Dat de strijders van ISIS de vrije beschikking hebben over gevangengenomen vrouwen, dat was al langer bekend. Maar nu (na een recente publicatie in The New York Times) is duidelijk dat niet alleen de vrouwelijke leden van de Yezidi’s door ISIS worden verkocht en misbruikt, maar ook westerse vrouwen. De Amerikaanse hulpverleenster Kayla Mueller, die twee jaar geleden door ISIS werd opgepakt en die begin dit jaar door ISIS werd vermoord, was geruime tijd de slavin van de leider van ISIS, Aboe Bakr al-Bagdadi himself. Hij moet haar persoonlijk hebben geselecteerd. Een Amerikaanse vrouw als slaaf, om te misbruiken – die kans kon Aboe Bakr blijkbaar niet laten lopen. En dat was geen koele, berekenende misdaad, bedoeld om de Amerikanen uit te dagen. Er werd immers geen ruchtbaarheid aan gegeven. Nee, deze vrouw bezitten en vernederen was het persoonlijke genoegen van Aboe Bakr.
De slavernij werd in Arabië (in het Ottomaanse rijk) zo’n anderhalve eeuw geleden afgeschaft. De geestelijken waren fel tegen dat besluit, vooral omdat slavinnen zo nuttig waren mocht een man geil worden. Hij moest zijn zaad toch ergens kwijt – de staat wilde toch niet stimuleren dat hij zich in zo’n geval aan nette vrouwen zou vergrijpen?! Het duurde daardoor nog geuime tijd voordat de slavenmarkten (met name die in Mekka) verdwenen waren maar sinds ongeveer een eeuw is slavernij ook daar verleden tijd. Nu heeft ISIS de slavernij opnieuw ingevoerd. Om de strijders te kunnen belonen. Om dat goed te praten, moesten de ISIS-theologen religieus shoppen, op zoek naar teksten die deze misdaad konden vergoelijken.
Wat de Yezidi’s betreft: de traditie maakt onderscheid tussen twee soorten gevangen vrouwen. Vrouwen van ongelovigen (moeshrikoen, dat wil zeggen, tegenstanders die nooit moslim waren geweest) mag je tot slaven mag maken, maar bij de vrouwen van afvalligen (moenafikoen, tegenstanders die wél eerder moslim waren geweest) mag dat niet. Die laatste categorie vrouwen krijgen een simpele keuze voorgelegd: bekeren of sterven. De gedachte hierachter was dat afvalligen per definitie Arabieren waren (de islam was immers Gods gift aan de Arabieren), en het was ondenkbaar dat een Arabier Gods gift zou kunnen weigeren. Dus was de keus: bekeren of de gladiolen. Ongelovigen daarentegen, over hen had God gezegd dat zij op de Dag des Oordeels door God veroordeeld zouden worden, en tot die tijd mochten ze als slaven of onderworpenen in leven blijven.
Tot welke categorie behoorden de Yezidi-vrouwen, die ISIS twee jaar geleden ‘in bezit’ kreeg? Kijk, het is natuurlijk een beetje zonde om hen het hoofd af te hakken. Dus stelde ISIS een speciale commissie van deskundigen in om te bepalen tot welke categorie de Yezidi’s behoorden. (Een en ander staat keurig beschreven in de ISIS-glossy Dabiq van oktober vorig jaar.) En ziet, die commissie kwam tot de conclusie dat de Yezidi’s geen afvalligen waren maar echte ongelovigen, daterend van vóór de komst van de islam. Dat bood mogelijkheden:
“Nadat ze waren veroverd, werden de Yezidi vrouwen en kinderen overeenkomstig de sharia verdeeld onder strijders die deelgenomen hadden aan de operatie in Sinjar, nadat een vijfde van de slaven overgedragen waren aan de autoriteiten van de Islamitische Staat als (de zogenoemde) khoems.”
De Yezidi-vrouwen werden dus niet voor de keuze ‘islam of de dood’ gesteld, maar konden direct verhandeld worden:
“De tot slaven gemaakte Yezidi gezinnen worden nu door de soldaten van de islamitische staat verhandeld, zoals de ongelovigen werden verkocht door de metgezellen van de Profeet.”
En zo kent de Arabische wereld sinds pakweg een eeuw weer een echte slavenmark.
De koran vermeldt niets specifieks over het lot van gevangengenomen vrouwen. God had belangrijkere zorgen aan Zijn hoofd; Hij waarschuwde slechts dat de buit na een overwinning eerlijk verdeeld moest worden, en dat betekende dat een vijfde deel automatisch aan god en de profeet toebehoorde. Een dergelijk vast aandeel voor de stamleider (en zijn familie) was in die dagen niet ongewoon; die leider had immers heel wat vrouwen, bijvrouwen, slavinnen en familieleden te onderhouden, en hij moest natuurlijk in staat zijn om anderen te belonen, om te kopen, et cetera. (De koran benadrukt dat dat leidersdeel ook bestemd is voor wezen, behoeftigen en andere goede doelen). God maakt er zelfs een punt van dat wanneer de buit zónder enige strijd in handen van de Profeet is gevallen, ze in haar geheel aan de profeet toebehoort, want er waren nu eenmaal geen strijders aan te pas gekomen:
“En de buit die God van hen tot Zijn boodschapper heeft doen keren, die hebt niet gij achterhaald met paarden noch met andere rijdieren maar God geeft Zijn boodschappers beschikking over wie Hij wil. God is over alle ding machtig. De buit die God tot Zijn boodschapper heeft doen keren van de bewoners der steden, dat behoort aan God en aan de boodschapper en aan de verwant en de wezen en de behoeftigen en de zoon des wegs opdat het niet zou worden tot wisselend bezit tussen de rijken onder u. (59:6-7)”
Dat het gebruikelijk was om verslagen niet-Arabieren tot slaven te maken blijkt uit het verhaal van de verovering van de Joodse oasestad Chaibar. Na afloop werd de hele (resterende, Joodse) bevolking tot slaven werd gemaakt. Naburige oases die zich uit pure angst zonder slag of stoot overgaven aan Mohammed en zijn strijders, waren vanaf dat moment het persoonlijke bezit van de Profeet (en de inwoners zijn slaven). Verder is het duidelijk dat de Profeet, na een overwinning, voor zichzelf vrouwen uitkoos, waardoor zijn harem steeds groter werd. Zo nam hij na zijn overwinning op de stam Moestalik de dochter van de leider deze stam tot zijn vrouw – tot woede van zijn jonge vrouw Aisja, die onmiddellijk een hekel kreeg aan de nieuw rivale.
De afschaffing van de slavernij is inmiddels zó lang geleden, dat ISIS zich niet een-twee-drie op dat soort verhalen kan beroepen, maar op zoek is gegaan naar ‘bewijzen’ dat de slavernij weer opnieuw ingevoerd moet worden. Het artikel in Dabiq verwijst daarvoor naar twee hadith (tradities) met uitspraken van Mohammed. Ten eerste zou hij gezegd hebben: ‘God verwondert zich over mensen die de hemel geketend binnengaan.’ Deze uitspraak is te interpreteren als: Mohammed vond het een vreemde zaak dat een moslim een slaaf (van een andere moslim) kon zijn. Het commentaar in Dabiq luidt echter:
“Nu we al-Malhama al-Koebraa, de grootste slag vóór het Uur (de eindstrijd tegen het Westen, vlak voor de Dag des Oordeels, mh) naderen – wanneer zij komt op Gods bevel – is het interessant te merken dat slavernij genoemd wordt als een van de tekenen van het Uur en als een van de oorzaken van al-Malhama al-Koebraa.”
Een andere traditie vermeldt dat Mohammed gezegd zou hebben dat wanneer het Uur naderde, ‘het slavenmeisje haar meester zal baren.’ Deze uitspraak klinkt als een variant op het thema dat in die laatste dagen de wereld op zijn kop zal staan, een bekend bijbels motief, maar volgens ISIS (in Dabiq) kunnen we dit letterlijk nemen: de overwinnaars zullen er vele slaven op nahouden die nieuwe heersers zullen baren.
Wie deze nieuwe slavernij afwijst, wijst volgens Dabiq daarmee de Profeet en de islam af. De auteur waarschuwt iedereen die dat denkt:
“Voordat de duivel zijn twijfels zal tonen aan de zwakken van geest en de zwakken van hart, is het verstandig te bedenken dat het tot slaaf maken van de gezinnen van de ongelovigen en het nemen van hun vrouwen als concubines een vast onderdeel van de sharia is, en wie dit ontkent of bespot, ontkent of bespot de verzen van de Koran en de verhalen over de Profeet, en valt daarbij de islam af.”
Het artikel besluit met die schitterende rechtvaardiging voor seksueel misbruik, ontleend aan de oude verdediging van de slavernij:
“Tot slot, een aantal moderne deskundigen heeft gezegd dat het afschaffen van de slavernij geleid heeft tot een toename van de fahisja (overspel), omdat het sharia alternatief voor het huwelijk niet beschikbaar is. Een man die zich geen huwelijk met een vrije vrouw kan permitteren vindt zichzelf omringd door verleidingen tot de zonde. Bovendien worden veel islamitische gezinnen die huishoudsters in dienst hebben, bedreigd door het gevaar (fitna) van verboden samenzijn en het daardoor optreden van zinaa (geslachtsverkeer) tussen de man en de huishoudster, terwijl als zij een concubine was geweest, hun relatie wettig zou zijn geweest.”
Kortom, als het gaat om het straffeloos verkrachten van weerloze vrouwen, zijn bij ISIS alle redeneringen toegestaan. De bochten waarin deze beweging zich wringt om deze misdaden te kunnen begaan, bewijzen nogmaals dat de strijd om de modernisering van de islam niet los kan worden gezien van de strijd om de emancipatie van de moslima. Het tempo waarin dat laatste gebeurt, zou wel eens bepalend kunnen zijn voor het tempo waarin de islam zal evolueren.
Marcel Hulspas’ ‘Mohammed en het ontstaan van de islam‘, verscheen afgelopen juli bij uitgeverij Athenaeum.
