Het is SP-Kamerlid Ronald van Raak al jaren een doorn in het oog: het lekken van informatie uit de Miljoenennota. Meermaals vroeg hij minister-president Mark Rutte afgelopen week de begrotingsstukken die inmiddels gelekt zijn – de teller staat nu op 15 naar buiten gekomen maatregelen – te delen met de Tweede Kamer. Maar de premier heeft er geen zin in. In een kattebelletje schreef hij vrijdagmiddag aan de Kamer: “Hoezeer het kabinet eventuele lekkages over de mogelijke inhoud van de begrotingsstukken ook betreurt, het ziet geen aanleiding in te gaan op de verzoeken vanuit de Kamer.” Van Raak laat het er niet bij zitten: hij wil dat Rutte aangifte doet. “Als vanuit de Tweede Kamer vertrouwelijke stukken worden gelekt, doet de voorzitter aangifte. Dat moet voor ministers niet anders zijn. Dan moet de premier zijn verantwoordelijkheid nemen”, zegt Van Raak tegen ThePostOnline.
Inmiddels zijn er zo’n vijftien maatregelen uit de nieuwe Rijksbegroting gelekt.
Van Raak:
“Nadat de hele oppositie haar afschuw had uitgesproken over het lekken, is het alleen nog maar erger geworden. Aan de top van de ministeries zitten blijkbaar Dikke Ikken, die hun dikke vinger opsteken naar het parlement. Als vanuit de Tweede Kamer vertrouwelijke stukken worden gelekt, doet de voorzitter aangifte. Dat moet voor ministers niet anders zijn. Dan moet de premier zijn verantwoordelijkheid nemen. Politici hebben een voorbeeldfunctie. Achter dit lekken zit ook een moraal. Ze weten dat het niet mag, maar ze doen het toch, omdat ze er mee weg komen. Een Dikke Ik-moraal.”
Van Raak heeft zaterdag opnieuw Kamervragen aan Rutte gesteld die hij dinsdag beantwoord wil zien. De socialist wil antwoord op vier kernvragen en -eisen die hij nu meermaals heeft gesteld:
– Alle gelekte plannen moeten naar de kamer, incluis de bijbehorende cijfers
– Geen embargoregeling voor de voorstellen die al gelekt zijn
– Wat gaat Rutte doen met de lekkers
– Een overzicht van wie wanneer welk plan naar welke media heeft gelekt
Van Raak wijst Rutte er op dat onder meer NOS, RTL Nieuws, FD en de Volkskrant consequent ‘bronnen rond het kabinet’ citeren en ‘daarmee aangeven dat ministers, hun assistenten of ambtenaren rond de ministers deze plannen hebben bevestigd’. Ook constateert Van Raak dat verschillende ministers al hebben gereageerd op de uitgelekte plannen.
Rutte zei vorig jaar dat het altijd politici zijn die lekken uit de stukken voor Prinsjesdag, niet ambtenaren of voorlichters. Dat maakt de zoektocht naar de daders al een stuk overzichtelijker, vindt Van Raak: “Heeft één van de bewindspersonen zelf gelekt of goedgekeurd dat er gelekt is vanuit zijn of haar organisatie?” Plus: “Zouden leden van het kabinet ook moeten tekenen voor geheimhouding van de Prinsjesdagstukken, zoals straks van de Kamerleden verwacht wordt?
Ook ziet Van Raak een discrepantie in Rutte’s benadering van lekken uit de regering. Begin dit jaar bij het debat over drugscrimineel Cees H. en het ‘bonnetje’ zei Rutte namelijk iets bijzonders over de rol van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Hij had zelf al helemaal in zijn hoofd wat de opvolger van Ivo Opstelten moest onderzoeken: de ‘lekkages’ op het departement naar de media, en vooral naar televisieprogramma Nieuwsuur, dat met de belangrijkste onthullingen over de deal was gekomen. “Dat móét worden uitgezocht”, zei Rutte.
De SP’er stelt de kwestie van het lekken uit de Rijksbegroting ieder jaar weer aan de kaak. Waar gaat het hem in de kern om?
“De regering neemt een maand lang de tijd om van alles te beweren in de media zonder dat de oppositie dat kan controleren. Dat zet de verhouding tussen het kabinet en de Tweede Kamer op zijn kop.”
Wordt dinsdag vervolgd.
