Jarenlang werd Europa verkocht door te wijzen op de praktische voordelen. Door Europa hoeven we niet meer te wachten bij de douane en door Europa kun je ook pinnen in het buitenland. Europa is vooral heel handig, zo was de boodschap. Het probleem laat zich raden: dit soort praktische voordelen worden langzaam gemeengoed en dan merkt niemand het voordeel meer op. Dan moeten er nieuwe praktische voordelen komen om Europa weer in een positief daglicht te plaatsen.
De nieuwste maatregel in de lijst praktische voordelen is het verhaal over de roamingkosten: de kosten bij bellen en internetten in het buitenland. Deze zijn veel hoger dan als je gewoon binnen Nederland belt. Vanuit het streven om een Europese markt te maken, is dat een ongewenste zaak. Dan zou bellen tussen Europese landen immers even goedkoop moeten zijn als bellen binnen je eigen land.
Daar was het positieve persbericht al. Het Europees Parlement besloot begin 2014 de roamingkosten af te schaffen. De regel zou eind 2015 moeten ingaan.
Dit succes voor Europa moet gevierd worden. En dus was het Europarlementariër Marietje Schaake die onlangs bij een discussie aan de Universiteit van Amsterdam de aanwezigen wist te vertellen dat dit een hele mooie maatregel was voor iedereen. En zo doet iedereen dat die Europa een warm hart toedraagt: afgelopen week bij een discussie in Brussel over het nieuwe boek van Joop Hazenberg kwam hetzelfde punt op: de afschaffing van de roamingkosten laat zien dat Europa goede dingen voortbrengt en meerwaarde heeft.
Twee vragen aan de voorstanders. De eerste vraag is wie er eigenlijk profiteert van zo’n maatregel. Marietje Schaake suggereert dat iedereen profiteert, maar dat is onzin: alleen de mensen die veel naar het buitenland gaan en daar bellen winnen. Voor burgers die in Nederland blijven verandert er niets. Aangezien de meeste burgers nooit in het buitenland werken, is dat een ruime meerderheid. Wie er wel blij worden van de afschaffing? Mensen als Europarlementariërs, Europese ambtenaren, correspondenten en andere in het buitenland werkende personen.
De meeste burgers gaan eens per jaar naar het buitenland en maken dan al heel veel kosten. Ze kunnen nu door Europa een in verhouding zeer beperkt bedrag besparen.
De tweede vraag aan de voorstanders is: waarom is deze maatregel eigenlijk nodig? T-Mobile blijkt de roamingkosten zelf af te kunnen schaffen zonder Europese regel. Hoewel de aanstaande afschaffing hier ongetwijfeld verband mee houdt, laat het zien hoe de markt werkt: een provider kan zelf de roamingkosten afschaffen en zo een beter alternatief bieden dan de concurrent. Zo kunnen verschillende pakketten ontstaan. Een pakket voor mensen die veel in het buitenland zijn en een pakket voor mensen die tijdens hun vakantie nauwelijks bellen.
Maar dat idee slaat in Europa niet aan. Alleen door roamingkosten voor iedereen af te schaffen ontstaat een echte ‘Europese markt’. Binnen de visie op die Europese markt is dit belangrijk, maar het concrete resultaat ervan voor burgers is nihil. Het is alleen te verdedigen als je een eurofiel bent: de rest van de bevolking haalt er vooral de schouders over op. De enigen die er echt wat aan hebben zijn de mensen die de maatregel hebben bedacht. Zij zijn de mensen om wie het zou moeten gaan uit het oog verloren.
Zelfs als burgers nu massaal in het buitenland gaan bellen, zijn ze dit voordeel van Europa weer snel vergeten. Het aanzetten van de geldpers door de ECB en kwijtschelding van Griekse schulden zijn voor de beeldvorming waarschijnlijk ietsje belangrijker.
Onbekend Parlement is een serie van Chris Aalberts over het Europees Parlement.
