Ophef in de gemeente Goes; burgemeester René Verhulst haalde in zijn nieuwjaarstoespraak hard uit naar wat hij noemt de ‘vind-ik-leuk-democratie’. Bewoners van Goes zijn boos over de eventuele komst van asielzoekers naar de Zeelandhallen in hun woonplaats. De massale huisvesting zou voor een onleefbare situatie zorgen en bovendien zou de eigenaar van een kartbaan, die gevestigd was in de Zeelandhallen, al plaats hebben moeten maken voor de komst van de uitheemse nieuwelingen.
De Facebookpagina van het actiecomité kreeg tweeduizend likes in enkele dagen en dat was reden voor de Zeeuwse burgemeester zijn inwoners op te roepen zich vooral niet mee te laten slepen. Daarbij zegt hij dat er helemaal geen concrete plannen zijn om asielzoekers in de Zeelandhallen te huisvesten.
Sandra Kraan is woordvoerder van het Burgercomité Goes, zij noemt containerwoningen als de ideale oplossing voor asielzoekers. Maar dan geen containerwoningen in Nederland. Kraan: “Er zijn nu 300 plekken voor asielzoekers (er staat al een azc in Goes, red.), en dat kunnen er wel 5000 worden volgens het nieuwe plan. Als die mensen allemaal een verblijfsvergunning krijgen, waar moeten ze dan wonen? Huisvesting in Nederland is voor Nederlanders al heel moeilijk, zij staan jaren op een wachtlijst. Kan het voor deze mensen dan wel? Een veel betere oplossing is de mensen helpen in hun eigen land en bijvoorbeeld containerwoningen bouwen in Syrië”.
Het comité in Goes heeft zich aangesloten bij het AZC-Alert, een burgerorganisatie die zich gezamenlijk hard wil maken voor de stem van de burger wanneer het gaat over asielzoekersentra. De organisatie deed maandag een persbericht de deur uit over de situatie in Goes.
Anita Hendriks is woordvoerder van AZC-Alert. Zij legt de burgerboosheid in Goes als volgt uit: “De Zeelandhallen zijn eigendom van de Libémagroep. Deze groep is ook eigenaar van de Brabanthallen in Den Bosch en de IJsselhallen in Zwolle. Op die laatste locatie hebben eerder al grote groepen asielzoekers gewoond, en dat bleef niet zonder gevolgen. Er was overlast. We weten dat er contact is tussen Libéma en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) over de Zeelandhallen, en we zijn bang dat de middenstand getroffen gaat worden als daar asielzoekers worden geplaatst. De eigenaar van de kartbaan heeft zijn spullen al moeten pakken en is inmiddels weg”.
Hendriks vervolgt: “In het huidige asielzoekerscentrum in Goes gaat het prima, we zijn dan ook niet per se tegen asielzoekers. Maar met die grootschalige huisvesting, daar gaat het mis. Voorbeelden uit het verleden geven hier alle blijk van. Je kunt wel mensen bij elkaar blijven proppen alsof het kippen in een legbatterij zijn, maar zoveel mensen op een vierkante meter geeft simpelweg problemen”.
Over het idee van de containerwoningen is Hendriks wel te spreken: “Containerwoningen zijn snel te realiseren en bovendien veel comfortabeler dan tenten. Mensen kunnen dan ook binnen hun eigen regio blijven, binnen de eigen taal en cultuur en in ieder geval hun leven opnieuw oppakken. Want eerlijk, wat moeten die mensen nu per se in Nederland? We moeten investeren in de opvang daar. Misschien niet direct in Syrië maar toch wel in de omliggende gebieden”.
“De oproep van de burgemeester vind ik werkelijk beschamend. Als een Facebookpagina zoveel likes krijgt in korte tijd dan kun je dat niet zo wegzetten, dat is gewoon asociaal. Een ander woord heb ik er niet voor.”
Het AZC-Alert is er op gericht alle kleinschalige actiecomités samen te brengen om zo van elkaars ervaringen te kunnen leren, volgens Hendriks ‘om niet telkens zelf het wiel te hoeven uitvinden’. “We zien veel dezelfde klachten terugkomen. Het COA moet mensen gewoon beter opvangen en opvoeden. Het moet leefbaar zijn. Niet dat het nu per se om heel grote dingen gaat, maar die mensen snappen gewoon heel veel dingen niet. Ze draaien potjes open in de supermarkt om te kijken wat er in zit. Ze kunnen de etiketten uiteraard niet lezen. Dan is het vervelend als je thuis komt en er is een lik pindakaas uit je pot”.
“We twijfelen daarbij aan de motivatie van Libéma om hier aan mee te doen. Ze regelen van alles met het COA, en als het COA dan eenmaal de deal heeft gesloten, dan stapt ze naar de gemeente. We noemen dat de overvalmethode. Libéma doet dit niet uit humanitaire overwegingen, het gaat simpelweg om geld. Het COA betaalt volgens mij dertig euro per asielzoeker per dag. Althans, dat zei Hennie van der Most, die vakantiewoningen beschikbaar stelde in Oranje. Hij verdient daar miljoenen mee. Reken maar uit met die vele asielzoekers straks in de Zeelandhallen, dit gaat om heel veel geld. En de kartbaanhouder betaalde slechts 10.000 euro huur per maand.”
