De Marokkaanse gemeenschap in Gouda is zelf diepgaand verdeeld over de zeer omstreden plannen voor een nieuwe ‘megamoskee’ op het terrein van de Prins Willem Alexanderkazerne. Voor- en tegenstanders smijten al maandenlang met modder naar elkaar in brieven aan de gemeente.
Zo wordt de beschuldiging geuit dat in de bestaande moskeeën drugs worden gedeald en illegaal wordt gegokt. Anderen schrijven dat Marokkaanse gezinnen onder druk zijn gezet om elk 1500 euro bij te dragen aan een nieuwe moskee. Dat blijkt uit documenten die TPO met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) heeft verkregen.
De brievenstrijd barstte vorig jaar los met een anoniem schrijven dat, volgens eigen zeggen, is gestuurd namens honderden Marokkanen. “Wij maken ons groot zorg over gesjoemel en geheimzinnigheid rondom de bouw van moskee en het inzamelen van geld! Het gesjoemel is onacceptabel en bovendien is slecht voor het imago van de moslimgemeenschap”, zo schrijft de ‘Anoniem Bewonersgroep Oosterwei’ in september 2014 aan het college van B&W.
De afzenders, naar eigen zeggen Marokkaans en ‘leden van de moskee Assalam’, willen anoniem blijven ‘omdat het onderwerp enorm gevoelig is onder Marokkanen’. Veel mensen durven ‘niet in het openbaar hun standpunt kenbaar te maken, men is bang dat zij of hun kinderen op straat worden aangesproken’. Het bestuur van het nieuwe islamitische centrum is niet transparant en legt geen financiële verantwoording af aan de leden, aldus de brief. Ook hebben de schrijvers ‘vraagtekens rond de integriteit van een aantal raadsleden die zelf of familieleden nauw betrokken zijn bij het islamitisch centrum of bepaalde functies bekleden binnen de moskeeën’.
De Marokkanen vragen zich hardop af waar het geld vandaan komt voor de bouw van de moskee. Onder Marokkanen in Gouda en elders blijkt op grote schaal geld, goud en sieraden te zijn ingezameld voor het project: ‘Hoe ga je om met bruidsschat en sieraden en dergelijke? Wij beschikken niet over informatie over de bron waar het geld vandaan is ingezameld in Duitsland en België? De Marokkanen staan onder grote druk en er wordt verwacht minimaal 1500 euro te doneren per gezin. Voor ons is dit niet te rijmen met de maatschappelijke positie van Marokkanen in Gouda’, aldus de brief. De wijk Oosterwei is een achterstandswijk met veel armoede en uitkeringsafhankelijkheid.
Tot slot betogen de briefschrijvers dat het beter is de functies van het Islamitisch Centrum te spreiden in de wijken en niet te bundelen op één plek. Anders zal de Marokkaanse gemeenschap ‘in een sociaal isolement worden geduwd’.
Drie maanden eerder, in juni 2014, hebben 355 Marokkaanse moslims met een handtekeningenactie het vertrouwen in het bestuur van de moskee Assalam al opgezegd, blijkt uit een andere brief in het dossier. De groep wil dat de moskee aan de Sportlaan of de Rijkestraat blijft en niet verkast naar het kazerneterrein. Het bestuur wil die verhuizing echter doordrukken. ‘Als de gemeente bepaalde afspraken met het bestreden bestuur maakt, zal dat door ons niet gehonoreerd worden’.
‘Wij zien El Wahda als een regenboog na regen, als een bloem in de woestijn, als een kans die we nooit meer zullen krijgen’
De gemeente heeft het signaal genegeerd: ‘Als u het niet eens bent met het bestuur zult u hen ervan moeten overtuigen dat de leden anders tegen zaken aankijken. Wij zullen in onze gesprekken steeds het contact zoeken met het bestuur, tenzij het bestuur van As-Salam een andere persoon als vertegenwoordiger aanwijst’, schrijft het hoofd Grondzaken van de gemeente op 8 juli 2014.
