Met updates – PGB-staatssecretaris Martin van Rijn (PvdA) heeft zijn zesde debat over het persoonsgebonden budget (pgb) overleefd. D66 dat het debat op de agenda gezet had besloot de bewindsman uiteindelijk te blijven steunen. Net zoals die andere twee partijen uit de voormalig ‘constructieve oppositie’ ChristenUnie en SGP. Ondertussen smeedden SP, GroenLinks en CDA een monsterverbond: zij dienden een motie van wantrouwen in. Met de steun van de PVV en wat klein grut haalde die 49 stemmen. Van Rijn reageerde na het debat deemoedig: “We zijn er nog lang niet, maar werken stap voor stap om het te verbeteren.” De gebeurtenissen van donderdag leest u hier onder terug.
TPO’s Marieke van de Zilver tekent op uit de mond van Van Rijn:
“Het was een zwaar en pittig debat. Ik ben blij dat ik van de Kamer de gelegenheid heb gekregen de problemen voor de budgethouders op te lossen. Gelukkig geeft twee derde mij nog wel een kans. In het debat hebben we kunnen aangeven dat we hard werken om de problemen op te lossen en dat veel problemen ook al opgelost worden. We zijn er nog lang niet, maar werken stap voor stap om het te verbeteren. Ik ben het debat ingegaan om uit te kunnen leggen wat ik allemaal ga doen en gedaan heb om de problemen op te lossen en ik ben blij dat we daarover een goed debat hebben kunnen voeren.”
Update 20.40 – Van Rijn heeft het debat overleefd. Gebutst jazeker, maar overleefd. De voormalig constructieve oppositie (C3) bestaande uit D66, ChristenUnie en de SGP blijft de getormenteerde PvdA’er steunen. De bewindsman slaakte een zucht van verlichting toen Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg de hamer op het rostrum sloeg ten teken dat de vergadering ten einde was.
Update 20.15 – Het debat is ten einde. Over een kwartier zal er gestemd worden over de moties ingediend bij dit debat, inclusief de motie van wantrouwen tegen Van Rijn.
Update 20.11 – “Ik ben en blijf zeer gemotiveerd om alle problemen op te lossen,” sluit de staatssecretaris zijn tweede termijn af. Hij is blij dat de meerderheid van de Kamer hem ook die kans gunt. Hij zegt zich de komende tijd, naast op herstel van de problemen, te gaan richten op twee dingen: de verankering van de persoonsgebonden budgetten in het zorgstelsel enerzijds, en het creëren van een veilig en goed systeem anderzijds.
In reactie op de motie die Henk Krol (50PLUS) indiende, waarin hij verzocht de verantwoordelijkheid voor de pgb-budgetten over te hevelen van de staatssecretaris naar de minister van Volksgezondheid, grapte Van Rijn: “Op zich een zeer aantrekkelijke motie. Maar laat ik hem toch maar ontraden.”
Update 19.59 – ChristenUnie en SGP vinden dat de staatssecretaris nog een kans verdient. Zij zijn tevreden over de antwoorden die Van Rijn tijdens de eerste termijn van het debat heeft gegeven. Kees van der Staaij (SGP) sprak van een ‘goed debat’, waarin lessen zijn getrokken en problemen diepgaand zijn besproken. Carla Dik-Faber (CU) vond dat vandaag ‘de pijn op tafel’ was gekomen. Zij gunde de staatssecretaris nog een laatste restje vertrouwen om de problemen op te lossen.
Update 19.48 – De PVV is niet gevraagd de motie van wantrouwen tegen Van Rijn mede te ondertekenen. Fleur Agema is daarover gepikeerd maar zegt dat de partij die motie desondanks ‘natuurlijk’ zal steunen. Ook diende zij nog een motie die de regering verzoekt de top van de SVB te ontslaan.
@XandervdWulp Wilde wel. Werd genegeerd. Cordon sanitaire.
— Fleur Agema (@FleurAgemaPVV) June 4, 2015
Update 19.44 – Renske Leijten (SP) dient wél een motie van wantrouwen in, die mede is ondertekend door Mona Keijzer (CDA) en Linda Voortman (GroenLinks). Gedrieën zeggen zij het vertrouwen in de staatssecretaris op.