Die bedragen per asielzoeker onderschrijft Robert Ploeg van het COA niet. “Wij waren ook even verbaasd over wat Van der Most daarover zei. We hebben geen vastgestelde tarieven per asielzoeker, we hebben een budget en we maken een business case per locatie. Een vakantiepark, zoals in Oranje, is dan ook iets anders dan noodopvang in een hal. En ja, het gaat altijd om een zakelijke overeenkomst. De compassie hebben we als Nederland al getoond toen we deze mensen opvingen. Onze taak is het daarna iedereen te huisvesten, en dan heb je het over een praktische overeenkomst tussen ons en iemand die een locatie te huur of te koop heeft.”
“Onzin”, zegt ook Ron van Kuijk. Hij is woordvoerder bij Libéma. Volgens hem is er nog helemaal geen enkele (financiële) deal of contract gesloten met het COA. “Sowieso staat de kartbaanhouder los van de hele kwestie met de asielzoekers. Zijn contract loopt op jaarbasis en we werden het ongeveer een maand geleden niet meer eens over de financiën. Daarom is hij nu weg. We hebben hem nog het aanbod gedaan om alleen in de zomerperiode te huren en dit staat nog open. Mocht het COA uiteindelijk bij ons gaan huren, dan zullen we er alles aan doen om er voor te zorgen dat bezoekers en gebruikers van onze accommodaties daar geen last van hebben.”
Van Kuijk geeft daarmee toe dat er wel samenwerking is met het COA: “Natuurlijk is die samenwerking er. We hebben dat onder andere al gedaan in de IJsselhallen, maar het is goed te benadrukken dat het hier gaat om échte noodopvang, niet om huisvesting. Voor wat betreft de Zeelandhallen: wij stellen ons, als Libéma, beschikbaar om te faciliteren mocht er noodopvang nodig zijn. Het COA heeft meerdere locaties voor noodopvang, want stel dat er opeens heel veel nieuwe asielzoekers zijn dan moeten die toch tijdelijk ergens ondergebracht worden. Dus mocht de situatie zich voordoen, dan stellen wij enkele hallen van de Zeelandhallen hier voor beschikbaar. Maar het is wel heel voorbarig om daar nu al conclusies aan te verbinden. We zouden dan ook nooit een kartbaan gaan schrappen voor iets wat ten eerste tijdelijk is en ten tweede waarvan het nog helemaal niet zeker is óf het er überhaupt gaat komen”, aldus Van Kuijk.
Ploeg beaamt dit. “Je moet je de situatie als volgt voorstellen: stel dat er ineens 10.000 mensen ons land binnenkomen, dan moeten wij die ergens opvangen. Dat is de taak die het Rijk ons heeft gegeven. De hallen zijn dan één van de opties. Het is deels een hypothetisch verhaal; we zijn een lerende organisatie en we willen goed voorbereid zijn door vooruit te kijken. In 2014 rekenden we op maximaal 17.000 asielzoekers. Dit werden er bijna 26.000. In zulke gevallen moet je noodmaatregelen treffen. De IJsselhallen zijn we overigens alweer uit, dit duurde hooguit drie maanden”.
“Hallen zijn echt een tijdelijke noodoplossing. We hebben op dit moment 56 locaties door heel Nederland, en we praten nog over zo’n honderd extra locaties. Dat betekent dat we op dit moment heel veel mensen kunnen onderbrengen. Verder ben ik blij met een initiatief als het AZC-Alert, want we horen heel graag waar mensen tegenaan lopen, wat hun klachten zijn. We willen meteen inspelen op die klachten”, aldus Ploeg.
Over het pindakaasverhaal is Ploeg alles behalve verbaasd, en hij ziet dit niet als groot obstakel: “Dit zijn verhalen die de ronde doen en ook ons ter ore komen. Zoiets zal ook echt wel eens gebeuren en wij horen dit dan ook graag van bewoners. Dan nemen we het mee in de voorlichting naar de asielzoekers toe; iedere asielzoeker krijgt namelijk voorlichting over hoe je te gedragen in Nederland en lukt dit niet, dan wordt de politie ingeschakeld”.
“Ik snap best dat mensen schrikken als er opeens 700 man in je dorp komt wonen maar gezien het aantal azc’s dat we hebben en de klachten die we nu in de media terugzien in Rijssen en Oranje, dan denk ik: kennelijk gaat het bij die overige centra wel goed. Zo spannend is het dus allemaal niet, wat niet wegneemt dat er altijd wel iets kan gebeuren”, aldus de woordvoerder van het COA.
Burgemeester Verhulst van Goes laat via een woordvoerder weten dat hij niet inhoudelijk in kan gaan op het verhaal, omdat ‘het totaal niet zeker is of er vluchtelingen komen naar de Zeelandhallen. Het COA heeft opties op vele Libéma-locaties, waaronder in Goes’. Daarom blijft het giswerk en wil hij er nu verder niets over zeggen.
