In Le Figaro van 23 februari houdt de Franse politicus Philippe de Villiers een pleidooi voor een Europa van de Noordzee tot de Oeral. Zo’n Groot Europa is van Europees levensbelang omdat het een tegenwicht kan bieden tegen de oorlogsgeilheid van Verenigde Staten en de NAVO. Europa moet ten alle tijde op eigen benen kunnen staan. Dat Merkel en Hollande via diplomatieke weg vrede in Oekraïne proberen te bewerkstelligen is dan ook bittere noodzaak.
Volgens de Villiers moet er een strategisch en cultureel bondgenootschap tot stand komen tussen Rusland en de rest van Europa. We moeten ons niet laten intimideren door Amerikaanse sprookjes waarin die Poetin en zijn entourage worden afgeschilderd als een verzameling machtsbeluste kleptocraten. In de VS is het immers van hetzelfde laken een pak. Daar maken de superrijken al jaren de dienst uit. Ze waren verantwoordelijk voor de financiële crash, maar delen zichzelf nog steeds gigantische bonussen uit. Wie heeft hier nou boter op zijn hoofd?
Philippe de Villiers noemt Poetin een echte staatsman. Hij is de perfecte boeman voor diegenen die Europa onder de knoet van de NAVO willen houden, maar in Rusland wordt Poetin gezien als een patriot die heeft gezorgd voor een herwaardering van vaderlandslievende, morele, burgerlijke en spirituele waarden. Het contrast met de Europese Unie is pijnlijk. Hier worden mensen ingepeperd dat ze racistisch, islamofoob of eurofoob zijn. In de Europese Unie heerst een spirituele leegte.
De Villiers trekt fel van leer tegen de Europese Unie. Hij vindt het een duivelse constructie, die in dienst van de oligarchen en mondialisering, naties vernietigt en vaderlandsliefde onmogelijk maakt. Wat rest zijn onverschillige consumenten. De botsing tussen de Europese Unie en Griekenland is het zoveelste bewijs dat economische belangen zwaarder wegen dan sociale of spirituele waarden. Als Griekenland een alliantie zoekt met Rusland zou dit een eerste stap kunnen zijn in de richting van een herboren Europa.
Het is goed om eens zo’n fris geluid te horen van een ervaren politicus. Het werd tijd. Eindelijk iemand die zich verzet tegen de indoctrinatie van het neoliberalisme in, eindelijk iemand die oog heeft voor menselijke, sociale waarden. De uitdagingen waar onze wereld zich voor gesteld ziet zullen niet moeten komen van nieuwe economische activiteiten. Dat kan ons ecosysteem niet aan. Wat de wereld nodig heeft is een heropleving van spirituele en sociale verantwoordelijkheid. Alleen dan kunnen we onze planeet veiligstellen voor toekomstige generaties.
De toekomst van de wereld ligt niet in nog meer economische groei. Wat nu gebeurt in China en India is rampzalig voor de planeet Aarde. Een Europese grootmacht die reikt van de Atlantische Oceaan tot Vladivostok zal een spirituele lente kunnen inluiden van klassieke Europese waarden die tegengas kunnen bieden tegen nog meer platte, economische ellende.
Juliaan van Acker is emeritus hoogleraar aan de Radbouduniversiteit Nijmegen.
