Het is zes uur op donderdagavond aan de Amsterdamse Herengracht. Het is tijd voor de wekelijkse lezing bij het Forum voor Democratie. Afgelopen zomer wist Thierry Baudet in een nieuwsloze periode veel politiek geïnteresseerden een of meerdere keren naar deze lezingen over de EU te krijgen. Maar vandaag is het vrijwel uitgestorven. Er zijn hooguit vijftien mensen als de lezing van SP-Tweede Kamerlid Eric Smaling zou moeten beginnen. Maar ook de spreker is niet aanwezig. “Treinproblemen”, zegt Thierry.
Ruim een kwartier te laat meldt Smaling zich alsnog, net als wat binnendruppelende Thierry-fans. Hoewel er uiteindelijk zeker dertig mensen aanwezig zijn, is dit toch een enorme tegenvaller: bij eerdere lezingen paste het publiek niet in de smalle ruimte, nu kan iedereen zitten. Toch kan het druilerige weer niet verklaren waarom de opkomst opeens is gehalveerd. Er dringt zich maar een verklaring op: een linkse politicus is uitgenodigd om over linkse thema’s te praten.
Thierry meldt dat het Forum voor Democratie “niet rechts” is en dat hij daarom blij is dat Smaling wilde komen spreken. Smaling wil niet praten over de euro, want “dat is hier al zo vaak besproken”. En dus gaat het over landbouw en ontwikkelingssamenwerking, onderwerpen die niet eerder bij het Forum voor Democratie aan de orde kwamen.
Het probleem wordt al snel duidelijk: het Forum voor Democratie is wel degelijk rechts en Smaling niet. Smaling klaagt over “de diarree aan richtlijnen” die de EU over de lidstaten uitstrooit. Dat kan de goedkeuring van de aanwezigen wegdragen, maar daarna spreekt Smaling over een thema waar hier iedereen zijn schouders over ophaalt: de houtkap in het Amazonegebied om plaats te maken voor soja-plantages die nodig zijn omdat Chinezen hun vee te eten moeten geven. Erg expliciet is het niet, maar Smalings verhaal riekt naar een pleidooi tegen wereldhandel. Dat pleidooi houdt hij ook over ontwikkelingshulp.
Maar waar men zou verwachten dat Smaling nu bijvoorbeeld vertelt over de wenselijkheid van een lagere vleesconsumptie, meer lokale voedselproductie en vooral minder wereldhandel, leiden zijn observaties over de problemen met de voedselproductie en ontwikkelingshulp vooral tot algemene kritiek op de EU.
Smaling verpakt zijn kritiek op een manier die voor dit publiek acceptabel is: het landbouwbeleid van de EU werkte misschien nog toen er zes lidstaten waren maar niet nu het er 28 zijn. Er zitten volgens Smaling “28 Sharon Dijksmaatjes” in Brussel regels te maken. “Het landbouwbeleid is marktverstorend en dat was ook het idee”, meldt Smaling. Iedereen die nu een instemmende toon verwacht van de SP’er heeft het mis: Smaling houdt het bij een neutrale observatie. Voor het rechtse publiek is marktverstoring echter de grote schande. Hoe de SP dit ziet blijft achterwege.
Het landbouwbeleid werkt volgens Smaling niet omdat de verschillen tussen de lidstaten heel groot zijn. In Roemenië heeft men net de landbouw teruggegeven aan gewone boeren, die allemaal een kleine strook land bezitten. “Het idee dat onze landbouw in Europa uitgerold kan worden is dus onzin”, aldus Smaling. Thierry herinnert het publiek eraan dat dit hetzelfde probleem is als de euro, het favoriete onderwerp van de aanwezigen. Ook bij de euro is immers de variatie tussen EU-lidstaten te groot om een gezamenlijk beleid mogelijk te maken.
Zo mag Smaling op een rechtse bijeenkomst vertellen over linkse idealen zolang die niet te links klinken. Hier klinken ze als gezond verstand (er is bureaucratie) of zelfs rechts (er is marktverstoring). Smaling is een aardige man die zich aanpast aan zijn publiek, maar als een echt SP-verhaal klinkt het natuurlijk niet.
Dit komt allemaal natuurlijk niet omdat het Forum voor Democratie rechts is.
Chris Aalberts gaat in september naar Brussel voor ThePostOnline. Je kunt via crowdfunding nog steeds bijdragen aan zijn reportages. Je bijdrage wordt zeer op prijs gesteld. Zie voor meer informatie: Yournalism.nl.
