Je gelooft het niet, maar er leeft nog een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. Een zij met krasse klinknagels. En zij is een eeuw later nog steeds niet met pensioen.
De veteraan, een van de oudste stalen stoomschepen ter wereld, diende vanaf 1915 als hulpkruiser SMS Graf Goetzen bij de Kaiserliche Marine op Lake Tanganyika, waar ze ingezet werd in de strijd tegen de Belgen en de Britten. Om te voorkomen dat ze in vijandelijke handen zou vallen bracht haar eigen bemanning het schip in 1916 tot zinken. In 1919 werd ze door de Belgen even gelicht, om op een andere locatie weer half afgezonken te worden. Wat een storm in 1920 completeerde.
Voor de meeste schepen is het dan wel einde verhaal. Niet voor deze Duitse. In 1924 kwam ze wederom boven water. Nu opgevist door de Britten. Haar ketels en driecilinder stoommachines bleken te redden, en na een traag verlopen herstelperiode kreeg het tot MV Liemba omgedoopte schip in 1927 een tweede leven op Lake Tanganyika. Daar vervoert ze tot op de dag van vandaag vracht en passagiers. Soms bekende passagiers. Ze pendelt wekelijks tussen haar ‘geboorteplaats’ Kigoma in Tanzania en Mpulungu in Zambia. Een rondreis van bijna duizend kilometer.
Althans, dat deed ze tot een paar dagen geleden. Op 6 januari werd ze uit de vaart genomen voor reparatie, meldt eigenaar Marine Services Company Limited. Wat er precies kapot is, wordt niet vermeld. Marine Services geeft echter een seintje als ze weer gaat varen (.pdf).
Doorsnee lading
Even stuk of niet, maar wat een schip! In 1913-1914 als bouwpakket ontworpen en gebouwd door de Meyer werf in Papenburg, reisde ze verpakt in 5000 kisten aan boord van vier schepen van Hamburg naar Dar es Salaam. Daar overgeladen volgde een haperige reis van 1250 kilometer per spoor naar Kigoma in het toenmalige Duits Oost-Afrika, waar ze in januari 1914 arriveerde. Tijdens het uitpakken en slaan van de meegebrachte 160.000 klinknagels voor haar constructie brak echter de Eerste Wereldoorlog uit, waardoor ze afgebouwd werd als hulpkruiser. Zo begon haar werkende leven in februari 1915.
Haar tanden bestonden uit een 10.5 en 8.8 cm kanon, plus twee 37 mm snelvuur-revolverkanonnen. Ze werd er heer en meester mee op het 676 kilometer lange Lake Tanganyika. Dit veranderde niet toen eind december 1915 de Britten daar hun twee eveneens als bouwpakket verscheepte twaalf meter lange kanonneerbootjes HMS Mimi en HMS Toutou in gebruik namen. Dat duo was slechts uitgerust met een 47 mm Hotchkiss kanon plus een Maxim, waar ze het niet mee tegen de Goetzen opnamen. Tot ze door haar eigen bemanning tot zinken werd gebracht bestond de oorlog voor het Duitse schip daarom voornamelijk uit materieel- en troepentransport, waarmee ze van groot belang was voor de numeriek inferieure Duitse strijdkrachten in de regio.
Na een paar jaar deels onder water te hebben doorgebracht, stookte ze haar boilers in 1927 opnieuw op, en gingen haar twee 250 pk Triple Expansion driecilinders weer draaien, goed voor circa 11 knopen. Hoeveel omwentelingen de triples maakten voor ze in de zeventiger jaren door twee Caterpillar diesels van 625 pk werden vervangen is onbekend, maar als je voor elke omwenteling een cent krijgt, kun je er vermoedelijk wel een paar eeuwen stil van leven.
Zoals de foto’s en video’s laten zien, leidt de MV Liemba zelf geen stil leven. Verre van. Niet zelden propvol, gaat deze honderdjarige nog voor vol. Respect. Veel beterschap en een spoedig herstel.
(Foto’s: screenshots van Mos Kito‘s en Mike Lewis‘ youtube uploads)
