De EO-documentaireserie Jojanneke in de prostitutie heeft precies gebracht wat we ervan konden verwachten: een extreem eenzijdig beeld van de seksindustrie en de volstrekt absurde boodschap dat misstanden, die feitelijk overal in de wereld plaatsvinden, hun oorzaak zouden vinden in onze te ‘romantische kijk’ op het beroep van sekswerker. Werkelijk alles wordt uit de kast gehaald om de kijker te misleiden.
Dit begon al nog voordat de reeks van start ging met het zogenaamde ‘gegoochel met cijfers’, zoals Jojanneke van den Berge het zelf noemde. Op de bank bij Jinek moet Van den Berge beslist even aan haar neus zitten, juist op het moment dat ze het Schone Schijn-rapport noemt waaruit de volstrekt achterhaalde cijfers afkomstig zijn waarop het OM zich nog durft te baseren. Zeventig procent van de prostituees zou onder dwang werken.
Dat de schatting niet gebaseerd was op ook maar de meest vage aanwijzingen, maar op onderbuikgevoelens, verzweeg OM-officier Warner ten Kate in de documentaire. Wél maakte hij duidelijk dat het bij die schatting specifiek om raamprostitutie ging, maar dat blijkt er door de montage te zijn uitgeknipt! Duidelijk is dat de EO én het OM dezelfde politieke agenda hebben: die van de ChristenUnie.
Eerder was al gebleken dat zeer waarschijnlijk tussen de twee en acht procent van de prostituees in ons land werkt onder dwang van derden. Een absolute bovengrens van tien procent wordt aannemelijk gemaakt door alle officiële rapportages en al het wetenschappelijk onderzoek dat ooit bij ons is verricht. Hogere schattingen blijken eenvoudigweg niet realistisch.
Jojanneke zélf nota bene, erkent dat veel prostituees aangeven voor het vak te hebben gekozen en zich niet als slachtoffer te zien. Hun wordt echter niet gevraagd te reageren op de bewering van voormalige slachtoffers dat ze slechts de schone schijn zouden ophouden. Sterker nog, ze komen nauwelijks kritisch aan het woord.
Ongetwijfeld zouden velen van hen met het argument zijn gekomen dat (vermeende) slachtoffers graag hun gezicht willen redden. Ze hebben uiteraard baat bij de suggestie dat iedereen dit kan overkomen en dat zij de weinige overlevers zijn die vrijuit durven te spreken. Van ‘prostituees een stem geven’ zoals Van den Berge het omschrijft is dus geen sprake. Feitelijk maakt ze met haar strategie het gros van de sekswerkers monddood.
In de Nederlandse media is dit al zeker tien jaar niet anders. Als (ex-)sekswerkers als Metje Blaak, de dames Fokkens, Mariska Majoor en Caja van Tolie terecht proberen aan te tonen dat de OM-cijfers niet kloppen, krijgen ze daartoe niet de ruimte. Door een ‘meesterinterviewer’ als Jeroen Pauw wordt hun botweg de mond gesnoerd met de onjuiste suggestie dat evenzoveel onderzoek het tegendeel laat zien.
Het beeld van ‘vrijheid, blijheid’, dat de gemiddelde Nederlander volgens Jojanneke van de seksindustrie zou hebben, is mede hierdoor reeds lang verleden tijd. Sinds de opheffing van het bordeelverbod, zijn het immers ex-prostituees als Karina Schaapman, Maria Mosterd, Patricia Perquin en de wereldberoemde Somaly Mam die met schokkend cijfermateriaal en bizarre gruwelverhalen dit beeld zijn gaan bepalen. In het verlengde daarvan hadden deze dames helaas ook hun invloed op het prostitutiebeleid. Stuk voor stuk bleken het beroepsfantasten.
Ook het boekwerk Slaven in de polder deed hier een duit in het zakje. De verhalen uit de eerste hand, zoals die van prostituees die onder dwang van hun pooiers organen moesten afstaan, bleken pure verzinsels. Samen met de flauwekul-cijfers uit Schone Schijn waren ze voor de gemeente Utrecht reden genoeg om honderden sekswerkers op het Zandpad voorgoed hun relatief veilige werkplek te ontnemen. Hun lot veranderde overigens niet nadat de auteur van dit sprookjesboek, ene Perdiep Ramesar, onlangs werd ontmaskerd.
Hoofdverantwoordelijken voor dit drama waren de uiterst onbetrouwbare PvdA-burgemeester Wolfsen en uiteraard het OM. Deze wisten via het bestuursrecht en met drogredenen elk alternatief te dwarsbomen. Warner ten Kate verklaart met droge ogen aan Jojanneke dat met deze strategie de prostitutie zou verdampen. EenVandaag hield echter contact met de gedupeerde dames en ontdekte het tegendeel. Het zal niemand meer verbazen als Ten Kate binnenkort verwijst naar onderzoek waaruit blijkt dat ook de klanten van het Zandpad een andere hobby hebben gekozen. Een fors deel verzamelt nu waarschijnlijk postzegels, de rest doet aan ballet.
