De chloorkip van Arjen Lubach heeft plaats gemaakt voor de stikstofoxide van dieselauto’s. Lubach voerde afgelopen zomer een angstcampagne tegen de import van de chloorkip uit de Verenigde Staten in het kader van een nieuw Amerikaans-Europees handelsverdrag, maar het veel grotere risico voor mens en milieu bevindt zich in de dieseltanks van Europese auto’s. De Europese autofabrikanten rotzooien met hun dieselmotoren en ontduiken met slimme software de Europese regelgeving voor de uitstoot van schadelijke stoffen.
Het schandaal beperkt zich niet tot Volkswagen, maar spreidt zich als een dieselvlek uit over alle Duitse automerken en er is geen glazen bol voor nodig om te voorspellen dat de Franse en Italiaanse automerken de volgende aangeklaagden zijn. De Europese Unie staat in zijn hemd, de automobielindustrie krijgt een dreun van jewelste.
De machtige autolobby in Brussel heeft tientallen jaren de naleving van normen voor ‘schone’ dieselmotoren getreineerd of gesaboteerd. De economische betekenis van de autoindustrie is enorm, nationale en regionale overheden zijn nauw verstrengeld met de fabrikanten, de lobby voor goedkope diesel is invloedrijk, tv en kranten zijn gebaat bij de inkomsten uit auto-advertenties. Overheden manipuleren brandstofaccijnsen en politieke partijen koesteren autobezitters als kiezersgroep.
Hoewel in de media nu onderzoeksinstituten aangehaald worden die allang wisten dat de nieuwste dieselmotoren de Europese uitstootnormen overschreden, is het schandaal losgebarsten in de Verenigde Staten. Het Amerikaanse milieu-agentschap bracht de softwarefraude van VW aan het licht die in Wolfsburg Herr Professor Doktor Winterkorn zijn baan kostte en de Duitse economie een gevoelige knauw geeft.
Het is ironisch: in Europa wordt campagne gevoerd tegen de Verenigde Staten vanwege het beoogde vrijhandelsakkoord TTIP waarvan de ‘chloorkip’ het symbool is geworden, maar keer op keer overtroeven de VS Europa in de aanpak van grove misstanden.
Na de financiële crisis werden de Amerikaanse banken harder aangepakt dan de Europese banken. De Amerikaanse toezichthouders brachten het LIBOR-schandaal (manipulatie van valuta’s) waarbij voornamelijk Europese banken betrokken waren, aan het licht en legde zware boetes op. De corruptie bij de wereldvoetbalbond FIFA is onthuld door de FBI en het Amerikaanse ministerie van Justitie zit achter Sepp Blatter aan.
En dan nu: ‘dieselgate’ heeft de milieureputatie van de Europese autoindustrie en van de EU als toezichthouder zwaar beschadigd.
In al deze gevallen blijken de Amerikaanse autoriteiten harder op te treden dan die in Europa. Het heeft te maken met het hybride karakter van de Europese Unie als de interne markt van zevenentwintig nationale lidstaten, maar ook met wegkijken van media en opinievormers.
Arjen Lubach en zijn medestanders tegen TTIP doen er goed aan zich niet op het chloorbad van de Amerikaanse kippen maar op de dieseltanks van Europese auto’s te richten.