De oppositie is kritisch op het plan van het kabinet om ongericht de kabel te gaan aftappen. Met het plan willen de ministers Plasterk (Binnenlandse Zaken) en Hennis (Defensie) een nieuwe stap zetten in het opsporen en aanpakken van terrorisme. Het voorstel lijkt met de steun van regeringspartijen PvdA en VVD al te kunnen rekenen op een Kamermeerderheid, maar oppositiepartijen D66, GroenLinks en SP voelen vooralsnog weinig voor het plan.
“Een heel dom plan”, reageert Tweede Kamerlid Ronald van Raak (SP). “De effectiviteit van deze maatregel is absoluut niet bewezen”, vult Gerard Schouw (D66) aan. “De minister heeft zelf ook gezegd dat hij niet weet of het helpt.”
Ook volgens GroenLinks is niet bewezen dat meer dataverzameling leidt tot meer aanhoudingen. “Dit is een heel onhandig plan”, vindt Liesbeth van Tongeren. “Wij zeggen dan ook, niet doen. En als het dan toch echt moet, dan alleen gericht. En de verzamelde gegevens achteraf ook niet bewaren.” Wat GroenLinks betreft worden de bevoegdheden van de inlichtingendiensten wat dat betreft dan ook ingeperkt. De partij werkt aan een initiatiefwet om de inlichtingendiensten per direct te laten stoppen met alle dataretentie.
“De tweede vraag is inderdaad of het proportioneel is”, stelt ook Schouw. “Wij vinden van niet. Als je al informatie gaat aftappen van de kabel, dan zou daarvoor eigenlijk de rechter of de Commissie van Toezicht toestemming moeten verlenen.”
Later vandaag debatteert de Tweede Kamer over het plan om ongericht de kabel te gaan aftappen. Het plan houdt in dat in principe elke vorm van verkeer dat via de kabel gaat onderschept en ingezien kan worden. En er gaat nogal wat verkeer via de kabel. Appjes, websitebezoeken, telefoongesprekken, vrijwel alle internet- en telefoonverkeer gaat via de kabel.
Het voorstel wordt wel gesteund door de regeringspartijen. “De inlichtingendiensten moeten ook online onze vrijheid en veiligheid bewaken. Dit voorstel geeft ze ruimte met uitgebreide waarborgen van onze privacy”, zo zei VVD-Kamerlid Klaas Dijkhoff vanochtend tegen het ANP. Zijn PvdA-collega Jeroen Recourt was het roerend met hem eens. “Dit is nodig om effectief terrorisme aan te pakken. Wel moet vaststaan dat niet meer gegevens dan nodig worden verzameld, dat regels goed en onafhankelijk worden gecontroleerd en dat ze niet via het buitenland omzeild worden.”
Voor privacy-organisatie Bits of Freedom staat buiten kijf dat er meer gegevens dan nodig zullen worden verzameld. In een briefing, die gestuurd is aan de aan het debat deelnemende Kamerleden, stelt de organisatie:
De minister gaat bij het bespreken van de bevoegdheid aan twee belangrijke overwegingen voorbij: het nut en de noodzaak van de voorgestelde bevoegdheid. Op beide aspecten is de minister niet of nauwelijks ingegaan. De minister gaat in zijn brief vooral in op de waarborgen waarmee de bevoegdheid omgeven zou moeten worden.
Toch is het belangrijk om de aandacht op de noodzaak van de bevoegdheid te vestigen, omdat de noodzaak en effectiviteit van deze bevoegdheid boven elke twijfel verheven moeten zijn om de inbreuk die de bevoegdheid maakt te kunnen rechtvaardigen.
Dat Hennis en Plasterk stellen dat het plan omgeven zal worden door voldoende maatregelen om de privacy te waarborgen, stelt de oppositie in ieder geval niet gerust. “Met alle respect, maar hoe kunnen minister Plasterk en minister Hennis onze informatie beveiligen, als ze niet weten wat de Amerikanen en de Engelsen daarmee gaan doen?”, vraagt Van Raak zich af. “We hebben net de berichten kunnen lezen dat de Britse geheime dienst journalisten heeft afgeluisterd.”
