BBC-televisiebobo Danny Cohen kan tevreden zijn. Het is hem eindelijk gelukt om Jeremy Clarkson te wippen.
Cohen, getipt als toekomstig BBC-opperhoofd, initieerde vorig jaar al een ingrijpend intern onderzoek naar het reilen en zeilen van Top Gear, en dan vooral naar wat er allemaal achter de schermen mis was. Dat nu, na maanden intensief speurwerk, gelekte beelden van Clarkson die ‘neger’ mompelt in een kinderrijmpje en een handgemeen over de catering de presentator de das omdoen zegt veel.
Even voor alle duidelijkheid: Jeremy Clarkson is natuurlijk een hondenlul oude stijl. Daar zijn we het allemaal over eens denk ik. “A bit of a knob”, zoals co-host James May hem liefkozend omschrijft. Clarkson weet dat, wij weten dat. De man heeft een buiten alle proporties opgeblazen ego en gedraagt zich als een groot kind. Een kind dat precies weet hoe het hoort, maar dat vervolgens lekker toch niet doet. Wie zijn roetzwarte hond Didier Dogba noemt, naar de Afrikaanse Chelsea-spits, weet dondersgoed dat daar mensen overheen gaan vallen. Wie op prime-time nationale televisie Mexicanen beledigt en roept dat hij niet in klimaatverandering gelooft, vraagt erom.
Maar juist dat kinderachtige van Clarkson, waar iedereen nu overheen valt, maakt van Top Gear de show waar we allemaal zo van houden. Clarkson is die huisgenoot die je onderspuit met scheerschuim als je slaapt. Ja dat is ongelofelijk kut als je wakker wordt, maar ook ontzettend grappig. Carkson is die persoon in je vriendengroepje die altijd dat ene ding roept dat niemand wilt horen. Hij is de hofnar van de BBC.
Meneer Cohen is het daar niet mee eens. Hij vindt Clarksons gedrag onaanvaardbaar. “Het is als met een voetbalclub. Niemand is groter dan de club.” Afgezien van het feit dat dat voor Cohen zelf blijkbaar niet geldt: dat is het hem nou juist! Dat Clarkson denkt dat hij overal mee wegkomt maakt hem een geweldige televisiemaker. Wie anders kan een autoritje naar de noordpool verzinnen, om aan te tonen dat die toch nog niet weggesmolten is, en onderweg achter het stuur gin-tonics drinken, omdat hij zich “in internationale wateren bevindt”. Dat doet Clarkson niet stiekem. Hij is er trots op. En als je een beetje kloten in je broek hebt, ben je dat ook. Als ik er alleen al aan denk begin ik te grijnzen. Natuurlijk weten we allemaal hoe het hoort, maar god wat is het fijn om te kijken naar iemand die al onze wijsheden en regeltjes aan zijn laars lapt.
Maar dat racisme dan? Laten we even kijken naar een bloemlezing van controversiële Clarkson-uitspraken:
Over ambtenaren: “I’d have them all shot. I would take them outside and execute them in front of their families.”
Over busbanen: “I don’t understand bus lanes. Why do poor people have to get to places quicker than I do?”
Over Segways: “They’re made in America, of course, so fat Yanks can go to the fridge without expending any energy.”
Over korte mensen: „When you’ve finished using a car, put the f**king seat back, so humans can use it afterwards,”
Over 4-zits cabriolets: „The only person who looked good in a 4-seated convertible was Adolf Hitler.”
Over de Renault Clio V6: “In typical French fashion it just gives up! A bit like the French did with the Germans.”
Over de Ferrari F430 Speciale: “that smiling front end … it looks like a simpleton … should have been called the 430 Speciale needs.”
Sorry hoor, maar als je deze pareltjes serieus neemt ben je een stuk gekker dan Clarkson. Natuurlijk vind ik dat je mensen niet op hun bek moet slaan om het voer dat ze aanslepen. Maar de achtergrond van dat incident is me niet helemaal duidelijk. Zou het misschien kunnen, dat dat interne BBC-onderzoek zoveel druk op hem legde, dat hij uit zijn slof schoot? Volgens professionals staat voor zo’n vergrijp een zo kort mogelijke schorsing. Geen permanente verwijdering.
Jeremy Clarkson is de ultieme enfant terrible. Maar hij weet het van zichzelf. Hij is een groot komediant, en die zijn nou eenmaal gestoord. Maar vergrijpt hij zich aan jonge meisjes zoals Bill Cosby, of aan kleine kinderen zoals BBC-coryfee Jimmy Saville, waar sommige collega’s hem mee vergelijken? Nee natuurlijk, Clarkson vergrijpt zich aan de heersende mores.
Dat hij van Danny Cohen niet meer terug hoeft te komen ligt waarschijnlijk meer aan Clarksons reusachtige autoriteitsprobleem dan aan zijn gevoel voor humor. De grote verliezer in dit conflict is niet Jeremy Clarkson. Die kan morgen beginnen bij commerciële zender ITV. De echte verliezer is de Britse nationale omroep. Zonder Clarkson en Top Gear is de BBC niet alleen een melkkoe en een succesnummer armer, maar ook hun hofnar. Ze gaan hem missen.