In het voorjaar van 2014 hebben 175 mannelijke moskeeleden zich ook al eens schriftelijk tot de gemeente gewend. Ze willen dat de moskee in Oosterwei blijft omdat ‘er vele oude mannen en vrouwen hier wonen en de kracht niet hebben om ver van hun woningen het gebed te gaan verrichten’.
Maar het nu vrijgegeven dossier bevat niet alleen brieven van tegenstanders. De correspondentie van en naar de Marokkaanse gemeenschap in Gouda laat een diepe tweespalt zien tussen voor- en tegenstanders van de nieuwe moskee. Zo komt begin oktober 2014 – in reactie op eerdergenoemde anonieme brief uit september – een ogenschijnlijk gecoördineerde brievenactie op gang van voorstanders van de nieuwe moskee. Een ‘groep van ongeveer 300 vrouwen en meisjes die in Oost wonen’ stuurt op 3 oktober 2014 een brief aan de gemeenteraad:
“De afgelopen jaren zijn voor ons een hel geweest in Oost. De moskee aan de Rijkestraat zit altijd vol met mannen en hetzelfde geldt voor de Bernadottelaan. Wij mogen daar niet komen. Op vrijdag mag het dan wel maar dan worden we weggekeken en vaak uitgescholden. Veel mannen vinden dat we thuis moeten blijven en niet naar de moskee mogen gaan en ook niet mogen werken”
Om die reden zijn de vrouwen vóór een nieuwe moskee op het kazerneterrein. ‘De mensen die die moskee maken zijn modern en geven ons wel alle ruimte’.
De tegenstanders van de nieuwe moskee ‘zijn de mannen die vrouwen onderdrukken, daar lopen te gokken en niet werken. Ook veel verslaafden. Ze gebruiken de moskee als gokhal en verkopen drugs daar aan onze kinderen. (..) Alles wat niet deugt in Oost zit in die groep. De hele dag koffie drinken en drugs verkopen. Het gaat maar om ongeveer 20 mannen, 330 is gelogen. Als u onze positie als vrouwen belangrijk vindt dan steunt u de oprichters van Al-Wahda’, aldus de briefschrijfsters.
Drie dagen later een volgende brief, namens de ‘Islamitische bewoners van Gouda Goverwelle’:
“We zijn blij en hoopvol ten aanzien van de toekomstige moskee El Wahda. Het nieuwe islamitisch centrum op het kazerneterrein biedt ook ruimte voor onze grote groep jeugdigen. Met name het laatste punt is van essentieel belang voor de islamitische bewoners van Gouda Goverwelle. Onze jeugd heeft geen plek in de wijk om bij elkaar te komen. Het rondhangen bij het winkelcentrum en/of op andere plekken in de wijk is hinderlijk en is niet prettig voor de jeugd zelf maar ook niet voor de andere bewoners in de wijk. Veel jeugdigen hebben niets om handen, dat baart ons grote zorgen. De nieuwe locatie zal ‘ruimte bieden voor opvoedkundige en educatieve programma’s voor onze jeugd, (..) participeren vanuit verschillende invalshoeken, het Islamitisch geloof, opvoeding, onderwijs en sport”
Ook op 6 oktober: een schrijven van ‘Bewoners Bloemendaal/Plaswijck’ om steun te betuigen aan de nieuwe moskee. Een moskee in Gouda Oost zien ze niet zitten ‘aangezien er koffieshops staan en het makkelijk toegankelijk is voor iedereen en met name jongeren’. Een centraal gelegen moskee op het kazerneterrein biedt ‘een mogelijke oplossing voor de zwerfjongeren in Bloemendaal en natuurlijk voor heel Gouda’. Ze besluiten:
“Wij hebben toch niet voor niets al ons geld en onze bruidsschatten aan de oprichters gegeven”
De ‘Buurtbewoners Kort Haarlem’ doen ook op 6 oktober 2014 een duit in het zakje. ‘Wij wonen naast twee moskeeën, moskee Al-Fath en moskee Assalam, maar als vrouw zijnde kunnen wij daar nauwelijks komen’. De bestaande moskeeën in Gouda Oost ‘zorgen er alleen maar voor dat we achter blijven lopen. Onze jongeren hangen nog steeds op straat, onze dochters zijn niet veilig en er wordt openlijk gedeald en geblowd’. El-Wahda is ‘de oplossing voor veel van onze problemen, binnenshuis en de problemen in de gemeenschap. Onze ouderen kunnen de taal leren, onze jongeren kunnen na schooltijd op een veilige plek samenkomen en onze dochters kunnen hun krachten bundelen en leuke activiteiten organiseren’.
