Meer dan drie jaar geleden sloeg een groep uitgeprocedeerde asielzoekers een tentenkamp op in Amsterdam-Osdorp. Mensen waarvan de asielaanvraag definitief is afgewezen, mochten niet opgevangen worden van het Rijk. Ze dienen terug te keren naar hun land van herkomst.
Dat wie geen perspectief in Nederland meer heeft beter kan terugkeren, vindt vrijwel iedereen. In een groot aantal gevallen kunnen deze mensen alleen niet terug. Bijvoorbeeld omdat het land waar ze vandaan komen hen niet meer toelaat. Anderen kunnen wel terug, maar durven niet. Een uitgeprocedeerde vrouw uit Oeganda zwierf door Nederland, maar kreeg twee jaar later alsnog asiel toen een politierapport uit haar thuisland opdook. Ze bleek veroordeeld te zijn voor haar inspanningen voor een homorechtenorganisatie. En zij is niet het enige voorbeeld.
Amsterdam besloot vorig jaar dat deze asielzoekers niet gedwongen moeten worden op straat te leven. Na de zogenaamde Vluchthaven opende de gemeente een Bed, Bad en Brood voorziening, waar 135 personen tussen 17 uur ’s middags en 9 uur ’s ochtends opgevangen worden. Geen riante voorziening: een zaal met stapelbedden, twee maaltijden per dag en een douche. Naast deze Bed, Bad en Brood werkte de gemeente op initiatief van GroenLinks aan een nieuwe opvang, bedoeld voor kwetsbare asielzoekers én voor 60 mensen die kans maken op een verblijfsstatus. Deze voorziening gaat hopelijk op 1 juni van start.
En toen besloot het kabinet Rutte/Asscher het asielbeleid om te gooien. Na een stevige lobby van het kabinet oordeelde de Raad van Europa dat Nederland zelf een afweging moet maken over Bed, Bad en Brood. Tien dagen knoeiden PvdA en VVD aan een akkoord, om daarmee een ‘politiek probleem’ op te lossen. Dat politieke probleem is voor even verholpen, maar voor Amsterdam is het plan onuitvoerbaar. Het doet niets voor de uitgeprocedeerde asielzoekers, maakt onze stad onveilig en zet lokale experts met jaren ervaring buiten spel.
Voor alle goed werkende opvang in Amsterdam komt een nieuw uitzetcentrum in de plaats. Net als in Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven. Hier worden asielzoekers slechts een beperkt aantal weken opgevangen, mits ze meewerken aan terugkeer. Laten ze in die periode niet zien terug te willen, dan worden ze zonder enige opvang op straat gezet. Geen bed, geen bad, geen brood. Dat mag namelijk niet. Als Amsterdam dat toch wil bieden, krijgt de stad een boete.
Wie geen brood krijgt, stopt niet met eten, maar zoekt een andere weg naar voedsel. En wie nooit een douche krijgt, wordt ziek. Asielzoekers die verdwijnen in de illegaliteit doen van alles, maar één ding niet: terug naar het land van herkomst.
Werk je wel mee aan terugkeer, dan wordt de opvang voortgezet in de vrijheidsbeperkende locatie Ter Apel. Ze mogen dan geen voet buiten Ter Apel zetten. Niet voor niets gaf onze burgemeester Van der Laan direct toen dit plan bekend werd aan dat ‘mensen niet naar Ter Apel gaan’. Gevangen worden in Ter Apel maakt meewerken aan terugkeer er immers niet aantrekkelijker op.
In Amsterdam werken we al jaren met verschillende organisaties aan opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers en andere ongedocumenteerden. In de praktijk betekent dit plan van het kabinet voor onze stad dat deze kleinschalige opvanglocaties, en de Bed, Bad en Brood voorziening, zullen moeten sluiten. Amsterdam is dan na jaren werk weer terug bij af: mensen zijn veroordeeld tot de straat. Beschamend voor een stad die barmhartig wil zijn.
Op initiatief van D66, SP en GroenLinks is vorige week al uitgesproken dat Amsterdam in ieder geval geen mensen op straat zet. We hopen van harte dat burgemeester Van der Laan hierin nog verder gaat en de opvang voortzet in Amsterdam zoals deze nu is. Net zoals (VVD) burgemeester Van Zanen in Utrecht heeft uitgesproken.
