Recensie

Nieuwe partij VNL kan leren van de PvdA: kritische leden zijn een zegen

29-04-2015 22:08

Frits Abrahams blijkt een dagelijkse rubriek te hebben in NRC Handelsblad, een krant die ik nauwelijks lees. Abrahams schrijft in zijn stukjes regelmatig over zijn vrouw die PvdA-lid is. Hij discussieert met haar over de politieke actualiteit en tekent die stukjes op. Ze zijn nu in boekvorm verschenen. Het is een uiterst nuttig boek voor iedereen die wil weten hoe een politieke partij zou moeten functioneren. Voor de initiatiefnemers van de nieuwe partij VNL is het al helemaal een aanrader.

Grappig en waardevol

cover roodIn Mijn Rooie Vrouw zijn 77 stukjes gebundeld uit de periode 2006 tot en met 2014. Allerlei gebeurtenissen uit de recente PvdA-geschiedenis passeren de revue zoals het leiderschap van Wouter Bos, de mislukkingen van Job Cohen, de verkiezing van Diederik Samsom tot lijsttrekker en de recente gebeurtenissen in het PvdA-VVD-kabinet.

Deze stukjes zijn niet alleen grappig, maar ook waardevol: er wordt nauwelijks geschreven over gewone leden van politieke partijen. De aandacht gaat altijd uit naar de kopstukken in Den Haag, maar nooit naar de mensen die de basis van de partij vormen: de leden die contributie betalen, die beginnen te morren als de partij de verkeerde keuzes maakt en die bepalen wie er lijsttrekker wordt.

Geestige conversaties

Mijn Rooie Vrouw leest dan ook niet alleen als een serie geestige conversaties, maar vooral ook als de worsteling die veel partijleden elke dag doormaken. Veel partijleden zijn immers uiterst kritisch op hun eigen club, en zo ook de vrouw van Abrahams. Haar afkeer van verschillende PvdA-leiders komt op veel plaatsen in het boek terug. Ook de koers van de PvdA en allerlei nieuwsfeiten rond de partij worden kritisch tegen het licht gehouden. De vrouw van Abrahams is in dit opzicht niet bijzonder, maar heel gewoon. Dit fenomeen verdiende al langer een boek.

Abrahams geeft een goed beeld van wat partijlidmaatschap in het dagelijks leven betekent. Vaak is dat: inactiviteit. Zijn vrouw gaat vaker niet dan wel naar partijbijeenkomsten, waar Abrahams haar regelmatig als niet-lid vervangt. Ook is er dagelijks twijfel: gaat het wel goed met de PvdA en doet de partij nog wel wat ze zou moeten doen? En tenslotte het fenomeen waarmee de politiek van nu vol zit: slechte peilingen. Dat laatste is vooral interessant voor iedereen die momenteel denkt dat de PvdA ten dode is opgeschreven. Niet zo heel lang geleden was dat ook al zo, maar de PvdA kwam terug.

Nuttige leden

Er worden de laatste jaren allerlei politieke partijen opgericht die geen leden hebben zoals de PVV of die alleen leden hebben als een soort window dressing omdat ze in de praktijk niets te zeggen hebben. VNL is het nieuwste voorbeeld. In de moderne mediapolitiek zijn leden lastposten geworden die eigenlijk geen enkel doel dienen, behalve – misschien – dat ze contributie betalen. Leden houden de partij echter scherp door te klagen over de koers en het leiderschap, allemaal zaken waar een partij als VNL met Bram Moszkowicz heel duidelijk niet op zit te wachten.

De vrouw van Abrahams is buitengewoon ouderwets: ze koos ooit voor de PvdA en is ondanks haar kritiek lid gebleven. Dat is het omgekeerde van de politiek van nu: leden bekritiseren hun partij niet als ze het ergens niet mee eens zijn, ze lopen meteen weg. Dat vinden sommige partijen van nu nog prima ook, want dan kunnen ze het ene standpunt inwisselen voor het andere en leiders benoemen zonder iemand te consulteren. Zo kan iemand die als advocaat een tuchtzaak verliest opeens lijsttrekker worden van een partij die voor zwaardere straffen is. Een partij met leden die zich lange tijd aan de partij verbonden hebben, zal dat nooit laten gebeuren.

Is het goed voor VNL dat ze geen leden heeft zoals de PvdA, vraag je je af.