Nadat in Gouda het plan voor een groot islamitisch centrum en moskee op de voormalige Prins Willem-Alexanderkazerne (PWA) werd afgeschoten, moest een tweetal begeleiders in de wijk Gouda Noord het ‘hoe nu verder’ in kaart brengen. Het grote centrum El-Wahda moet nu een kleiner islamitisch centrum worden.
De dames Hellie van Hout en Astrid Feiter werden door de gemeente aangesteld om op een ‘onafhankelijk wijze te onderzoeken of het mogelijk is tot een inpassing van De Ark, Gemiva en El-Wahda op het terrein van de PWA-kazerne te komen’. Vandaag presenteerden zij hun bevindingen.
In zo’n tweeënhalve week spraken ze met de buurtbewoners en alle belanghebbende partijen. Als uitgangspunt voor de verkenning is het plan voor een moskee dat een substantieel lager bezoekers heeft dan de oorspronkelijk geplande 1500 mensen genomen, zo is te lezen in het eindverslag.
De belangrijkste conclusie: Er moet eerst een kloof overbrugd worden tussen de gemeente, de bewoners van Gouda Noord en de moslimgemeenschap, anders zal samenwerking niet mogelijk zijn. Daarbij concluderen de onderzoekers dat de gemeente nalatig was in het contact met de buurtbewoners. De Ark, Gemiva en El-Wahda willen wel samenwerken, maar de buurt is erg sceptisch.
Uit gesprekken met basisschool De Ark en medisch dagverblijf Gemiva blijkt volgens Feiter en Van Hout dat beide partijen, zoals reeds bekend, graag samen gehuisvest worden. In het plan om dit te doen met een afgeslankte versie van El-Wahda hebben beide partijen vertrouwen. Ze zouden de ‘vurige hoop hebben’ dat het huidige plan doorgang vindt, omdat de behuizing nu ‘ondermaats’ is. Niet doorgaan zou grote teleurstelling en machteloosheid betekenen voor ouders, begeleiders en bestuurders.
Wel willen de beide instanties dat er goed contact is met de buurt en de buren, en daar willen ze ook best tijd voor maken waar mogelijk.
Een groot deel van de moslimgemeenschap in Gouda is voor de huidige plannen op het PWA-terrein. Diverse leden deden een financiële bijdrage voor de komst van El-Wahda. Daarbij biedt het centrum voor vrouwen en kinderen/jongeren ook een volwaardige plek, aldus de dames. De drie huidige moskeeën zijn tijdens feestdagen en vrijdagen niet berekend op de gehele islamitische gemeenschap uit Gouda.
Een passende oplossing hiervoor is huisvesting op het voormalige kazerneterrein. Nu het bestuur van El-Wahda haar plannen al enkele keren wijzigde, kwam men uiteindelijk uit op een kleinere moskee, waarmee de huidige moskeeën niet vervangen worden. Hoeveel mensen deze nieuwe moskee dan moet kunnen herbergen, is nog onduidelijk. Het bestuur zegt dit te willen afstemmen op het tegengaan van verkeersingrijpen in de buurt. Dat is op dit moment nog niet helder.
Voor oudere moskeegangers betekent dit goed nieuws, want zij zagen er tegenop een lange reis te moeten ondernemen naar het kazerneterrein als de moskee in hun buurt dicht ging. Een plek op een industrieterrein, dus buiten de binnenstad van Gouda, is om diezelfde reden ook niet wenselijk, omdat ze hun gebedshuis dan eveneens niet te voet of per fiets kunnen bereiken.
El-Wahda geeft toe fouten te hebben gemaakt in haar contact naar de buurt toe. Dit had beter gekund, maar het bestuur kijkt desalniettemin met vertrouwen de toekomst tegemoet.
Volgens de onderzoekers zien zij ‘een buurt die wil knokken om hun vertrouwde omgeving te behouden’. Ze zien weinig draagvlak voor de huidige plannen, en bovendien is er veel boosheid over het bestuurlijke proces (vanuit het Goudse college). Degenen die het dichtstbij wonen, zijn het meest uitgesproken. Een kleine groep bewoners zou het PWA-plan steunen als het gaat om een kleiner islamitisch centrum. Zij wonen meestal iets verderop.
Slechts een heel kleine groep steunt het plan ‘zoals het er nu voorligt’. Volgens veel bewoners was er geen ruimte voor dialoog, en is er voor hun gevoel buiten hen om besloten. Er is volgens hen weinig keus meer, en bovendien speelt tijdsdruk een rol. Argumenten over verkeersveiligheid en parkeren worden niet gehoord. Het liefst zien veel bewoners een eerder plan uitgevoerd, waarbij De Ark en Gemiva samengaan met de bouw van seniorenwoningen.
Ook de samenstelling van de buurt is voor sommigen een argument: er wonen praktisch geen moslims in Gouda Noord. Enkelen zijn uit persoonlijke, politieke of religieuze redenen tegen de komst van een islamitisch centrum, vanwege ‘internationale ontwikkelingen en terreuracties’.
Dat moskeebezoekers met de fiets of te voet zullen komen, wordt in twijfel getrokken. Men vreest parkeeroverlast en verstoppingen. Ook de waardevermindering van aangrenzende huizen en een aanzuigende werking op overlastgevende mensen zijn redenen El-Wahda niet in de buurt te willen. Volgens Feiter en Van Hout is het daarom belangrijk de buurt te laten weten waar ze aan toe is, met name vanuit het moskeebestuur.
Het college faalde om duidelijkheid te verschaffen naar de buurt toe en ziet dat nu zelf ook in. Er kwam nooit ‘verbinding’ met de buurt, wat het college betreurt. Ze wil graag ‘twee vliegen in één klap slaan’, door voor zowel De Ark en Gemiva als de moskeeën te voorzien in hun wens om nieuwe huisvesting. Toch ziet het college een eerste verkenning over de verkeerskundige situatie in de wijk als goede basis om met de buurt en de betrokkenen in gesprek te gaan.
De raad is verdeeld, in maart werd door de oppositie een motie van wantrouwen ingediend maar niet aangenomen. Binnen de coalitie wordt het plan zelfs niet geheel gedragen. Daarom bestaat er gerede twijfel of het definitieve plan wel doorgang kan vinden op 8 juli aanstaande. Men is met betrekking tot het plan verdeeld over de komst van El-Wahda, niet over de huisvesting van De Ark en Gemiva. Belangrijkste punt: het vertrouwen van de buurt in de politiek herstellen.
De dames concluderen na hun onderzoek dat de samenvoeging van de drie partijen op de voormalige PWA-kazerne kán slagen, mits het gaat om een kleine moskee die qua omvang even groot is als de al bestaande gebedshuizen in Gouda. Het gaat dan om maximaal 400 bezoekers. Dit zou passen binnen de verkeersstromen van de buurt, aldus de buurt.
Er moet snel helderheid komen vanuit het moskeebestuur om hoeveel mensen het dus daadwerkelijk gaat in dit huidige plan, want zonder helderheid is er geen mogelijk met de buurt in gesprek te gaan. Feiter en Van Hout zien een grote kloof tussen veel bewoners van Gouda Noord en de moslimgemeenschap. Ook tussen de gemeente en de bewoners bestaat die kloof. Allereerst moet het vertrouwen dus gewonnen/herwonnen worden tussen alle partijen, anders kan er van samenwerking geen sprake zijn.
Het onderzoeksduo werkte drie mogelijke scenario’s uit, te vinden onderaan het eindrapport, onder Conclusie.
