Reportage

Oorlog achter de dijken – De Pegida-demonstratie in Utrecht

12-10-2015 12:57

 

Betaal mee aan het belangrijke en nuttige journalistieke werk van Arnold Karskens en doneer via crowdfundsite Yournalism.nl!

 

ANP-1000_34549263

 

Voor- en tegenstanders van de anti-islamitische organisatie ‘Patriottische Europeanen tegen de islamisering van het Avondland’ (Pegida) vochten zondag in Utrecht hun eigen oorlog uitFrontverslaggever Arnold Karskens bezocht op zijn eigen manier de strijdende partijen.

 

Bij een op handende zijnde veldslag is het tactisch om eerst rond te kijken bij de groep waarvan je de zwaarste strijd mag verwachten. Dat lijkt ‘Block Pegida’ te zijn, de harde kern van anarchisten die heeft afgesproken in actiecafé ACU aan de Utrechtse Voorstraat. Volgens berichten op het internet willen zij de toegangsstraten tot Vredenburg blokkeren, waar deze zondagmiddag de eerste Pegida-demonstratie in Nederland samenkomt. Binnen hebben zich tientallen jongeren verzameld. Ze drinken bier of roken in de tuin. Geen zwarte leren jassen, geen helmen of slag-of steekwapen te zien. Een zware strijd hoef ik niet te verwachten.

 

ANP-1000_34549189

 

Een meisje verkeert in de veronderstelling dat ik een medestander ben en overhandigt me een papier waarop het telefoonnummer staat van de advocaat die ik kan bellen bij arrestatie. “Neem mee, stop bij je.”
Ik lees: ‘Leg geen verklaring af. Je hebt het recht om te zwijgen.’
Bij de deur ligt een zak vol witte plastic fluitjes, of ik er een wil pakken. “Doel is de bijeenkomt ook met lawaai te verstoren”, zegt een jongen. In kleine groepjes, om niet op te vallen bij de politieagenten die op iedere hoek in het centrum staan, gaan de anti’s even later op pad. Zij zullen de stoottroepen vormen.

‘Kerkdeuren staan open voor iedereen’

Een paar straten verder, op het St. Janskerkhof, begint rond de klok van één uur de officiële anti-demonstratie, georganiseerd door de meest linkse partij van Nederland: de Internationale Socialisten. Een paar honderd mensen, een enkeling met een bord in de hand waarop ‘Zeg NEE tegen de Partij van Vrijenmarktpolitiek en Vreemdelingenhaat’ staat, luisteren gemoedelijk naar de sprekers op een verhoging voor het spandoek met de tekst ‘Vluchtelingen welkom’.
Ze zijn iets te stil, meent een vrouw met kort haar, en ze wil daarom graag wat slogans horen als: “Vluchtelingen welkom. Geen mens is illegaal.”
De menigte herhaalt het, zij het niet uit volle borst.

 

Arnold Karskens Utrecht

 

De vrouw spreekt over mensen die zich “stuklopen op prikkeldraad en diepe zeeën”.
Ze bedoelt dat de vluchtelingen door de Europese politiek eerst hun leven op gammele bootjes moeten riskeren, vervolgens stukken moeten lopen om ergens in West-Europa te horen dat ze toch welkom zijn. Inderdaad, een totaal absurde logica van onze huidige machthebbers.
Landelijk coördinator van de Internationale Socialisten Ewout van den Berg stelt duidelijk: “Mensen die vluchten voor oorlog, armoede en onderdrukking zijn welkom hier. Er is genoeg voor iedereen.”
Dan is het woord aan een Syrische, zonder hoofddoek, getrouwd met een vrouwenarts, en al 13 jaar in Nederland. “Ik kwam hier niet om geld op te halen. Maar de vrijheid die ik mistte in Syrië.”

‘Anders dan de NOS later in nieuwsuitzendingen suggereert zijn de tegendemonstranten de grote aanstichters van de rellen’

Ongemakkelijk wordt het als de atheïstische Internationale Socialisten religieuzen moeten aanhoren. Maar het aloude oorlogsadagium: ‘De vijand van je vijand is je vriend’, geldt vandaag ook in de Domstad. Een pastor predikt: “God heeft deze aarde bedoelt om samen te werken” en wijst vanaf de verhoging naar de kerk: “De kerkdeuren staan open voor iedereen.”
Daarvoor sprak een jonge moslim: “Islam is het geloof van de vrede”.
De mensen knikken, maar niet van harte. Wel constateert de man scherp: “Ik ben blij dat de meerderheid hier autochtone Nederlanders zijn.”
Ja inderdaad, veel blanken, maar weinig vluchtelingen en allochtonen, om wie het allemaal te doen is.

Opgestapelde pallets

Minder dan een kilometer verder, op het plein Vredenburg, bestaat het spreekgestoelte uit een paar opgestapelde pallets waarvoor een Nederlandse vlag is gedrapeerd. Hier zijn de bezoekers iets breder van postuur en iets kaler op het hoofd. Ook internationaler: Duitsers, Vlamingen en zelfs Hongaren.

