Er is veel nieuws óver kranten. In 2014 is de oplage van de dagbladen met bijna 5 procent gedaald. Dat maakte het HOI, dat over die cijfers gaat, gisteren bekend. In deze cijfers zijn de oplages van NRC en NRC.next trouwens niet meegerekend, omdat hoofdredacteur Peter Vandermeersch te laat was met opgeven (of zoiets). Er werd in ieder geval niet voor niks ‘bekend’ dat de redactie van NRC.next opgaat in een algemene redactie die een ochtend- en een avondeditie van de krant gaat maken. Aan voormalig Metro-hoofdredacteur Jan Dijkgraaf de vraag hoe het verder moet met dagbladen.
De oplages van kranten blijven flink dalen. Volgens journalist hoogleraar Jeroen Smit zijn er over vijf jaar geen doordeweekse kranten meer. Hoe lang denk jij dat kranten nog bestaan?
“Ik denk dat kranten nog decennia zullen bestaan. De print-oplage zal weliswaar blijven dalen, maar voorlopig blijven er genoeg mensen die er – al dan niet extra – geld voor over hebben om bij de yoghurt met muesli een knisperende tabloid op de eettafel te hebben. Wel is het zo dat de redacties door de dalende inkomsten – online abonnementen zijn goedkoper dan print, adverteerders die toch al deels wegliepen betalen minder bij een dalende oplage – nog verder zullen inkrimpen. Ik vind dat trouwens een goede zaak, want loondienst is echt een achterhaald model.”
Is er een manier om te overleven als krant? Metro was trouwens de enige krant met een lichte oplagestijging, maar daar hebben ze geen concurrentie meer. Is dat misschien de gouden formule?
“Natuurlijk is er een manier om te overleven. De makers van kranten moeten terug naar de vraag: wat willen mensen nou écht lezen? En daarna: wat hebben ze niet elders veel eerder en veel goedkoper gekregen? Wie die vragen goed beantwoordt en komt met een nieuwe krant, kan echt nog jaren mee. Helaas zijn journalisten het meest conservatieve volk ter wereld, dus ik verwacht dat weinig kranten het zo doen. Dat Metro groeide heeft daar trouwens niks mee te maken. Maar laten we elkaar geen mietje noemen: columnist James Worthy en nog iemand kwamen erbij en sindsdien is Metro dus gegroeid. Of het een met het ander te maken heeft, laat ik – bescheiden als ik ben – in het midden.”
De oplage van Next is volgens de Volkskrant gedaald van 75.000 in 2011 naar 36.000 in 2015. Doen ze iets niet goed op de redactie in jouw ogen? Geloof je in de formule?
“Om met Ivo Opstelten te spreken: Next was niks, Next is niks en Next wordt niks. Onder die malle Rob Wijnberg was het ochtendkrantje van NRC even hip en dacht ook ik even dat de mannen met de gebreide truien en de vrouwen met uitgroei het licht hadden gezien, maar daarna kakte het weer in tot een NRC Light. Nu een ouderwetse pijproker benoemd is tot nieuwe chef (René Moerland, BH) en de tekst uit de redactie van de grote broer die neerkijkt op het kleine broertje moet komen, is het wachten op de genadeklap. De Vlaamse vrienden van Peter Vandermeersch gaan die uitdelen (NRC valt onder het Vlaamse Mediahuis, BH).”
NRC gaat nu een avond- én een ochtendeditie maken. Zou dat kunnen helpen?
“Nee. NRC wordt uiteindelijk een ochtendkrant. En terecht.”
Een andere grote daler is het AD met -6, maar de Rotterdammers verkopen wel veel digitale abonnementen en ze naderen De Telegraaf hard. Zou de overname van Wegener het AD horen kunnen redden?
“Hoofdredacteur Christiaan Ruesink is daar goed bezig. Eigenaar De Persgroep is ook niet zo geïnteresseerd in oplage, maar eerder in winst. Door alles wat ze centraal in Rotterdam gaan maken voor die regiokranten, zal de winst van die kranten gaan stijgen. En misschien de oplages ook wel. Ik zag laatst toevallig De Stentor en daarvan sprongen me de tranen in mijn broek. Ik was terug in 1982. Met het Centraal Gezag van al die Wegener-kranten in Rotterdam mag je veronderstellen dat het er beter op wordt. In alle opzichten.”