De initiatiefnemers voor een nieuwe moskee in Gouda Oost zijn ‘ouwe mannen die geen waarde hechten aan de problemen in Gouda, geen waarde hechten aan de moslimvrouw en geen enkele waarde hechten aan de jeugd van Gouda. Ze willen een moskee puur voor hun eigen portemonnee, klandizie en eigenbelang. Mijn man willen ze dag en nacht in hun café hebben en mijn zoon zien ze het liefst verslaafd. Het maakt hun niet uit zolang ze maar geld verdienen’.
De nieuwe moskee is ‘de oplossing voor veel problemen’, schrijven ze. ‘Wij zien El Wahda als een regenboog na regen, als een bloem in de woestijn, als een kans die we nooit meer zullen krijgen’. El Wahda zal ‘eenheid creëren, maatschappelijke problemen oplossen, bruggen bouwen tussen mensen en voor iedereen een warm huis zijn’.
Ook de ‘Jongeren Gouda Goverwelle’ doen, wederom op 6 oktober 2014, een oproep aan de gemeente. ‘Het is belangrijk voor ons dat wij een plek hebben waar wij terecht kunnen met (godsdienstige) vragen, problemen of gewoon om samen te zijn. Jongeren die zonder school of baan zitten kunnen hier terecht voor begeleiding bij het zoeken van een opleiding of een baan’. El Wahda kan ‘voor de Goudse bevolking en cultuur een grote voorsprong bieden’.
‘Via een flyer vol Koranteksten zijn Marokkanen opgeroepen ‘minimaal 1500 euro per volwassene’ te doneren’
De ‘Jongeren van Oosterwei’ schrijven ook, eveneens anoniem ‘vanwege last’. Ook zij zien de nieuwe moskee kennelijk deels als een jongerencentrum en hét antwoord op de aanzienlijke problematiek rond criminele Marokkaanse jeugd in Gouda:
“Gebrek aan ruimte in de moskeeën zorgt vaak voor laconiek gedrag bij de jongeren. Doordat er geen plek is waar ze terecht kunnen, is het “buiten hangen” voor hen simpelweg de enige manier van tijd doden. Er is geen ruimte waar we kunnen chillen of waar we onszelf bezig kunnen houden. Bovendien is het geloof onze enige uitweg, maar ook dat kunnen we moeilijk uitoefenen in zo’n kleine moskee waar we niet eens kunnen ademen. Als er nou een plek is of komt waar jongeren kunnen profiteren van de vele activiteiten en daarnaast voorlichtingen kunnen krijgen omtrent geloof en maatschappij, kunnen wij jullie garanderen dat het aantal criminele jongeren in Gouda zal dalen!!”
De toon in deze brief wordt nogal dwingend:
“Wij geloven en weten zeker dat de moskee voor rust en vrede zal zorgen! Wat willen jullie? Deze aanzoek weigeren en het risico lopen dat de criminaliteit en de problemen in Gouda zullen stijgen?”
De jongens ‘komen op het verkeerde pad omdat ze geen kennis over de islam bezitten’. Ook de ‘meiden’ laten in de brief van zich horen:
“Wij meiden willen ook een plek waar we rustig bij elkaar kunnen komen om te praten en kennis te delen over school, werk en geloof!”
En dus zeggen de jongeren: ‘De moskee haalt de jongeren van de straat, opdat heel Gouda erop vooruit gaat!’.
Volgende brief, 6 oktober, van ‘ongeveer 540 vrouwen die betrokken zijn bij El Wahda, de meeste hoogopgeleide 2e en 3e generatie vrouwen jong en oud’.
