Volgende week zijn er verkiezingen en Mark Rutte is op oorlogspad. Afgelopen zaterdag sprak de premier ferme taal op een bijeenkomst van boerenvakbond LTO-Noord in Apeldoorn. Wat hij zei, loog er niet om, als we Boerderij.nl mogen geloven.
Landbouwbedrijven moeten kunnen uitbreiden en groeien, aldus Rutte, die desgevraagd zei zich niet te kunnen voorstellen dat de groei van bedrijven eindig is, of waar hij een grens zou moeten trekken. Dat is opmerkelijk in een land waar vriend en vijand het er langzamerhand over eens zijn dat met name veehouderijen niet onbeperkt kunnen groeien en waar nieuwe en grote stallen steeds meer als ongewenst worden ervaren.
Laten we de premier daarom een handje helpen. Waarom moeten we paal en perk moeten stellen aan de groei van veehouderijen in Nederland? In de eerste plaats denk ik dan aan de miljoenen dieren die de dupe zijn van de grootschalige vee-industrie. Hun welzijn wordt geschaad door het gebrek aan ruimte, de pijnlijke lichamelijke ingrepen en de barre omstandigheden die natuurlijk gedrag belemmeren.
Maar laten we vooral ook aan de mensen en de aarde denken. Vee-industrie vervuilt de omgeving en stoot broeikasgassen uit. Ze tast het landschap aan door de komst van grote gebouwen en beroepsverkeer. En wat te denken van de grote risico’s voor de gezondheid van mens en dier? Of van de enorme verspilling van grondstoffen die veroorzaakt wordt door de industriële veehouderij?
En dat brengt me op een ander punt. De premier zei óók dat Nederland moet helpen het wereldvoedselvraagstuk op te lossen. Daarmee doelt hij ongetwijfeld op de noodzaak in 2050 maar liefst 9,6 miljard mensen te voeden. Daarbij hebben we de boeren nodig, zei Rutte, en dat staat inderdaad als een paal boven water. Maar als de premier bedoelt dat de Nederlandse landbouw daarvoor moet groeien slaat hij de plank aardig mis.
De aarde produceert namelijk nu al méér dan genoeg voedsel om de groei van de wereldbevolking op te vangen. Veel daarvan wordt echter verspild. Olivier de Schutter, voedselrapporteur van de Verenigde Naties, berekende dat de huidige voedselproductie voldoende is om 2 maal de huidige wereldbevolking te voeden, als we er op een verstandigere manier mee om zouden gaan.
Niet alleen huishoudens en supermarkten gooien eten weg. Veel eetbare gewassen gaan kort na de oogst verloren, of worden voor iets heel anders gebruikt, zoals voor biodiesel. Of ze worden niet efficiënt benut. Dat geldt voor de immense hoeveelheid graan en soja die verwerkt wordt tot veevoer. In de vorm van vlees levert zij namelijk veel minder calorieën op dan bij directe consumptie door mensen.
Groei van de Nederlandse landbouw is dus niet nodig om de wereldbevolking te kunnen voeden. In plaats van te proberen boeren te paaien met ongewenste en onhaalbare groei zou premier Rutte zich daarom beter kunnen richten op het algemeen belang door te pleiten voor een slimmere, duurzame en minder verspillende veehouderij, die in het belang is van mensen, dieren en de aarde!
Geert Laugs is directeur van Compassion in World Farming Nederland
