Bij Buitenhof: SP-leider Emile Roemer en GroenLinks-leider ‘Bram van Ojink’, zoals Paul Witteman hem aankondigde. De aanleiding was de deal die de Griekse regering vorige week sloot met de andere eurolanden over een voortzetting van de financiële hulp. De Grieken moeten bezuinigen en hervormen en dus gaan de verkiezingsbeloften van Syriza de ijskast in, meldde Witteman. En dus was zijn vraag: is er nog wel plek voor linkse politiek in Europa?
Van Ojik geeft leiding aan een partij die weinig op heeft met rechts beleid zoals dat nu in Griekenland wordt afgedwongen, maar die tegelijk wel voor Europa is. Het levert een uiterst ingewikkeld verhaal op. Volgens Van Ojik is het probleem met Griekenland op korte termijn opgelost, maar het is ‘goed dat Syriza de huidige logica probeert te doorbreken’. Van Ojik zegt dat Griekenland haar schulden niet kan terugbetalen. Die schulden moeten dus worden verlicht, aldus de GroenLinks-leider.
Van Ojik denkt dat de situatie in Griekenland ons altijd geld zal kosten en dat dat ook te verdedigen is, want we hebben er ‘belang bij dat Griekenland in de euro blijft’. Bovendien ‘willen we niet dat Griekenland naar Poetin gaat’. Er gebeuren dingen die GroenLinks niet wil, maar we moeten toch solidair met Griekenland zijn. ‘Europese solidariteit laten we niet aan rechts over’, meldt hij nog.
Roemer zit tegenover hem. Hij leidt een partij die in het Europees Parlement samenwerkt met Syriza. Maar ook Roemer heeft een ingewikkeld verhaal: de SP is altijd al tegen de euro in deze vorm geweest en de SP zei altijd al dat de Grieken hun schulden nooit kunnen terugbetalen. Maar de SP denkt dat de schulden toch moeten worden terugbetaald, namelijk door de rente voor de Grieken te verlagen en de terugbetaalperiode te verlengen.
Of Griekenland in de euro moet blijven, dat wil Roemer niet zeggen wat ‘daar gaan de Grieken zelf over’. Het lijkt hem wel verstandig als ze blijven. Witteman wil weten wat Roemer ervan vindt dat Syriza de Griekse pensioenen wil verhogen. De pensioenen in Portugal en de Baltische Staten liggen lager, maar die landen moet wel meebetalen aan de redding van Griekenland. Roemer zegt dat de SP dat dus allemaal nooit heeft gewild.
Is er wel ruimte voor linkse politiek in Europa, vraagt Witteman zich af. Roemer wil het allemaal anders, want nu vindt er ‘afbraak van de democratie’ plaats. Van Ojik weet het wel: er moeten meer bevoegdheden naar Europa. ‘Europa is te belangrijk om aan rechts over te laten’, zegt hij nogmaals. Volgens Van Ojik kunnen we niet anders en is het een kwestie van politieke strijd of er vervolgens in Europa rechts of links beleid komt.
Nooit eerder was een kwartiertje Buitenhof zo verhelderend. Roemer wil het huidige Europa niet, want hij vindt het te neoliberaal. Maar aangezien Europa nu eenmaal neoliberaal is, weet hij ook niet hoe we concreet uit de huidige malaise kunnen komen. Van Ojik wil het huidige Europa ook niet en om dezelfde reden, maar hij gelooft dat door meer bevoegdheden aan Europa te geven er alsnog een groen en sociaal Europa ontstaat. Waarom dat zou gebeuren is even onduidelijk als wat Roemer met Europa wil.
De heren zijn het wel eens dat in Griekenland de corruptie moet worden aangepakt. Maar we kunnen ze uit de droom helpen: landen veranderen niet van de ene op de andere dag. En dus zal Griekse corruptie blijven bestaan. Ook zal de twijfelachtige Griekse belastingmoraal blijven bestaan. De uittocht van de Grieken uit de euro zal altijd een optie blijven en alleen achteraf kunnen we zeggen wie de effecten daarvan goed heeft voorspeld. En een systeem wat al jaren naar de pijpen van het bedrijfsleven danst, zal ook niet even snel ‘groen en sociaal’ worden.
En Nederland zal meer geld naar Griekenland nooit accepteren, ook linkse kiezers niet.
In Europa is de rubriek van Chris Aalberts over Europese politiek.