Ze melden dat een man moest tekenen tégen de nieuwe moskee omdat ‘ze anders zijn uitkering zouden laten stoppen. Met andere woorden: niet alleen liegen maar ook bedriegen en bedreigen’. De ‘café-moskee in Oost’ is volgens hen een poel van verderf:
“Wat wij allen horen over dat moskee, God mag ons er hopelijk tegen beschermen”
Vrouwen zijn er ook ‘niet welkom’ waardoor ze in een isolement komen ‘en het gevaar is dat hun kinderen via internet de verkeerde geloofsovertuiging zoeken, radicaliseren en vertrekken richting het oosten’.
De benodigde financiering voor de nieuwe moskee ‘hebben we met ons geld, goud, hart en ziel, bloed zweet en tranen bij elkaar gehaald’. Het ‘enige wat wij wensen is een rustige en goede toekomst voor onze kinderen in Gouda. En dat kan alleen met El Wahda islamitisch centrum’.
Het bestuur van El-Wahda erkent in een brief dat de Marokkaanse gemeenschap een groot deel van de kosten van de nieuwe moskee draagt. Via een flyer vol Koranteksten zijn Marokkanen opgeroepen ‘minimaal 1500 euro per volwassene’ te doneren.
In een brief van 6 oktober 2014 meldt het bestuur de gemeente dat er reeds 125.000 euro is ingezameld via ‘giften in natura, goud en zilver’. Er zijn ‘lopende toezeggingen’ van zes ton en vier ton aan ‘toegezegde leningen van andere moskeeën’. ‘De rest, 375.000 euro, zullen we middels crowdfunding bij elkaar brengen. De verwachting is echter dat we in de gehele periode via crowdfunding minimaal 1 miljoen euro bij elkaar zullen brengen’.
De ‘gewone jaarlijkse moskeebijdrage (ongeveer 195.000 euro) zal gebruikt worden voor de lopende kosten’.
Overigens wil het bestuur veel verbouwingswerkzaamheden ‘door eigen mensen laten doen’, hetgeen een besparing oplevert van 500.000 euro’. Al met al ‘zullen we veel minder geld nodig hebben dan de genoemde maximale twee miljoen euro’.
Op 1 oktober 2014 stond er 2.303.764,50 euro op de rekening van de El-Wahda moskee, blijkt uit een bankafschrift van de Rabobank dat door de gemeente ook is vrijgegeven. Gouda wil een rapport van PWC Accountants naar de geldstromen rond de moskee niet vrijgeven omdat, volgens een gemeentelijk woordvoerder, PWC hier bezwaar tegen maakt.
Al in 2011 rekenden de initiatiefnemers de gemeente voor hoe de sponsoring door Marokkanen in Gouda was opgebouwd. Gouda telde in dat jaar 6748 inwoners van Marokkaanse komaf, waarvan 3131 jonger dan 24 jaar:
“Van de overgebleven 3617 wordt uit voorzichtigheidsoverweging 55% geacht bij te dragen door middel van eenmalige giften. Het uitsluiten van de 45% categorie wordt mede ingegeven door de zwakke sociaaleconomische achtergrond van islamitische Gouwenaars”
Blijft over: tweeduizend meebetalende moslims à 1750 euro per persoon is 3,5 miljoen euro, aldus de berekeningen.
Opmerkelijk, tot slot, is een plan van het nieuwe moskeebestuur om de gevreesde parkeeroverlast rond de moskee tegen te gaan. De bedoeling is de moskeebezoekers zoveel mogelijk op de fiets en met openbaar vervoer te laten komen in plaats van met de auto. Fietsgebruik wil de moskee ‘door voorlichting en educatie promoten als de meest gezonde en goedkope wijze van vervoer’.
Als ‘stimulans overwegen we zelfs een korting op de moskeebijdrage’, schrijft het bestuur aan de gemeente:
“Ook de imam zal een belangrijke rol spelen, omdat het gebruik van de fiets als een milieuvriendelijk en gezond vervoersmiddel goed past bij de centrale waarden van de islam”
De gebedstijden in de moskee zullen zelfs worden afgestemd op de aankomsttijden van de bus, zo wordt in een van de brieven beloofd.
