Het ministerie van Financiën heeft niet getreuzeld bij de aanpak van de problematiek rond de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg. Het duurde alleen lang voordat het ministerie een compleet beeld had van de kwestie, zei minister Jeroen Dijsselbloem vandaag tijdens een debat in de Tweede Kamer.
De NS-top had Dijsselbloem in zijn rol als enige aandeelhouder van NS wel veel eerder moeten informeren over de malversaties bij een aanbesteding. Uiteindelijk kregen hij en staatssecretaris Wilma Mansveld van Infrastructuur en Milieu pas op 4 juni het complete rapport van de ACM over de zaak in Limburg.
Vooral oppositiepartijen D66, PVV en het CDA oordeelden kritisch over het optreden van beide bewindslieden. Dijsselbloem stelde zich niet op als een activistische aandeelhouder, menen zij. En ook Mansveld nam een ‘passieve houding’ aan toen de problemen aan het licht kwamen, aldus Martijn van Helvert (CDA).
NS-dochter Abellio pleegde bedrijfsspionage bij de aanbesteding in Limburg. Het bedrijf won de concessie, maar die is inmiddels door de provincie weer teruggenomen. De kwestie kostte NS-topman Timo Huges vorige week de kop. Dijsselbloem hoefde de raad van commissarissen van NS niet onder druk te zetten om er voor te zorgen dat Huges zou opstappen. De RvC was zelf ook tot die conclusie gekomen. Bij de NS moet een ‘diep cultuurveranderproces’ ondergaan, stelde Dijsselbloem toen.
Het ministerie van Economische Zaken en Mansveld waren al wel deels in maart ingelicht door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) over het feit dat de NS bij de aanbesteding zich niet aan de regels had gehouden. Maar die informatie kregen ze vertrouwelijk van de toezichthouder. Mansveld deelde het ACM-rapport dan ook niet met haar collega op Financiën. Dat leidde tot veel vragen en verwijten bij de oppositie. De staatssecretaris gaat wel met de ACM overleggen hoe met dit soort vertrouwelijke rapporten in de toekomst kan worden omgegaan zonder de rechtsgang te belemmeren.
Betty de Boer van de VVD drong opnieuw aan om de NS op te splitsen en de stations en de diensten en voorzieningen hier zelfstandig te maken. Het kabinet ziet daar niets in. “Mijn uitgangspunt is niet om de NS kleiner te maken”, verklaarde minister Dijsselbloem.
Maar omdat hij de integriteit van de NS wil verbeteren gaat hij wel een onderzoek doen naar de structuur van de NS. Daarbij wordt ook gekeken naar de taakafbakening en ambities van de NS en haar dochters, vooral bij regionale concessies. Er zit een ‘kwetsbaarheid’ in de structuur van de NS, erkende de bewindsman. De top van het bedrijf bezit bovendien een ‘zwak ontwikkeld normbesef en beoordelingsvermogen’.
TPO/ANP