Opvallend is het inkijkje dat we krijgen in het raadselachtige metier van het souteneurschap. De ‘pooier’ blijkt hier echter een tot tien jaar cel veroordeelde mensenhandelaar. Deze schurk, die zich heeft schuldig gemaakt aan de meest vreselijke martelpraktijken, is een deel van zijn streken echter nog niet verleerd.
Op AT5 lukte het hem al eerder om zich vakkundig te presenteren als slachtoffer van zijn omgeving en ons liberale beleid. Binnen dat verhaal past volmaakt zijn beschuldiging dat alle pooiers zich van dergelijk gedrag zouden bedienen. De manipulatieve eigenschappen die dit heerschap vroeger gebruikte om talloze vrouwen de hel op aarde te bezorgen, komen nu van pas om voor ‘klokkenluider’ te spelen.
De kritische kijker doorziet zijn hypocriete mea culpa, maar Jojanneke geeft aan het gevoel te hebben dat deze bekeerling dwars door háár heen kon kijken. Zijn opzet is geslaagd, want ze heeft ‘respect’ gekregen voor deze ex-mensenhandelaar. Bovendien is zijn bewering dat 90 procent van de prostituees hetzelfde ondergaat als wat hij op zijn kerfstok heeft, voor de EO gefundenes Fressen.
Minstens zo raadselachtig is de discrepantie tussen enerzijds het idee dat mensenhandelaren in no time ongezien steenrijk kunnen worden, terwijl anderzijds vrouwen die zelfstandig werken, moeite hebben om rond te komen. Zo rekent de populaire, Roemeense raamprostituee Julia voor Jojanneke voor dat ze met hard werken en na aftrek van alle kosten 400 euro per maand naar huis kan sturen. Is het mogelijk dat een pooier in deze situatie ook nog kan meeprofiteren?
Om het voor een mensenhandelaar en zijn netwerk financieel interessant te maken, zou Julia met geweld en dreigementen moeten worden gedwongen om tegen afbraakprijzen, in plaats van vier tot zes klanten, vele tientallen klanten per dag af te werken. Om kosten te drukken zouden ze Julia moeten onderbrengen op een locatie die niet strookt met haar enorme verdiensten. Dit zijn echter stuk voor stuk keiharde aanwijzingen van mensenhandel waarmee de daders in ons land inmiddels twaalf jaar cel riskeren.
Maar hoe is het dan in vredesnaam mogelijk dat in ons land nog steeds vrouwen achter een raam worden aangetroffen die jarenlang (!) dertig tot veertig klanten op een dag (!) hebben afgewerkt, voordat ze in ons legale ‘barrièremodel’ worden bevrijd? Het antwoord ligt in het feit dat onze overheid zelfs bij aanwijzingen van dwang de vrouwen gewoon toelaat tot het circuit, om vervolgens op termijn via het bestuursrecht bordeelvergunningen te kunnen intrekken. Ten koste van sekswerkers én slachtoffers welteverstaan!
Nu rijst de vraag waarom Jojanneke hierover géén kritische vragen durft te stellen. Mag ze dat niet van de EO omdat een specifiek op mensenhandel gerichte aanpak wellicht de seksindustrie zou kunnen zuiveren van al te veel misstanden? Hierdoor zou immers het excuus verdwijnen om prostitutie an sich te veroordelen en te bestrijden. Het is hét stokpaardje van de evangelisten.
Jojanneke gaf in de afgelopen weken in ieder geval aan dat ze de voorwaarde had gesteld er ‘open in te gaan, zonder vooropgelegde ideeën’. Ze houdt stellig vast aan het feit dat ze zich in het verleden alleen negatief zou hebben uitgelaten over gedwongen prostitutie en beweert zelfs dat het zomaar had gekund dat ze zelf in een club was geëindigd als het allemaal zo leuk zou blijken te zijn. Die overstap zou ze dan misschien hebben kunnen maken als ze de benadering van 3Onderzoekt had gekozen, waarin de EO onaangenaam verrast werd toen alleen zelfstandige, vrijwillige en zelfs gelukkige sekswerkers werden aangetroffen.
De werkelijkheid is natuurlijk helemaal anders, want ook Van den Berge zélf bedondert de kluit. Op 7 september 2012, ver voordat ze met de EO aan de slag ging, werd Jojanneke geïnterviewd voor de Dagelijkse Standaard. Ze verklaart in dit interview fel tegen prostitutie te zijn en heeft een anti-prostitutiedocu in de planning. Ook pleit ze voor een verbod naar Zweeds model, want ons beleid komt neer op ‘vals liberalisme’. Prostitutie vond ze toen al ‘vies’ en ‘idioot’.
Aldus wordt ook duidelijk welke politieke agenda Jojanneke heeft: die van de ChristenUnie.
Vanavond is de laatste aflevering van de serie Jojanneke in de prostitutie om 22.00 uur op NPO 3. Bekijk hier de eerdere afleveringen.
