Met de recensies, de discussies en de reacties – met de receptie kortom – van de nieuwe roman van Houellebecq is iets vreemds aan de hand. Velen doen zijn toekomstbeeld van een geïslamiseerd Europa immers af als schrikbeeld, als uiterst pessimistisch, als zwartgallig of doemdenkerig. Of, zoals NRC Handelsblad onlangs schreef: als een (mislukte) poging om te ‘provoceren’ (dat opmerkelijke scheldwoord van de generatie van onze ouders – de generatie die ooit de provo’s voortbracht).
Blijkbaar is het voor deze lezers vanzelfsprekend dat zo’n toekomstscenario, mogelijk geworden door moslim-immigratie en multiculturalisme, en in de hand gewerkt door gebrek aan Westers zelfvertrouwen, een zeer onaantrekkelijk vooruitzicht is.
Toch is dat allerminst hoe Houellebecq het zelf ziet. Zoals ik heb uiteengezet in de recensie die ik over Soumission schreef, is de islam die Houellebecq in Europa langzaam de macht ziet overnemen voor hem allerminst een schrikbeeld. Het is veeleer een plausibel (en in vele opzichten aantrekkelijk) antwoord op de cultuurcrisis van de moderne tijd. Mensen kunnen niet zonder religie. Het christendom is dood, door het modernisme is elke herkenbaarheid in onze steden stukgemaakt, elk gemeenschapsgevoel is door hedonisme en anti-esthetische bewegingen verstoord – we leven in een beschaving die het geloof in zichzelf is verloren en actief bezig is zichzelf op te heffen.
In een uitgebreid interview met The Paris Review zei de Franse schrijver: “Je kunt dit boek niet als een pessimistische voorspelling beschouwen […] uiteindelijk gaan de zaken niet zo slecht. […] we zeggen vaarwel tegen een oude beschaving […] de Koran is een stuk beter dan ik dacht […] we kunnen ons eraan aanpassen […] ik zou dat kunnen, vele anderen ook.”
Men leest dus iets in de roman wat er niet in zit. Het zit er niet in en de schrijver vindt het ook niet (twee zaken die strikt genomen natuurlijk los van elkaar staan). Bovendien, en hier begint het echt interessant te worden, even dominant als blijkbaar de afkeer van een geïslamiseerd Europa, is al decennia het enthousiasme voor immigratie en multiculturalisme, voor afbraak van de natiestaat en voor de stelling dat islam en christendom eigenlijk hetzelfde zijn en dat kritiek op de islam niets meer is dan vuile xenofobie.
Wat ze niet willen, lezen ze in een roman waar het niet staat. Ondertussen doen ze er alles aan om datgene wat ze niet willen toch te laten gebeuren. Onbegrijpelijk. Wat een hypocrisie.
Thierry Baudet treedt op maandag 26 januari samen met Paul Cliteur op in Café Baantjer, Warmoesstraat 66. Op dinsdag 27 januari om 20.00 uur houdt hij een lezing in café De Doffer, Runstraat 12.
