Dat zal VNL tegengevallen zijn: in de laatste peiling van Maurice de Hond heeft de partij met lijsttrekker Bram Moszkowicz slechts één zetel behaald. De partij kwam maandenlang niet van de nul zetels af, ondanks de vele media-optredens van Kamerleden Joram van Klaveren en Louis Bontes. De partij leek in een lange rij mislukte partijen te gaan vallen. Maar toen was er hoop: Bram Moszkowicz.
Zonder Moszkowicz is het lot van VNL overduidelijk maar met Moszkowicz kan dat wellicht veranderen. Deze week moest de eerste klapper in de peilingen worden gemaakt: Moszkowicz moest laten zien over een aanzienlijke achterban te beschikken. VNL brengt het nieuws positief: vijf procent van de bevolking denkt VNL te kiezen of geeft de partij ‘een grote kans’. Maar een simpele rekensom laat de zelfoverschatting zien: vijf procent van de bevolking is gelijk aan zeven zetels. De meeste kiezers van deze ‘vijf procent’ geven VNL dus ‘een kansje’.
Wat gaat er de komende tijd gebeuren? Het scenario van Trots op Nederland lijkt het meest waarschijnlijk. Inmiddels zijn velen vergeten dat Rita Verdonk na haar afsplitsing van de VVD in de peilingen goed was voor dertig zetels. Bram Moszkowicz komt als we Maurice de Hond mogen geloven op hooguit een kwart daarvan. De vraag is natuurlijk wat zulke aantallen zeggen: Verdonk scoorde in 2007 in de peilingen hoog, maar in 2010 verdiende ze zelfs haar eigen zetel niet terug. Dat vooruitzicht zou ook weleens op kunnen gaan voor de club van Moszkowicz.
De belangrijkste oorzaak ligt voor de hand: Verdonk piekte te vroeg en er waren simpelweg geen verkiezingen om de virtuele winst te verzilveren. Verdonk kon de periode waarin ze goed in de peilingen stond die hoge scores niet vasthouden om de simpele reden dat ze geen resultaten liet zien. Dat kon ze als eenmansfractie sowieso al nauwelijks, maar ze was daarnaast ook nog eens veel te druk met het uitbouwen van haar politieke beweging. Uit het boek van mij en Dirk-Jan Keijser blijkt dat Verdonk zo langzaam wegzakte in de vergetelheid.
Bij VNL is er nu een lijsttrekker, maar die zit niet in de Kamer en heeft dus geen podium. De enige personen die bij VNL een podium hebben zijn Louis Bontes en Joram van Klaveren, maar de eerste is inmiddels alweer afgehaakt. Je hoorde het sommige parlementaire journalisten afgelopen dinsdag bij Moszkowicz’ persconferentie al zeggen: als ze de mening van VNL willen weten, zullen ze bij Joram van Klaveren aankloppen. Die is immers echt Kamerlid, is in Den Haag aanwezig en doet mee in debatten. Moszkowicz staat aan de zijlijn en kijkt ernaar.
Moszkowicz mist een podium in Den Haag en loopt daarmee hetzelfde risico als Verdonk. Waar Verdonk nog de keuze had vaker in Den Haag te zijn voor het parlementaire werk, is daar bij Moszkowicz sowieso geen sprake van. Er komt voorlopig geen enkel Tweede Kamerdebat met de VNL-lijsttrekker. Als iemand in de nieuwsuitzendingen aan bod komt, is dat Joram van Klaveren. En dat is geen stemmentrekker. De vraag is op basis waarvan Moszkowicz de komende tijd populairder moet worden want hij kan niets laten zien.
Welk probleem de bekendmaking van de lijsttrekker heeft opgelost, behalve dat er ruzie ontstond, is vooralsnog duister.
