Zaterdag 18 april vindt de jaarlijkse viering van het vinyl plaats. Op Record Store Day draait het onder meer om platen met nieuwe liedjes, zeldzame live opnamen, remixes of heruitgaven. Vaak gaat het om lp’s en singles die nooit eerder verschenen en, door de beperkte oplage, na deze dag amper meer te krijgen zullen zijn. Ook de verkoper van al dat exclusieve zwart goud wordt niet vergeten.
Volgens Stephan van Peursem, projectleider bij Record Store Day Nederland, is het vooral een feestdag ter ere van de onafhankelijke platenzaak. Tijdens de komende, zesde editie doen er in ons land zo’n negentig winkels mee. Van Peursem: “De platen zijn hartstikke leuk natuurlijk, maar het draait om de winkels en niet om de releases, dat moet wel duidelijk blijven. Het succes moet niet ten koste gaan van de platenzaken.” Om zijn stelling te benadrukken bezocht Van Peursem enkele maanden geleden een groot aantal deelnemers. “Ik wilde weten wat ze vonden van de afgelopen jaren. Sommige dingen zijn duidelijker als je het erover hebt, dat gaat makkelijker als je er bent dan dat je een mailtje verstuurt.”
De ervaring leert dat Record Store Day een toenemend enthousiasme en fanatisme laat zien bij liefhebbers, voor en achter de toonbank. Natuurlijk valt er altijd wel wat te klagen of aan te merken. Over de soms hoge prijzen. De dubbel lp Get Behind Me Satan van The White Stripes gaat bijna 50 euro kosten. Wie in het bezit wil komen van een plaat van componist Steve Reich moet er nog een tientje bovenop leggen. Van Peursem kent de klachten, maar zegt er weinig aan te kunnen doen: “Als een Record Store Day release in een kleine oplage van bijvoorbeeld duizend stuks verschijnt is de kostprijs gewoon veel duurder. Dan is de verkoopprijs per stuk hoger. Releases komen uit Amerika ook in kleine oplages waardoor de verzendkosten per stuk hoger zijn. Daarna moeten de releases in Nederland ook nog eens in een hele korte periode gedistribueerd worden.”
De verkoopprijs is een van de agendapunten tijdens bijeenkomsten van internationale Record Store Day organisaties. Van Peursem: “Daar hebben we het onder andere met de labels over de prijzen. Wij vragen ze om deze altijd zo reëel mogelijk te houden. Het moet zich niet tegen je gaan keren. Als mensen het idee krijgen dat ze uitgemolken worden gaat dat ten koste van de charme van Record Store Day. De dag draagt heel erg bij aan de opkomst van het vinyl. Dat komt nu wel steeds meer over bij de platenmaatschappijen. We proberen samen een goed beleid neer te zetten.”
De inbreng van de labels mag dus niet onderschat worden. Zo komt de lijst met items tot stand dankzij een innige samenwerking tussen de maatschappijen en het hoofdkantoor van Record Store Day Amerika. Van Peursem: “Heel veel releases worden eerst in Amerika ingediend. Dit jaar zijn er meer dan 650 titels binnengekomen. Michael Kurtz, medeoprichter van de Amerikaanse Record Store Day, heeft dat aantal teruggebracht tot 400. In Amerika wordt er een lijst samengesteld die wordt aangevuld met releases uit Europa. Elk land heeft zijn eigen lijst. Wij hebben hooguit invloed op de Nederlandse releases die bij ons worden aangemeld. Een van de voorwaarden is dat de titels onderscheidend moeten zijn.“
Wat de gemoederen het meest bezig houdt bij kopers en verkopers, is natuurlijk de allesomvattende levensvraag in hoeverre het felbegeerde zwarte goud verkrijgbaar is op de bewuste dag. Van sommige platen zijn er maar een paar honderd geperst. Wereldwijd! Voor de ware vinylfan een zenuwslopende gedachte. Begrijpelijk volgens Van Peursem: “De Amerikaanse lijst bestaat voor meer dan zestig procent uit releases van kleine onafhankelijke labels. Dat betekent voor ons dat het lastiger wordt om te kijken wat we hier kunnen krijgen. Soms zijn het zulke kleine labels, met artiesten die we hier nog niet zo goed kennen. Sommige rechten liggen alleen in Amerika. Er zijn ook platen die ze in Amerika niet kunnen krijgen en hier wel. Dat is ook weer een rechtenkwestie. Platenmaatschappijen zijn zelf ook bezig om de rechten uit te zoeken. Een heel puzzelwerk. Dat is ook het mooie van Record Store Day. Je bent er lang mee bezig, tot op de dag zelf. In het verleden is het voorgekomen dat Radiohead pas op het laatste moment hun release bekendmaakte.“
Klik hier voor de lijst van Record Store Day NL 2015
Broeder Dieleman & Bonnie Prince Billy
Koeien en kerktoren onder een halfbewolkte hemel. Het hoesje biedt een typisch Hollands tafereel voor twee eigenzinnige troubadours die elkaars werk coveren.
