Het found footage-genre lijkt inmiddels behoorlijk uitgekauwd. The Blair Witch Project zette in 1999 de toon. Vele horrorfilms volgden, met sterk wisselend resultaat. Europa Report laat zien dat er toch nog vernieuwing mogelijk is.
De film ziet eruit als een documentaire over een mislukte ruimtemissie. De makers van Europa Report maken daarbij handig gebruik van echte feiten. In november 2011 wordt er water ontdekt op Europa, een maan die rond Jupiter draait. De aanwezigheid van H2O kan duiden op de aanwezigheid van leven.
Een Engelse firma stuurt vervolgens een raket met een internationale crew de ruimte in om het maanoppervlak te onderzoeken. Na negen maanden verliest de sonde het contact met de aarde. Uit een grote hoeveelheid later opgevangen beelden – in elk compartiment van de capsule hing een camera – worden de gebeurtenissen door de documentairemakers gereconstrueerd.
Europa Report volgt keurig het horrorscenario van Alien. Een voor een leggen de astronauten het loodje. Maar de Ecuadoriaanse regisseur Sebastian Cordero heeft geen vleesetend monster nodig om de spanning tot grote hoogte op te voeren. Er is wel sprake van de mogelijke aanwezigheid van buitenaards leven. Maar technische defecten en menselijk falen zijn grotere bedreigingen.
Cordero combineert zijn uitgebeende horrorverhaal met de contemplatieve toon die we kennen uit films als 2001: A Space Odyssey en Moon. Er klinkt zelfs even het Strauss-thema uit 2001. De achterliggende vraag is ‘hoe ver willen we gaan voor nieuwe ontdekkingen en wat zijn ze waard?’.
Die serieuze toon past goed bij de claustrofobische sfeer in de ruimtesonde die hier wordt neergezet. Wie op zoek is naar spectaculaire science fiction-actie is bij Europa Report aan het verkeerde adres. Cordero diept liever zijn karakters uit waardoor we emotioneel meer bij het verhaal betrokken raken.
Grote namen doen niet mee aan Europa Report. Dit is niet ‘die film met Sandra Bullock en George Clooney in de ruimte’. Juist door te werken met onbekendere, maar uitstekende acteurs wordt het documentaire-karakter van de film vergroot. Aan boord zijn namen als komiek Dan Fogler, Isiah Whitlock Jr. (The Wire), Anamaria Marinca (van de Roemeense filmhuishit 4 Maanden, 3 weken, 2 dagen), Sharlto Copley (District 9) en Michael Nyqvist (The Girl with the Dragon Tattoo). Zij houden zich verre van opgeklopte Amerikaanse dadendrang. Berusting, rouw, opoffering én tegelijkertijd de opwinding over nieuwe grote ontdekkingen, dat is waar het in Europa Report om draait. En dat is uiteindelijk veel spannender dan het zoveelste goedkope schrikeffectje.
Dvd/vod: Europa Report. Regie: Sebastián Cordero. Met: Daniel Wu, Sharlto Copley, Christian Camargo, Karolina Wydra, Michael Nyqvist, Anamaria Marinca, Embeth Davidtz, Isiah Whitlock Jr., Dan Fogler.
