeds extremer, en de gewone Nederlander vindt het daardoor steeds minder leuk.
Het huidige vuurwerkbeleid kweekt verboden vruchten. En de roep om een totaalverbod werkt als extra kunstmest: vuurwerk wordt alleen maar aantrekkelijker. Als je vuurwerkoverlast wil bestrijden, is het dus de beste oplossing om het niet aan banden te leggen, of om te verbieden, maar om het het hele jaar toe te staan. Dan gaat de lol er snel genoeg van af.