Dire Straits – Honky Tonk Demos
Ooit was Dire Straits best cool. De RSD dubbelsingle bevat demo-opnamen uit 1977. Een van die nummers is de doorbraakhit Sultans Of Swing.
Bob Dylan – The Basement Tapes
Als lid van Dylans begeleidingsgezeldschap The Band bewaarde Garth Hudson de oorspronkelijke opnamen, die onlangs in een boxset uit kwamen. De RSD platen verschijnen op Hudson eigen muziekuitgeverijtje. Wat er precies op staat is op moment van schrijven vooralsnog in raadselen gehuld. Vermoedelijk een deel van dezelfde liedjes in ‘bootleg’-achtige geluidskwaliteit. Gestoken in eenvoudige witte hoes, genummerd en voorzien van Hudsons handtekening.
J Dilla – Fuck The Police
Reissue hiphopklassieker van wijlen Jay Dee. Onbedoeld weer urgent en actueel. “And niggas get stopped for nothing…yall need to get shot for nothing”. Single in de vorm van een (Amerikaanse) politiebadge.
The Doors – Strange Days
Heruitgave van legendarisch album in gerestaureerd mono geluid.
Brian Eno – My Squelchy Life
‘The lost Eno album’ opgenomen begin jaren negentig. Verscheen in 2014 voor het eerst als bonus bij de cd-reissue van het muzikaal gelijkgezinde Nerve Net. Dubbel lp.
Serge Gainsbourg – Et Le Cinema
Chansons uit Franse films eind jaren vijftig begin jaren zestig.
Happy Mondays – Pills Thrills ‘n Bellyaches
Met deze plaat begonnen de jaren negentig. Dé feest- en pillenplaat uit Madchester. Gekleurd vinyl.
Het Zesde Metaal – Spelen In Berlijn
Band rond gevoelige liedjesman Wannes Cappelle uit Vlaanderen, inclusief Vlaams accent. Gekleurd vinyl.
Kinderen Der Hyperillusionistisch Verbond – De Heksenkring
Oorspronkelijk een nummer uit 1971 van het hippiestel Elly & Rikkert. Nu in een uitvoering door Belgische cultmuzikant Tim Vanhamel en zijn zus Lotte. Vanhamel speelde in bands als Millionaire en Evil Superstars.
Metallica – No Life ‘Til Leather
Oorspronkelijk een tape met demo’s uit 1982. Bevat enkele nummers van debuutalbum Kill Em All. Deze RSD release verschijnt niet op vinyl, maar op een uh… cassettebandje!
Oneohtrix Point Never – Commissions II
Elektronische klanken van Daniel Lopatin gebaseerd op Japanse videogame soundtrack. In speciale ‘die-cut’ hoes.
Psycho
7” met het beroemde thema uit de gelijknamige Hitchcockfilm. Bloedrood vinyl.
Red House Painters
Voor wie nog geld over heeft. Box met zes lp’s in prachtige hoezen ontworpen door de artwork afdeling van het 4AD label. In het najaar zullen de albums ook los worden uitgebracht. Red House Painters maakt muziek die bijna stil staat van dramatiek en onbeschroomde melancholie. Zanger Mark Kozelek speelt thans in Sun Kil Moon.
Run The Jewels
Hiphop duo met vier nummers die hun vinyldebuut maken waarvan een gloednieuw werkje. Picture disc.
Sly & the Family Stone – Live At The Fillmore East 1968
Dat werd tijd. De eerste officiële vinylrelease met een concertregistratie van deze ultieme live band.
Tomorrow – Tomorrow
Reissue debuut uit 1968 van ondergewaardeerde band. Kruising tussen oude Pink Floyd en The Kinks. Vinyl in ‘splatter’ kleurtjes. In mono weergave.
The White Stripes – Get Behind Me Satan
Voor het eerst officieel op vinyl, het misschien wel beste en, dankzij veelvuldig gebruik van piano, enigszins afwijkend album. Verschijnt in ‘bewegende’ hoes en gekleurd vinyl. Later dit jaar een gewone versie.
Frank Zappa – 200 Motels
Bevat een in 2013 gespeelde ouverture door de Los Angeles Philharmonic Orchestra. B-kantje bevat unieke registratie van Frank Zappa en de Royal Philharmonic uit 1971. Paars vinyl.
