Niet alleen in Nederland geloven sommige columnisten de bazen van de veiligheidsdiensten op hun blauwe ogen. De Brit Edward Lucas, redacteur van het prestigieuze weekblad The Economist – en een veelvuldig in de media optredende Rusland-deskundige -, treedt deze week in een opmerkelijke bijdrage voor het Duitse massablad Bild plaatsvervangend op als woordvoerder van de Amerikaanse en Britse geheime diensten.
Lucas vindt Duitsers die kritiek hebben op de spionage-activiteiten van de Amerikaanse NSA, de Britse GCHQ en de eigen Duitse BND (Bundesnachrichtendienst) ‘useful idiots’ omdat die kritiek Vladimir Poetin in de kaart zou spelen.
De redenering is als volgt. In Duitsland – veel meer dan dit in Nederland het geval is – zijn veel burgers woedend op de veiligheidsdiensten omdat blijkt dat de NSA en de BND in innige samenwerking bevriende (Franse) politici, overheidsinstellingen en bedrijven als Airbus hebben afgetapt. En dit werd tegenover de politiek verantwoordelijken verzwegen.
Duitsers, die herinneringen hebben aan twee dictaturen (Hitler en de communisten) staan buitengewoon wantrouwend tegenover dit soort activiteiten. Klokkenluider/landverrader – afhankelijk van uw persoonlijke voorkeur – Edward Snowden geldt voor velen van hen daarom als een held.
Dat zien die Duitsers, volgens Edward Lucas, helemaal fout. In zijn ogen is Snowden een verrader, die ondermeer het westerse bondgenootschap tegen Moskou ondermijnt met diens onthulingen.
Lucas schreef een boek over Snowden en hij fakkelde de naar Rusland gevluchte, voormalige NSA-medewerker eerder al eens af in de Britse Daily Mail.
In Bild schrijft Lucas, die wordt gezien als een ouderwetse Koude Oorlog-havik, dat de Amerikanen groot gelijk hebben als ze de Duitsers aftappen. Immers “Amerikaanse politici zijn niet vergeten dat Duitsland systematisch en herhaaldelijk de westerse positie jegens Rusland heeft ondermijnd.”
Hij verwijt de Duitse buitenlandse politiek – hij doelt op de pogingen van bondskanselier Angela Merkel en haar minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier om in de Oekraïense crisis een diplomatieke oplossing te vinden – ‘onbetrouwbaarheid’: “Zolang Duitsland ook voor onbetrouwbare buitenlandse politiek staat (…) moeten de mensen accepteren dat hun vrienden hen niet volledig accepteren en hen ook bespioneren.”
Met andere woorden: onze Duitse vrienden, die een groot aantal ‘Putin-Versteher‘ in hun rangen hebben, zijn potentiële bedriegers en moeten goed in de gaten worden gehouden.
Volgens Lucas worden de westerse veiligheidsdiensten voldoende politiek gecontroleerd en daarom moeten die Duitsers niet zo zeuren: “Zo is het leven. De Duitsers doen zichzelf er geen genoegen mee steeds wat anders te beweren.”
De auteur gaat voorbij aan het feit dat Duitse burgers vooral kwaad en bezorgd zijn omdat zij werden voorgelogen door de politiek, die zolang beweerde dat er niets aan de hand was, en niet perse omdat die diensten zo hyperactief blijken te zijn – want inderdaad, zo is het leven, dat weten zelfs de meeste Duitsers omdat eigenlijk iedereen die zich een beetje informeert dit wel weet.
Opmerkelijk aan Lucas’ bijdrage in Bild – net als dit in de gewraakte column van Afshin Ellian voor Elsevier het geval is – is vooral dat zij als vertegenwoordigers van gerespecteerde media geen prioriteit geven aan het kritisch ondervragen van de macht – en van de instituties van de macht -, maar dat zij, integendeel, bewust optreden als een verlengstuk van die macht.
Media die bij de macht op schoot zitten. Het biedt elke keer weer een wrange en ongemakkelijke aanblik.
P.S.
Hier is overigens Edward Lucas’ reactie op de Russische internationale staatszender RT, die wat hem betreft teveel op schoot zit van Poetin en de Russische veiligheidsdienst FSB:
