Donderdagavond vraag je je in de Stopera onwillekeurig af hoeveel Amsterdammers een stad kunnen noemen waar Amsterdam een stedenband mee heeft. Dat deze vraag in niemand opkomt is raar. Er is immers een aanzienlijke discussie losgebarsten over het voorstel een stedenband aan te gaan met Tel Aviv en Ramallah. Hoe belangrijk een stedenband is en wat zoiets eigenlijk inhoudt, is allang niet meer van belang. Hoewel het Amsterdamse voorstel gaat over twee steden, gaat de discussie alleen over Tel Aviv. Rutger Groot Wassink, fractievoorzitter van GroenLinks, meldt dat het weliswaar symboliek is, maar dat die er wel degelijk toe doet.
Dat is te merken, want er staan ruim honderd mensen te protesteren voor de Stopera, waar deze avond over de stedenband wordt vergaderd. Ook de commissievergadering is opvallend druk en de emoties lopen soms hoog op. Aan het einde van de avond ligt een vrouw hyperventilerend in de hal op de grond, nadat ze kwaad uit de vergaderzaal is weggelopen.
Het was allemaal nog wel zo rustig en vredig begonnen. Een vrouw verkoopt Palestijnse dadels uit de bezette gebieden, er is een band die carnaval- en Efteling-achtige muziek speelt, het traditionele “karretje-met-de-landkaart-van-Palestina-door-de-jaren-heen” is aanwezig en als klap op de vuurpijl loopt een bekende Palestina-activist met een intrigerend bord: “Stop het roze wassen van apartheid”.
Een discussie voeren over het bord is niet mogelijk, want de band overstemt alles en iedereen. Pas later op de avond wordt de boodschap duidelijk: een belangrijke reden om positief te zijn over Tel Aviv is dat het een homovriendelijke stad is. Amsterdam en Tel Aviv lijken op elkaar en dat is voor Amsterdamse roze kiezers wellicht van belang.
De demonstranten roepen in koor: “Amsterdam schande, bloed aan je handen!” en al snel blijken ook de Palestina-boegbeelden Anja Meulenbelt en Abulkasim Al-Jaberi aanwezig. Alleen Appa wordt node gemist. Meerdere mensen lopen met een Jodenster met voor de verandering het woord “Palestijn” erop.
Aansluitend op de demonstratie vergadert de gemeenteraad over de stedenband. De demonstranten gaan er massaal heen. De gele vlag van de moslimbroederschap mag niet de zaal niet in. Ook de Jodensterren moeten af. Een vrouw verbaast zich dat de beveiliger die ster “discriminerend” noemt.
VVD-raadslid Dilan Yesilgoz meldt al meteen dat het nog wel even gaat duren voordat de stedenband echt besproken wordt. Er zijn veel insprekers en er is eerst een ander onderwerp. De zaal zit afgeladen vol. De Palestina-activisten moeten zich anderhalf uur koest houden, want pas dan is de stedenband aan de beurt. Sommigen haken voortijdig af.
Eigenlijk hebben de Palestina-activisten geluk, want het Rembrandtplein had ook nog besproken moeten worden maar de politie vindt de zaal te vol. Daarom wordt de agenda omgegooid en stopt het lange wachten: na de bespreking van de stedenband kunnen de Palestina-activisten immers naar huis.
Er zijn vier insprekers, die allemaal komen vertellen dat de stedenband met Tel Aviv niet deugt. Iedereen is Ramallah allang vergeten. Een vrouw identificeert zich als initiatiefneemster van Back to Palestine, een club die afgelopen zomer Gaza-demonstraties organiseerde waar vooral de openlijke steun voor Hamas opviel.
Een andere vrouw meldt dat ze meedoet aan “een dialoogtafel” van de gemeente Amsterdam waar de stedenband nooit werd besproken terwijl juist daar Joden en moslims aanwezig waren. Daarna komt ene meneer Hamburger van “Een Ander Joods Geluid”. Hij noemt de kwestie rond homo’s een manier om de ellende van de Palestijnen te verdonkeremanen.
De opdringerigheid van de Palestina-activisten komt duidelijk naar voren. Geen van de insprekers houdt zich aan de spreektijd. Iedereen praat gewoon door ondanks het verzoek te stoppen. Het publiek laat luid en duidelijk instemming blijken. Een aantal deelnemers schreeuwt tijdens de vergadering dat ze het oneens zijn met de raadsleden. Zo krijgen ze vooralsnog hun zin.
Langzaam verandert “de avond van het activisme” in “de avond van de bureaucratie”. De vergadering levert vooral informatie op over de voorgeschiedenis. De vorige gemeenteraad heeft zelf om een voorstel gevraagd en dat had destijds brede instemming. We leren dat GroenLinks toen kritisch was, maar dat ze instemde omdat ook Ramallah meedoet. Dat was een idee van een GroenLinks-raadslid.
De gemeenteraad zei destijds niet dat er een stedenband moest komen: ze wilden alleen een voorstel. Daarom heeft iedereen de mogelijkheid zijn handen ervan af te trekken. PvdA en GroenLinks doen dit. Bij de PvdA heeft de lijsttrekker van Amsterdam Zuid, Marijn van Ballegooijen, tijdens de campagne gezegd dat de PvdA de stedenband steunt. Niet verrassend, want in Zuid woont een grote Joodse gemeenschap.
VVD, CDA en D66 steunen het voorstel wel, maar bij de VVD lijkt dat niet erg van harte, omdat VVD-fractievoorzitter Marja Ruigrok de toegevoegde waarde van Ramallah niet ziet.
Burgemeester Van der Laan verdedigt het voorstel en zwakt het nog wat af. Dat gaat de actievoerders niet ver genoeg. Sommigen lopen scheldend weg. Op de gang horen we geschreeuw van de vrouw die het allemaal te veel wordt. Hoe het ook zit: sommige fracties blijven tegen de stedenband, andere willen overleggen en weer andere houden twijfels. De behandeling wordt doorgeschoven naar de volgende vergadering.
Buiten de raadszaal stort een meisje huilend en hyperventilerend ineen na de bijdrage van VdLaan over Tel Aviv pic.twitter.com/Msh3W9aPXC
— Roelf Jan Duin (@rjduin) June 18, 2015
Zo zien we hoe het gaat als je schreeuwende activisten in je midden hebt. Het is dan heel makkelijk terug te komen op een voorstel wat je aanvankelijk wel steunde, zoals de PvdA en GroenLinks. Het is moeilijk het te blijven steunen als je wordt aangestaard door tientallen boze blikken. En dus roept PvdA-fractievoorzitter Marjolein Moorman dat ze destijds wel om een voorstel vroeg, maar dat ze daarmee nog niet met het voorstel instemde wat nu op tafel ligt.
Actievoerders worden vaak weggezet als gekken. Dat zijn ze niet: juist met flink schreeuwen bereiken ze precies wat ze willen: twijfel over de stedenband. Je vraagt je alleen af hoeveel invloed Amsterdam op het internationale toneel heeft.
Foto: Maarten Brante
