Nadat de Zweedse aanduiding Stridsbåt 90 H(alv) iets breder begrijpelijk werd met Combat Boat 90H, groeide de internationale belangstelling voor deze snelle wendbare boot met een diepgang van nog geen meter aanzienlijk. Ontworpen in de tachtiger jaren door Dockstavarvet AB startte de productie voor de Zweedse strijdkrachten (147 stuks) in 1990. Inmiddels zijn er tegen de driehonderd in meerdere uitvoeringen in gebruik bij zes landen, waaronder de VS (6-8 stuks), waar ze als Riverine Command Boat (RCB) varen in de Coastal Riverine Force. Een nieuw leven ingeblazen onderdeel dat gedurende de Vietnamoorlog bekend stond als de brown-water navy.
CB90H
De standaard uitvoering heet Combat Boat CB90H, waarbij ‘H’ (voor half) de vervoerscapaciteit van een half peloton aangeeft (± 20 man). Grotendeels gebouwd in aluminium heeft de CB90H een lengte van 14.90 meter, een breedte van 3.85 meter en een beladen diepgang van 80 centimeter. De waterverplaatsing bedraagt circa 18 ton. Twee waterjets, aangedreven door twee Scania V8 DSI-14 diesels van 625 pk geven de CB90H een maximum snelheid van circa 40 knopen. Er is ook een optie voor motoren van 815 pk, wat de top naar 45 knopen brengt. Topsnelheden die met de straalomkering van de waterjets in ongeveer drie bootlengten gereduceerd kunnen worden tot nul.
Het vaarbereik bedraagt kruisend met 20 knopen zo’n 440 kilometer. 20 knopen is ook de snelheidsbovengrens bij golven van anderhalve meter hoog*. Het ontwerp voor (ondiep) binnenwater en gebruik aan de kust levert een wat beperkte zeewaardigheid op (deels inherent aan de geringe diepgang).
Hoewel de CB90 geen traditioneel landingsvaartuig is, heeft het voorin wel een smalle neerklapbare loopplank. Te smal voor voertuigen of grotere ladingen (maximaal 4.5 ton), maar wel efficiënt voor het aan land droppen van een half peloton. Zelf kan de CB90 overal gedropt worden waar transportvliegtuigen kaliber C-17 Globemaster kunnen landen.
Stridsbåt 90 H(alv) (foto: wiki, upload van Arco Ardon)
Lay-out basisuitvoering (foto: www.dockstavarvet.se)
Ontwikkelingen
De oorspronkelijke standaardbewapening bestond uit drie .50 machinegeweren waarvan twee in een nogal onhandige remote-control twin opstelling die alleen kon eleveren. Voor de traverse moet met de boot gericht worden. Inmiddels zijn er echter meer wapenopties. Van drie-assig gestabiliseerde remote-control systemen tot eenvoudige handbediende wapens. De zwaarste wapenoptie is de AGM-114 Hellfire raket.
Als de ontwikkeling van een uitvoering met het AMOS 120 mm mortiersysteem tot productie leidt, wordt de CB90 een vestzakslagschip. Deze Finse automatische dubbelloops mortier, een achterlader, kan de boot tot op tien kilometer gevaarlijk maken. Daar het CB90 basisontwerp bij proefnemingen met dit mortiersysteem een maat te klein bleek, gaat de ontwikkeling verder in een grotere versie (Combat Boat 2010). Sowieso heeft het Zweedse Dockstavarvet op basis van de CB90 al meerdere afgeleide scheepsontwerpen op de markt gebracht.
Wat starre twin .50 (foto: wiki, opload van Shiska)
Beweeglijkere .50s en meer op Amerikaanse Riverine Command Boat afkomstig van Royal Navy RFA Cardigan in 2012 (foto: UK MOD -Ian Simpson)
Hoewel Nederland de CB90 (nog) niet heeft aangeschaft hebben de marine en mariniers er wel al ervaring mee opgedaan (zie video), en de boten samen met de Britse marine uitvoerig beproefd.
* Zo meldt Robert185 in een CB90 topic bij warboats-org-forum, waar hij zijn Zweedse (marinier)ervaringen met boten van de eerste series deelt.
Nederlands-Zweedse CB90 interacties in Somalische wateren
Amerikaanse inzet in Bahrein
AMOS proefnemingen
Titelfoto: US Navy ‘riverine command boat assigned to Coastal Riverine Squadron (RIVRON)’
