Raymond Aron – wie kent hem niet – merkte ooit over de Franse schrijver en filosoof Jean-Paul Sartre op dat Sartre qua politiek goed gebruik maakte van zijn recht het fout te hebben. Vergissen is menselijk, niemand is perfect, ook Sartre niet. De VVD kan er inmiddels ook een aardig woordje over meepraten.
‘De timing van het Ivo O. en Fred T.-drama, vlak voor de verkiezingen, kan geen toeval zijn, dat geloven alleen de meest naïeve imbecielen nog’
Afgelopen week verloor het ministerie van Veiligheid en Justitie twee zwaargewichten. Ivo O., ooit burgemeester van Rotterdam en al geruime tijd voortvluchtig, kon niet langer uit handen van een woeste oppositie blijven en zag zich genoodzaakt zijn functie neer te leggen. Een getergde Fred T., die het belachelijk vond dat een minister viel over een deal uit de tijd dat Nederlanders nog met guldens afrekenden – oh goede oude tijd – trad prompt zelf ook af, daarmee het ministerie effectief onthoofdend. “Een goede deal voor volk en vaderland”, beet T. de hufters van pers en oppositie nog toe. Zij hadden er voor gezorgd dat een uitstekend minister en een prima staatssecretaris nu weg waren.
Want dat was natuurlijk wat er gebeurd was: een ordinaire afrekening waar pers en oppositie gretig gebruik van maakten. De timing, vlak voor de verkiezingen, kon geen toeval zijn, dat geloven alleen de meest naïeve imbecielen nog. Na declaraties van Mark Verheijen en het lekken van vertrouwelijke informatie door Kathelijne de Kruijf ging wederom een VVD-prominent onder de guillotine, daags voor verkiezingen die, in de woorden van premier Rutte zelf, gaan over het kabinetsbeleid. Het bonnetje dat Opstelten de kop kostte was dubbel pijnlijk: niet alleen bleek het niet onvindbaar, zoals Opstelten lange tijd volhield, het bleek tevens voor een bedrag nogal groter dan wat Opstelten in eerste, tweede en derde instantie noemde.
De afhandeling van deze kwestie in de hoogste regionen van de VVD ging bepaald niet soepel. Premier Rutte toonde zich een slechte leerling. Over het declaratiedrama van Verheijen stelde Rutte nog dat het een opgeblazen zaak was, waarna Verheijen aftrad en Rutte zijn woorden op moest eten. Nu verklaarde Rutte dat er niets met Opstelten aan de hand was en verrassing, Opstelten moest wieberen.
‘Door specifieker te worden en het over krachten te hebben heeft Schippers zichzelf de nieuwe Jomanda gemaakt. Nederland is Midden-aarde niet’
Als een omgekeerde koning Midas verandert alles wat Rutte aanraakt inmiddels in stof. Dat kan een keer gebeuren, iedere topsporter heeft zo zijn mindere periodes en politiek is niets anders dan een bloedsport, maar het begint nu wel op te vallen. Gek genoeg kwam Rutte daarna wel praktisch ongeschonden uit het debat over het aftreden van Opstelten, waar zijn huid wederom van Teflon bleek.
Had de VVD daarna de mond gehouden dan was met een paar dagen geen haan meer aan het kraaien over Opstelten. Helaas heeft niemand dat Edith Schippers verteld. Schippers is niet de minste VVD’er: toen de vlegels in de Eerste Kamerfractie van de PvdA haar zorgwet torpedeerden moest de coalitie alle zeilen bijzetten om een complete kabinetscrisis te voorkomen. Schippers is een zwaargewicht en wordt soms getipt als opvolger van Rutte. Dat maakt het des te vreemder dat uitgerekend Schippers in de aanval gaat. Want, zo stelde Schippers, het is geen toeval dat de VVD vlak voor de verkiezingen onder vuur komt te liggen: er werken krachten tegen de partij.
Wat? Ja. Krachten.
Had Schippers enkel gezegd dat het wel heel toevallig is dat er nu een bonnetje boven water komt dat al vijftien jaar zoek blijkt, prima. Dan was de indruk gewekt dat er vuil spel gespeeld wordt – nog afgezien van het feit dat er ongelofelijk geprutst wordt door deze regering – en dan was de kous daarmee af. Door specifieker te worden en het over krachten te hebben heeft Schippers zichzelf de nieuwe Jomanda gemaakt. Nederland is Midden-aarde niet, als er hier iets gebeurt zitten daar mensen achter, niet een brandend boos oog dat gans het land besmet en met boze krachten de legioenen van de oppositie voedt.
Daarnaast stelde Schippers en passant het gehele ministerie van Veiligheid en Justitie, de advocatuur en de onderwereld in een kwaad daglicht door te suggereren dat in ieder van die drie krachten tegen de VVD aan het werk konden zijn. Op de vraag of het wellicht een andere partij was die garen spon bij de vuile was van de VVD toonde Schippers zich toch niet helemaal achterlijk: dat leek haar niet. Dat had de ellende nog vele malen groter gemaakt, want hoewel vuile campagnes al jaren in Nederland fatsoensland zijn de rapen pas echt gaar als iemand daar openlijk iets over zegt.
Tot zo ver de standaardanalyse. Want ergens was het best slim wat Schippers deed. Door een opzichtige faux pas te begaan leidde Schippers de aandacht af van waar het echt om had moeten gaan: hoe het kan dat dat bonnetje vijftien jaar zoek bleek.
Het werkt ook nog: de VVD groeit gewoon weer, alsof er niets aan de hand is. Blijft bijzonder, dat electoraat.
