Veel gemeenten met voorzieningen om uitgeprocedeerde vreemdelingen op te vangen, zijn niet van plan de opvang te sluiten. Dat blijkt uit reacties op het zwaarbevochten akkoord van VVD en PvdA over de bed-bad-broodregeling voor illegalen.
In de vijf grote gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven en in het uitzetcentrum Ter Apel blijft tijdelijke opvang mogelijk, elders moeten de voorzieningen dicht. In de vijf grote steden worden mensen begeleid en gestimuleerd om vrijwillig terug te keren.
De coalitie hoopt dat mensen die uitgeprocedeerd zijn na een verblijf van een aantal weken in een opvanglocatie tot inkeer zijn gekomen en meewerken aan hun terugkeer. Gebeurt dat niet, dan worden ze na die tijd alsnog op straat gezet. Werken ze wel mee aan hun terugkeer, dan worden ze naar Ter Apel gebracht waar met behulp van de Dienst Terugkeer en Vertrek hun terugkeer wordt voorbereid.
Gemeenten houden overigens, zoals ook nu het geval is, het recht om mensen op te vangen in een noodopvang. Daar mag echter niemand worden opgevangen om het feit alleen dat hij asielzoeker is, maar pas wanneer het bijvoorbeeld heel hard vriest of wanneer iemand een probleem vormt voor de openbare orde.
Uit Arnhem, Groningen, Leiden en Deventer komen kritische geluiden over het akkoord. In Arnhem blijft een bed-bad-en broodregeling, zo meldt het stadsbestuur. Wethouder Ton Schroor van Groningen sprak van een bizarre deal. “We moeten een goede opvang regelen. We laten mensen niet op straat zwerven. Dit is onuitvoerbaar”, zei hij tegen RTV Noord. Deventer houdt eveneens vast aan de opvang van illegalen. “Het gaat om tien mensen. Die laten we echt niet onder de brug slapen”, zegt wethouder Jan Jaap Kolkman in de Stentor.
Een raadsmeerderheid van Utrecht meldde vast te blijven houden aan de eigen regelingen voor dakloze asielzoekers, die veel royaler zijn dan de stad nu van het kabinet mag aanbieden. “Utrecht zet mensen niet op straat. Punt”, aldus GroenLinks. De Nijmeegse collegepartij PvdA twitterde: “Wij blijven knokken voor goede opvang: Iedereen verdient op z’n minst een bed, bad en brood.”
Ook de gemeenteraad van Eindhoven is kritisch. Coalitiepartij GroenLinks wil bijvoorbeeld weten wat er gebeurt met mensen zonder papieren. Fractievoorzitter Renate Richters “wordt er verdrietig van”. De VVD vraagt zich af hoeveel uitgeprocedeerden er naar de stad komen. “Een forse toename ligt immers in de lijn der verwachting.” Ko Jansen van de ChristenUnie noemt het plan “kaal, kortzichtig en kansloos”.
Volgens de Federatie Opvang, de koepelorganisatie van daklozenopvang, leidt het akkoord ertoe dat illegalen over straat gaan zwerven. “Het is slecht voor de mensen en de overlast neemt toe”, stelt de organisatie.
Op korte termijn gaat er overigens heel weinig veranderen. Gemeenten die nu een vorm van bed, bad en brood verlenen, mogen dat blijven doen tot de uitspraak van de Raad van State in een nog lopende zaak van een aantal uitgeprocedeerde asielzoekers tegen de staat. Die uitspraak wordt in juni verwacht.
Mocht die uitspraak in overeenstemming zijn met het huidige akkoord, dan moeten alle centra die nu bed, bad en brood bieden, gesloten worden. Opvang gebeurt dan alleen nog bij de vijf eerder genoemde locaties.
TPO/ANP
