Op 21 maart werd in de hele wereld de Dag tegen Racisme gevierd. Wij waren erbij in Amsterdam, en maakten een reportage in woord en beeld.
Rond de vijfhonderd mensen verplaatsen zich rond half twee van de Amsterdamse Dam naar het Museumplein. Voorafgegaan door een groep Antilliaanse trommeljongeren schreeuwt men leuzen als ‘Zwarte Piet is racisme’ en ‘Wij zijn allemaal Marokkanen.’ De spandoeken gaan over ‘samen zijn’, het ‘extremisme van Wilders’ het nut van een ‘snelle revolutie’.
De saamhorigheid tijdens de optocht is prima. Patrick Mathurim geeft als een van de boegbeelden van de anti Zwarte Piet beweging en als Zwarte Sint wat poses ten beste aan de pers. Achter hem een Jood die ook tegen racisme is. Gebroederlijk marcheert men door de stad. Want zo hoort dat tijdens een demonstratie.
Donkere wolken pakken zich samen als de stoet voor het Rijksmuseum langs op het Museumplein arriveert. De gebruikelijke vrachtwagen annex podium van linkse-mensen-die-vaak-demonstreren staat al klaar. De al even onvermijdelijke blauwe bus staat erachter, waar de sprekers zich kunnen voorbereiden en een bakkie doen. Het valt op dat veel demonstranten afhaken en de manifestatie voor gezien houden.
Hooguit honderd mensen luisteren naar de sprekers. Die beginnen rustig. Op het podium scharrelt de onvermijdelijke Anja Meulenbelt rond met haar camera. De boel wordt aan elkaar gesproken door Kunta, die we kennen als de grote presentator van de nodige manifestaties tegen Zwarte Piet.
Rene Danen was in vroeger tijden verantwoordelijk voor de Dag tegen Racisme. Iets voller rond het middel, de haren wat dunner en grijs, kijkt hij toe of het goed gaat. In zijn tijd leken de zaken – hoe raar dat wellicht ook klinkt – genuanceerder.
Abulkasim Al-Jaberi doet namens Youth for Palestine waar hij goed in is. Terwijl steeds meer bezoekers het voor gezien houden overschreeuwt Al-Jaberi zichzelf. Een kleine harde kern juicht hem toe als hij zijn historisch onjuiste informatie over de bühne gooit. In de ogen van Al-Jaberi is alles racisme. De politie, het onderwijs, Diederik Samsom, de sociale dienst en eigenlijk de hele maatschappij. Middelvingers geeft hij aan iedereen, en Israel is de schuld van alles. Esther Voet, die namens het CIDI poolshoogte komt nemen vertrekt na zijn toespraak.
Gespreksleider Kunta doet een oproep aan het publiek als de Joodse meneer die we eerder zagen verhaal gaat halen bij Al-Jaberi. Het ging vandaag immers niet over ‘wij’ en ‘zij’, niet over ‘jullie’ en ‘ons’. Het gaat vandaag over racisme, en niet over een one man show voor Al-Jaberi. Het gaat al helemaal niet over de Palestijnse zaak, een stokpaardje van de activist. Het opstootje wordt wordt snel gesust. Al-Jaberi verdwijnt met een stoet jonge, allochtone meisjes in zijn kielzog. Schijnt dat hij dagelijks wordt gezien in het Maagdenhuis.
Namens het FNV mag penningmeester Van der Veer zijn zegje doen. Hij houdt een voor deze middag opvallend genuanceerd verhaal. Over discriminatie en de arbeidsmarkt. Waar we samen iets aan kunnen doen. Tegenover het ‘wij’ en ‘zij’ van eerdere luid schreeuwende sprekers een oase van rust en rede.
Tussen de sprekers door treden mensen op. Behalve dat de muziek op een enkele uitzondering niet om aan te horen is, treden er ook kinderen op. Die worden immers benadeeld in het racistische onderwijs, zoals de toehoorder eerder mocht vernemen. Hier twee onschuldige engeltjes van twaalf lentes.
Humberto Tan slikt de helft van zijn originele toespraak in en neemt afstand van de toespraak van Al-Jaberi. Op een dag tegen racisme hoort eenheid en zeker geen middelvinger, zo stelt de presentator. Even daarvoor heeft hij de hem bekende Esther Voet nog verzocht om te blijven. Die weigerde resoluut.
Inmiddels wordt het stiller en stiller op het plein. De harde kern blijft over. Zoals deze meneer. Elke manifestatie in het hoofdstedelijke tegen discriminatie, racisme of Israel is hij erbij. Op zijn jurk staat anti-racisme en Dutch Muslim.
Het is weer tijd voor muziek. De Zwarte Sint mag wat doen. Zoals tijdens de afgelopen Kick Of Kick Out Zwarte Piet manifestatie bleek kan deze man helemaal niet zingen, en is zijn rap nog het best te vergelijken met Dingetje. Best vermakelijk als je het niet serieus neemt. Zijn covers van Bob Marley gaan vooral over het slavernijverleden. Niet alleen van ons land, ook dat van zijn geboorteland Haiti. Patrick Mathurim krijgt veel tijd en doet een paar nummers. Alsof hij het voorprogramma vormt voor de hoofdact van vandaag, in de vorm van Rapper Appa. Blanke mannen en vrouwen doen ondertussen wereldmuziekdansen.
Dan Appa. Vooraf was er de nodige ophef om zijn komst. De man maakte zich immers in het verleden niet geliefd door op pro Gaza demonstraties ‘Fuck de Talmoed’ te roepen en te spreken over ‘zionistische honden’ die uit zijn op ons ‘bloed en geld’. Appa roept het publiek op om toch vooral te applaudisseren voor de aldaar aanwezige Esther Voet. Dat die allang vertrokken is ontgaat iedereen volledig. Appa is vooral boos. Woest op alles dat Nederlands is, en alles dat racist is. Alweer. Het doet hilarisch aan hem te horen zeggen dat hij monddood werd gemaakt. Hij was onlangs op televisie, staat in alle kranten en naar wie luistert het publiek op dit moment? Appa vormt de grote makke van de hedendaagse uitvoering van de dagen tegen racisme. Men overschreeuwt zichzelf. Het doel is goed, de uitvoering slecht. Geen debat is geholpen met middelvingers, verdachtmakingen, beschuldigingen en een eis tot respect.
En dan is alles voorbij. Een activist probeert nog als een heilsoldaat een exemplaar van ‘De Socialist’ te slijten. Het nog aanwezige publiek kiest haar eigen weg naar huis. Het podium wordt afgebroken. Op weg naar alweer een demonstratie tegen onrecht, ongelijkheid en maatschappelijke misstanden.
