Hoe groot en gevaarlijk Dieselgate daadwerkelijk is, blijkt als we kort stilstaan bij wat de mogelijke gevolgen ervan zijn. Wat gebeurt er met dieselauto’s en de toekomst van de uitlaat überhaupt? Kan Volkswagen overleven en hoeveel doden heeft het bedrijf op zijn geweten?
Voor de petroseksuelen is het misschien leuk nieuws: diesel heeft weer een imagoprobleem. Ingenieurs zijn er vooral sinds de late jaren negentig in geslaagd bijna alle nadelen van diesel ten opzichte van benzine weg te nemen. Meer pk’s, minder geluidsoverlast (de verschrikkelijke dieseltokkel verdween) en minder uitstoot. En nu blijkt die uitstoot helemaal niet zo Natuurmonumenten als werd beweerd. Diesel is dus deels terug bij af. Slechts een kleine minderheid van autonerds weet namelijk precies welke auto’s zijn uitgerust met frauderende software, de overgrote meerderheid denkt dat dieselmotoren zonder uitzondering meer babyzeehondjes doden dan een Canadese redneck met een knuppel.
Daar bovenop komt nog eens dat we niet zeker weten welke fabrikanten verder ontmaskerd zullen worden: Daimler (van onder andere Mercedes-Benz) liet vrijwel onmiddellijk weten dat zij geen vuil spel hadden gespeeld, maar BMW werd na het bekend worden van Dieselgate terstond opnieuw beschuldigd door milieuorganisaties omdat ook deze Duitse autogigant met emissie-registratie zou prutsen – en nu ging deze boodschap niet verloren aan het grote publiek.
Die kon je zien aankomen. Een auto-uitlaat is eigenlijk een enorme sigaret. En hoewel middels een achtcilinder onvervangbare oliereserves verbranden meer genot genereert dan het roken van derderangs tabak, zijn beide schadelijk voor de gezondheid. Houston – of Texas fame – wachtte de onderzoeken niet eens af en eiste direct honderd miljoen dollar schadevergoeding. Wetenschappelijk giswerk volgde zeer recent: volgens het Massachusetts Institute of Technology (MIT) zou Volkswagen veertig Amerikaanse doden door de grotere uitstoot hebben veroorzaakt. Volgens de New York Times vonden zelfs 106 Amerikanen hierdoor de dood. Wereldwijd zou Volkswagen dus verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor honderden doden.
En Volkswagen zelf, kan dat ook kapot door Dieselgate? Ja, zonder meer. Of dat gebeurt, is onzeker. Dat ligt aan de schadeclaims (alleen juridische experts kunnen rechtvaardigen waarom dat altijd torenhoge maar mooie ronde bedragen zijn) en of die toegewezen worden. Maar we kunnen er zeker van zijn dat legers advocaten en hun cliënten hiermee pensioenen gaan veiligstellen, ook in Nederland. Er valt enorm veel te plukken van een vette kip als VW. Hoe het VW vergaat, is verder afhankelijk van de opstelling van overheden en justitie; als zij megaboetes eisen, wordt het een enorm duur verhaal. In de VS zullen die boetes vrijwel zeker volgen, vermoedelijk in Europa ook. Dieselgate lijkt net te veel op Liborgate om ongestraft te blijven.
Als overheden daarenboven besluiten de verkoop van Volkswagoïden stil te leggen, zoals GroenLinks in Nederland wil – volkomen terecht, vrije markt, zelfde regels voor iedereen – is dat ook een groot probleem. Autohatend Zwitserland heeft dat overigens al gedaan. Maar misschien nog belangrijker dan dit alles is de perceptie van consumenten. Volkswagen AG, dus niet alleen Volkswagen, heeft ook Audi onder zijn vleugels. De opgestapte ceo Martin Winterkorn maakte van Audi een krachtige cashcow, wat de winsten van Volkswagen AG veel goed deed. Inmiddels is zeker dat ook bij Audi gesjoemeld is, maar uit Google searches blijkt dat dat nieuws vooralsnog nauwelijks afstraalt op dat merk. Als het merk Audi buiten de kijker blijft, is dat voordelig voor VW, want Volkswagen zelf gaat levensgevaarlijke klappen incasseren.
Dit is een grote kans voor elektrische auto’s. Vooral in de Verenigde Staten en in mindere mate in Europa, is een dieselwagen een soort Prius-light. Diesels zijn zuiniger en doen het wat betreft sommige uitgestoten gassen beter dan benzinemotoren, dat beloofde Volkswagen in ieder geval op de verpakking. Vooral in ecoresort Californië maken autobezitters er echt punt van diesel te rijden. En diesel mag dan zuiniger zijn, het is in de VS ook een stuk duurder dan benzine. De conspicuous greenies hebben nu geen alternatief, behalve elektrische auto’s. Elon Musk zou weleens gelijk kunnen hebben: Dieselgate betekent mogelijkerwijs het einde van de uitlaat.
