Misschien hadden alle trendwatchers iets gemist wat zich nu alsnog door het EenVandaag-jongerenopiniepanel heeft geopenbaard: “Scholieren willen meer onderwijs over de EU.” Ja, u leest het goed. Nederlandse scholieren willen massaal meer leren over Europa. U kunt ze ‘s nachts wakker maken voor informatie over Jean-Claude Juncker, de afschaffing van de roamingkosten en de toetredingsonderhandelingen met Turkije. En niet te vergeten TTIP.
Van de jongeren zegt 36 procent op school niets te hebben geleerd over Europa. Bij 19 procent is er wel aandacht aan Europa besteed, maar niet meer dan één les. 54 procent van de middelbare scholieren wil dan ook dat hun school meer aandacht besteedt “aan de Europese politiek”. U leest het goed: niet Europese landen, niet Europese cultuur, maar de saaiste politiek waar geen burger ooit interesse in heeft getoond: die van de Brusselse EU-instellingen.
Om dit gegeven wat extra zwaarte te geven heeft EenVandaag wat cijfers uit de kast getrokken om te laten zien dat meer Europees onderwijs hard nodig is. De helft van de jongeren denkt namelijk ten onrechte dat Noorwegen lid is van de EU. De helft weet bovendien niet uit welk land “de president van de EU” komt. Dat is raar, want die functie bestaat helemaal niet. Wat zouden de jongeren die het antwoord wel ‘weten’ precies denken? Al met al veel reden voor meer Europees onderwijs, ook aan EenVandaag zelf.
Uit de gepresenteerde resultaten van EenVandaag kun je ongeveer alles concluderen. De meerderheid van de jeugd heeft bijvoorbeeld een genuanceerd beeld van de voor- en nadelen van Europa. Maar men kan ook concluderen dat zo’n driekwart van de jongeren niet uit de EU of de Euro wil stappen, hetgeen een volgens allerlei elites zeer gewenste boodschap is. Genoeg aanwijzingen dus dat de jongeren geen extra onderwijs in Europa meer nodig hebben. Toch concludeert men dat dat wel moet. En dat jongeren er nog zin in hebben ook.
Hoe kom je aan zo’n raar onderzoeksresultaat? Panels zoals deze worden steeds vaker gebruikt voor enquêtes maar of ze representatief zijn, is duister. Er vindt vaak achteraf ‘weging’ plaats: een statistisch trucje om ervoor te zorgen dat de steekproef lijkt op alle jongeren. Dat doet die steekproef dus in het echt niet. Groepen jongeren die ondervertegenwoordigd zijn, worden bij weging zwaarder meegeteld. Of dat zomaar kan is een discussie op zich, maar in dit geval is vooral belangrijk op welke kenmerken EenVandaag de enquête ‘representatief maakte’.
EenVandaag deed dat op geslacht, leeftijd en woonplaats. Met andere woorden: we kunnen veronderstellen dat de enquête op deze kenmerken representatief is. Dat staat er ook letterlijk zo. Opvallend is dan ook dat één kenmerk ontbreekt: opleiding. Hoger opgeleiden hebben meer interesse in Europese informatie dan lager opgeleiden en juist hoger opgeleiden hebben een grotere kans om mee te doen aan dit soort panels. Daar moeten ze zich namelijk zelf voor aanmelden en ze moeten ook vrijwillig vragenlijsten over saaie thema’s willen invullen.
Er waren kennelijk zo weinig laagopgeleiden bereid de vragen in te vullen dat hun antwoorden niet zwaarder meegeteld konden worden.
Dit is dus onderzoek onder voornamelijk HAVO en VWO-scholieren en studenten. De kans dat de rest van de jeugd – een meerderheid doet na de basisschool VMBO – ook veel Europese informatie wil is extreem klein. Het is bovendien de vraag of de invullers zelf meer Europees onderwijs willen. Zij weten allemaal wel dat de EU bestaat en veel zaken bepaalt. Zouden zij op een enquêtevraag kunnen antwoorden dat ze “geen onderwijs” over die bestuurslaag willen? Op dit soort vragen volgen altijd positieve antwoorden, terwijl ze geen echte wens uitdrukken om meer informatie. Als jongeren die wens hadden, waarom lopen ze de Europese informatiecentra van de Europese Commissie dan niet plat?
Wat gek dat in het item van EenVandaag Prodemos aan het woord komt, want daar verdient men geld met Europese voorlichting. En wat raar dat de ‘Europese jongerenvertegenwoordiger’ twittert dat “meer EU op school” precies is wat “haar achterban” wil. En wat vreemd dat diezelfde jongerenvertegenwoordiger tegelijkertijd een beleidsstuk probeert te slijten waarin wordt gepleit voor meer aandacht voor Europees onderwijs.
En wie moet dat onderwijs volgens dat beleidsstuk gaan krijgen? Juist: VMBO en MBO, de scholieren die massaal niet aan het EenVandaag-onderzoek hebben deelgenomen en zeker nooit zouden zeggen dat ze dit onderwijs willen.