Update 19.33 – “Een dubbeltje op zijn kant, deze afweging,” stelt Pia Dijkstra (D66) het besluit van haar fractie om vandaag geen motie van wantrouwen tegen staatssecretaris Van Rijn in te dienen, noch te steunen. “Laat de staatssecretaris zijn beloften maar waarmaken,” zegt ze. Daar zal D66 heel scherp op toezien. Dijkstra merkte op dat ze niet denkt dat de pgb-houders geholpen zijn met een motie van wantrouwen, waarvan VVD en PvdA voorafgaand aan het debat al hebben gezegd die toch niet te zullen steunen.
Update 19.26 – Het debat gaat, na een pauze voor het diner en voor fractieberaad over een mogelijke motie van wantrouwen, over enkele minuten weer verder. Arie Slob, fractieleider van de ChristenUnie, heeft zijn afspraak voor vanavond afgezegd. Slob voert niet het woord namens de CU-fractie over de zorg, dat doet Carla Dik-Faber, maar vindt de situatie inmiddels belangrijk genoeg om in de Kamer te blijven.
Kan helaas vanwege politieke situatie in DH (Pgb-debat) niet naar spreekbeurt voor studenten in Zwolle. Gelukkig kan @edanker mij vervangen.
— Arie Slob (@arieslob) June 4, 2015
Update 17.31 – De belangenorganisatie voor mensen met een pgb, Per Saldo, zag tot nu toe een scherp debat, met hoognodige toezeggingen van de staatssecretaris. Nu moeten er volgens de organisatie keiharde stappen worden gezet. “Staatssecretaris Van Rijn is flink onder vuur genomen en is ook door het stof gegaan. Maar dat moest hij zo langzamerhand ook wel doen. Hij heeft toegegeven dat de invoering niet goed is gegaan, maar ook dat het nog steeds niet goed gaat,” zegt directeur Aline Saers. “Bovendien heeft hij gezegd dat hij niet zal rusten voor de laatste problemen zijn opgelost. Dat laatste ga ik onthouden.”
Update 16.59 – Van Rijn is het met de Kamer eens dat het uitbetalingssysteem vereenvoudigd moet worden. Hij zegt de Kamer toe niet alleen te zullen kijken naar herstel van het systeem, maar tegelijkertijd ook aan de gang te zullen gaan met de verbetering ervan. Daar wil hij wel de tijd voor nemen.
Update 15.55 – Volgens Van Rijn is het uitbetalingsproces inmiddels op stoom aan het komen. Een groot deel, zo’n 95 procent, van de declaraties worden inmiddels binnen vijf tot tien dagen betaald. De werkvoorraad van de Sociale VerzekeringsBank en het aantal spoedbetalingen dat moet worden uitgevoerd, lopen terug. De oppositie lijkt er ondertussen nog niet van overtuigd dat de staatssecretaris de Kamer vorig najaar goed en volledig heeft geïnformeerd over mogelijke problemen. Van Rijn houdt vol dat hij dat wel deed.
Update 15.18 – Van Rijn sloot zich in het debat voor een groot deel aan bij de harde conclusies die de Algemene Rekenkamer onlangs trok: de regels zijn laat ingevoerd, de overdracht van gegevens was een probleem en de regie had beter gemoeten. Hij noemde het ‘evident’ dat hij kennelijk de signalen en waarschuwingen kennelijk niet goed herkend had. “We hebben de voorbereiding zorgvuldig gedaan maar invoering is niet zorgvuldig gelopen. Ondanks alle maatregelen die je neemt, kan het in de praktijk anders gaan,” stelde hij. “Daar baal ik van.”
