Wat is het toch met wereldverbeteraars dat ze zich zo gemakkelijk laten uitlachen? Zaterdag congresseerde GroenLinks in Amersfoort. De partij vergaderde over nieuwe huishoudelijke reglementen, er kwamen actuele moties aan de orde, de verschillende partijgremia verantwoordden zich en de kandidatenlijst voor de Eerste Kamer werd vastgesteld.
GroenLinks is een partij vol aardige mensen. Als journalist krijg je vijf consumptiebonnen en een lunchbon, een hele luxe vergeleken met andere partijen waar je op een houtje moet bijten. Mensen gaan hier ook heel netjes met elkaar om. Als iemand op je tenen gaat staan, verontschuldigt men zich uitgebreid en iedereen lijkt wel een praatje te willen maken, zelfs als je zegt dat je misschien wel een zeikerig stuk over de partij gaat schrijven.
GroenLinks is een baken van beschaving. Leden mogen hun amendement in een halve minuut toelichten en er komt keurig een klokje in beeld hoeveel tijd ze nog hebben. Het gaat er ordentelijk aan toe, zeker vergeleken met de PvdA waar bij congressen continu mensen opstaan om ellenlang het woord te voeren en dan ruw door de voorzitter moeten worden afgekapt. Bovendien staan politici open voor vragen en ze geven nog antwoord ook.
Het probleem van dit congres laat zich raden: het gaat nergens over. Verschillende leden noemen een – weggestemde – motie over het verbieden van vlees op partijbijeenkomsten het belangrijkst. Of ze dit echt de belangrijkste motie vinden is twijfelachtig, maar het laat wel zien dat ze zich niet bewust zijn van welk ander urgent congresthema dan ook. Welk beeld dringt zich op bij zo’n congres, behalve dat ‘de frikandel is gered’?
Sophie uit het programma van Arie Boomsma over transgenders beklimt het podium om te melden dat de verplichte registratie van geslacht moet stoppen. Het congres stemt hier met een overweldigende meerderheid hard applaudisserend mee in. Het is een zinloze en opzichtige poging van GroenLinks om zich als diversiteitspartij te profileren. Het voorstel staat op geen enkele politieke agenda, buiten GroenLinks steunt vrijwel niemand het, het kan velen van GroenLinks vervreemden en zou zelfs een ongewenst effect kunnen hebben op de emancipatie van transgenders. Maar bij diversiteit is symboliek het belangrijkst.
Op het congres loopt ook de voorzitter van Amsterdamse GroenLinks-jongeren rond. De jongen is werkzaam in de prostitutie en is daar open over. Bij de borrel horen we GroenLinks-leden zeggen dat het heel mooi is dat deze diversiteit in hun partij te vinden is. De exacte meerwaarde blijft duister.
Diversiteit kan GroenLinks ook te ver gaan. Een motie over het ‘herprioriteren van diversiteit’ wordt niet gesteund omdat deze oproept met quota te gaan werken voor mensen met een niet-Westerse achtergrond. Het partijbestuur is tegen de motie en het congres verwerpt het voorstel. Er volgt direct een grapje dat het congres al wordt voorgezeten door ‘een allochtone homo uit Breda’.
Dit grapje is niet subtiel, maar bijtend. De ‘allochtone homo uit Breda’ is inderdaad het toonbeeld van diversiteit binnen GroenLinks. Hij wordt aangehaald omdat hij een van de weinige voorbeelden van zichtbare diversiteit is. Geen andere partij is zo blank als GroenLinks. ‘Wij van GroenLinks weten heel goed hoe wij andere mensen moeten vertegenwoordigen die niets met ons hebben,’ vertrouwt een partijlid me toe.
De overbodigheid van GroenLinkse diversiteitsdiscussies blijkt vooral uit de strijd tussen ‘vrouw’ Tineke Strik en ‘homo’ Ruard Ganzevoort voor het lijsttrekkerschap van de Eerste Kamerverkiezingen. Ganzevoort is door de kandidatencommissie op de eerste plaats gezet, maar Strik wil die plek ook. Ook deze discussie gaat nergens over: de Eerste Kamer wordt indirect verkozen, de lijsttrekker is buiten de partij grotendeels onzichtbaar en GroenLinks haalt zeker twee zetels. In alle gevallen komen beide kandidaten in de Eerste Kamer.
Strik wint de verkiezing en dat levert de reactie op dat het fijn is dat ‘weer eens een vrouw lijsttrekker is’. Maar Ruard Ganzevoort gooide zijn seksuele voorkeur ook in de strijd en dus zou ook dat een reden kunnen zijn om hem op het schild te hijsen. Maar aan de keurige Ganzevoort kun je niet zien dat hij diversiteit belichaamt en bij een vrouw zie je dat wel, net als bij ‘een allochtone homo uit Breda’, een vrouw die op televisie haar transgender-identiteit uitdroeg en een jongen die publiekelijk over zijn sekswerk leegloopt.
‘Weet je’, zegt een lokale bestuurder: ‘Tineke Strik ziet er precies zo uit zoals je verwacht dat iemand van GroenLinks eruit ziet.’
