Gisteren is er dan eindelijk een (voorlopig) einde gekomen aan de rechtszaak tussen de nabestaanden van Marvin Gaye en Robin Thicke en Pharrell. De uitslag zal jullie vast niet ontgaan zijn, want Thick en Pharrell mogen de portemonnee trekken. 7,5 miljoen dollar gaat naar de Gaye familie. En wat mij eigenlijk vooral opviel was dat veel mensen dezelfde reactie gaven. Lekker voor ze en volkomen terecht. Maar is dat wel zo? En wat gaat dit voor de muziekindustrie betekenen?
Laat ik eerlijk zijn. Ergens kan ik deze reactie wel begrijpen. Aan de ene kant omdat Marvin Gaye mede door zijn vroege en tragische dood een heldenstatus heeft gekregen die te vergelijken is met die van Bob Marley en Elvis. En aan de andere kant omdat Robin Thicke een enorme lul is. Ik ken de man niet persoonlijk, maar zijn gedrag doet een hoop mensen deze mening hebben.
Maar laten we even het sentiment opzij zetten en naar de zakelijke kant kijken. Thicke en Pharell moeten betalen omdat Blurred Lines een kopie van Got To Give It Up zou zijn. Dat auteursrecht beschermd wordt is belangrijk en logisch, maar er zitten wel enkele haken en ogen aan. Zo moest De La Soul in 1989 een flinke som aan de Turtles betalen voor het gebruik van You Showed Me en werden de regels met betrekking tot sampling flink aangescherpt. Iets dat overigens terecht was, want de sample is duidelijk terug te horen in Transmitting Live From Mars.
Plat gezegd zit het zo: voor werken die herkenbaar overgenomen worden moet er nou eenmaal een bepaalde soms afgedragen worden. De zogenaamde sample clearance is een feit waar veel artiesten rekening mee houden. De kleine vissen komen er meestal mee weg, maar de grote haaien maken vaak budget vrij om de rechten te betalen.
Dan naar Blurred Lines. Volgens de Gaye familie zou de track gebaseerd zijn op Got To Give It Up, een discoklassieker van hun vader en echtgenoot. En dit is precies waar het pijnpunt in deze zaak ligt. Als dit zo is, zou het namelijk niet meer dan terecht zijn om een bedrag af te staan aan de rechtmatige eigenaar. Maar zoals Joe Bennet zeer eloquent uitlegt met hulp van de arrangementen, mag het ook voor de niet muziek lezers onder ons duidelijk zijn dat er geen overeenkomsten zijn.
Waar het echter vooral omgaat is de ‘feel’ van het liedje. Het DNA, het gevoel en de vibe (om er maar een paar vage termen tegenaan te gooien) zijn inderdaad hetzelfde als die van Got To Give It Up. Maar is dat strafbaar en een reden om te moeten lappen? Volgens de rechtbank in Californië wel en dit heeft grote gevolgen voor de hele muziekindustrie. Volgens deze uitspraak moet er dus betaald worden als een liedje op een ander liedje gebaseerd is. Ook al worden er andere akkoorden gebruikt, of is de grondtoon anders.
Dan zou Lady Gaga zich niet aan Madonna mogen spiegelen en zou Bruno Mars zich niet door The Police mogen laten inspireren. Nirvana zou The Pixies een geldbedrag moeten betalen en Opgezwolle aan Extince. Door de uitspraak van de rechtbank schudt de muziekindustrie op haar grondvesten. Het is nogal doemdenken, maar het zou kunnen zijn dat er meer van dit soort zaken voorbij gaan komen met dezelfde gevolgen. Het is immers ‘fair game’ aangezien de Gaye-familie er mee weg komt.
De zaak is overigens ook een merkwaardig gebeuren geweest. Zo verklaarde Thicke onder ede dat hij high van de Vicodin en alcohol was terwijl ze het nummer schreven, bekende hij dat hij meer credits voor het schrijven van het nummer had gekregen dan eigenlijk terecht was en is er altijd nog de aanklacht van Thicke en Pharell tegen de Gaye-familie waarmee dit hele verhaal begon. Een onsympathieke move, maar terugkijkend op het hele verhaal is het vooral een aanvallende strategie geweest om te kijken of de schade beperkt kon worden.
De Gaye-familie is tevreden, maar nog niet happy. Helaas lijkt deze flauwe woordgrap werkelijkheid te worden, van de familie heeft vandaag aangekondigd dat Happy van Pharell ook scherp onder de loep genomen gaat worden. Ain’t That Peculiar (wat een ironi in de titel, net als bij Blurred Lines trouwens) zou de grond zijn waarop Happy gebouwd is.
Ik zou de Gaye-familie een tip willen geven. Gebruik de 7,5 miljoen en neem een paar lesjes solfege, een cursusje arrangeren en een 10 daagse fatsoen workshop. Want deze hele zaak stinkt nogal. Verder hoop ik dat deze zaak dezelfde resultaten heeft als die van De La Soul vs The Turtles. Laten we hopen dat er nu een duidelijke regelgeving over het modelleren naar een andere artiest komt, en laten we hopen dat die gunstig uitpakt voor de muzikanten. En niet voor de industriëlen, anders vrees ik dat er nog maar weinig muziek uit mag komen.