Update 14.38 – Staatssecretaris Martin van Rijn is, na een schorsing van ongeveer een uur, begonnen aan zijn beantwoording. “Ik ben er diep van overtuigd dat het pgb voor mensen de enige manier is voor eigen regie, voor zelfbeschikking, en daarmee uiteindelijk de kwaliteit van leven verhoogt,” begon hij zijn verhaal. “Daarom doet het ook zo’n pijn dat het misgaat.” Hij ziet de mensen bij wie het niet goed gaat, zegt hij, en niet de cijfers. De problemen raken hem. “Daarom heb ik ook eerder mijn excuses aangeboden.” Hij zegt de uitvoeringsproblemen ‘zeer te betreuren’. Hij stelt zich de afgelopen maanden steeds te hebben afgevraagd of het niet anders, of beter, zou kunnen. Maar alternatieven die zijn overwogen hadden volgens hem niet betekend dat er geen problemen waren ontstaan.
Op een vraag van Renske Leijten (SP) moest Van Rijn toegeven dat het ‘achteraf gesproken’ geen goed idee was gebleken om het trekkingsrecht op 1 januari 2015 in te laten gaan. Hij wilde echter niet meegaan in haar suggestie dat het proces dus onzorgvuldig was verlopen. Een ander besluit zou niet in het voordeel van de budgethouders zijn geweest.
Ook ontkende Van Rijn dat hij de Kamer onjuist of onvolledig heeft geïnformeerd. “Als u dat gevoel heeft, dan spijt me dat”, zei hij tegen Renske Leijten.
Update 12.38 – De VVD ziet een grote vooruitgang richting de oplossing van de uitbetalingsproblematiek. Hoewel er nog steeds problemen zijn, zijn alle budgethouders inmiddels goed in beeld bij het ministerie, zegt Sjoerd Potters. Net als de PvdA wil Potters dat het uitbetalingssysteem vereenvoudigd wordt.
Update 12.06 – Coalitiepartij PvdA erkende dat er nog steeds problemen zijn. “Maar ik zie ook dat er een enorme sprong vooruit is gemaakt. En dat zie ik niet alleen,” stelde PvdA-kamerlid Otwin van Dijk. De oppositiepartijen verweten hem wel heel gemakkelijk over de nog bestaande problemen heen te springen. Zij verwezen naar de motie Dijkstra c.s., die de staatssecretaris opriep ervoor te zorgen dat het uitbetalingssysteem op uiterlijk 15 mei ‘regulier functioneert’. Van Dijk antwoordde daarop nog niet tevreden te zijn, maar dat de betalingen inmiddels wel voor het grootste deel regulier op orde zijn.
Volgens Dijkstra was het verhaal van Van Rijn eerder optimistisch dan realistisch. Zij wil nu de ‘reële’ cijfers. De bewindsman kreeg van de Kamer tot 15 mei om de grootste moeilijkheden bij het uitbetalen aan te pakken. Volgens Van Rijn is het lek boven water maar in de Kamer zijn daar twijfels over.
Ook Kamerlid Renske Leijten (SP) was zeer kritisch over de rol van Van Rijn bij de uitbetalingsproblemen. Zij verweet de staatssecretaris harder te vechten voor zijn eigen positie dan voor die van de pgb-houders. “Waarom spreekt de staatssecretaris niet gewoon de waarheid over zijn rol?” vroeg Leijten zich af. “De hoogmoed van de staatssecretaris heeft een goede oplossing in de weg gestaan. Hij heeft de chaos niet verkleind maar vergroot. De mensen die afhankelijk zijn van zorg betalen daarvoor een hoge prijs met financiële problemen, hoge onzekerheid en stress.”
Volgens Fleur Agema (PVV), die vandaag voor het eerst het woord voert over de pgb-problematiek vanwege haar zwangerschapsverlof, heeft Van Rijn de Kamer onvolledig geïnformeerd over alle rode seinen op weg naar de invoering van het trekkingsrecht. “Als ik de staatssecretaris was,” besloot ze haar inbreng, “zou ik me kapot generen. En ik denk ook de eer aan mezelf houden.”
Met het pgb kunnen mensen zelf hun zorg regelen. Sinds de Sociale Verzekeringbank het zorggeld uitbetaalt, regent het klachten van mensen die niet of te laat hun geld krijgen. Vandaag debatteert de Tweede Kamer voor de zesde keer sinds 1 januari over de kwestie.