 

pegida utrecht

 

Raffie Chohan van Dutch Defense League wil wat kwijt over de tegenstanders: “Met termen als racisme en discriminatie wordt iedere vorm van discussie stopgezet.”
Daarvoor krijgt ze de handen niet op elkaar,  ook hier vliegen de spetters er niet van af. Wel als ze uiteindelijk zegt: “Moslims moeten terug naar hun islamistische staten.”
De reactie van een groep jongens in bommerjacks in het publiek: “Dat willen we horen!”
Gevolgd door de slogan: “Geen jihad in onze straat!”

‘Wir sind das Volk’

De van oorsprong Duitse Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes trok vorig jaar op 20 oktober in Dresden bij de eerste bijeenkomst een paar honderd bezoekers, hetzelfde aantal als nu in Utrecht. ‘Wir sind das Volk‘, scandeerden zij. Daarna kwam de klad erin. Iedere maandag bijeenkomen in de kou verveelde blijkbaar snel en maatschappelijk organisaties zetten Pegida weg als halve en hele nazi’s. Dat organisator Lutz Bahmann zich met een Hitlersnor liet fotograferen was bepaald geen reclame.

‘Het lijkt obligaat, alsof zij de Tweede Wereldoorlog op een veilige manier willen naspelen’

Pegida Nederland begrijpt het probleem bij de beeldvorming. Achter het spreekgestoelte hangt een spandoek waarop demonstratief het hakenkruis in een vuilnisbak wordt gekieperd met daarnaast de tekst ‘geweldloos & verenigd tegen geloofs- en andere oorlogen op Europees grondgebied’.

pegida spandoek

Eén van de sprekers, de Nederlander Edwin Wagensveld, zoekt ook de nuance. “We hebben niets tegen de islam maar wel tegen islamisten.”
Echte vluchtelingen wil hij toelaten maar het gros is dat niet, zegt hij. “Een oorlogsvluchteling is blij met alle hulp die hij krijgt. Die zeurt niet over een zwak internet.”
Andere Pegida-eisen zijn een snellere asielbeslissing, inspraak van burgers bij de vestiging van asielzoekers en ondertussen moeten de grenzen dicht “zoals 66 procent van de bevolking wil”.
Een vrouw, grijs haar, grijze jas, komt uit (“ja, sorry”) Wassenaar. Zij verklaart haar komst: “Ik ben met mijn laatste wapen gekomen, mijn vrijheid van meningsuiting. En ik ben bang dat ik die ook nog kwijt raak.”
Twee vriendinnen zouden haar vergezellen, maar die zeiden op het laatste moment af. Ze lijkt ietwat gedesillusioneerd over het geringe aantal toehoorders: “Zoveel mensen die Wilders stemmen, ik snap niet waarom ze niet zijn gekomen.”

‘Nooit meer fascisme’

Intussen zijn de tegendemonstranten vanuit de toegangspaden Vredenburg opgeslopen. Een vrouw loopt rond met een gillende sirene verpakt in een tas zodat de toespraken nauwelijks verstaanbaar zijn. Jongeren, waarvan sommigen met vlasbaardjes, scanderen “nooit meer fascisme!”
Het zijn niet de geharde types die ik in aan de fronten van Midden-Amerika of Tsjetsjenië ben tegengekomen. Daarom lijken de spreekkoren op het eerste gezicht allemaal wat zwaar aangezet, obligaat. Alsof zij de Tweede Wereldoorlog op een veilige manier willen naspelen. Even wordt het serieus als een groepje Pegida-aanhangers afstormt op een uitgevouwd spandoek.

 

ANP-1000_34549206

 

Een man in oranje-bruine jas die mij kennelijk tot de Pegida-aanhangers schaart, vraagt heimelijk: “Hebt u de Koran gelezen?”
Hij geeft een papiertje waarop een website staat vermeld: “Lees en je krijgt een andere kijk”, staat er op. Hij snelt weer verder.

De Mobiele Eenheid te paard veegt na een half uur het Vredenburg schoon en drijft de ordeverstoorders de zijstraten in. Oranje rookbommen rollen over de klinkers. Enkele vrouwelijke demonstranten worden aangehouden. Het totaal aantal arrestaties bedraagt uiteindelijk zo’n tien, volgens de opgave van de politie. Anders dan de NOS later in nieuwsuitzendingen suggereert zijn de tegendemonstranten de grote aanstichters van de rellen. Het marsverbod van demonstranten afgekondigd door burgemeester Jan van Zanen lapten ze aan hun laars.

‘Ik ben niet bang’

Het bezoekersaantal van de Pegida-manifestatie is inmiddels gehalveerd. Wat dat betreft heeft ‘Block Pegida’ succes. Na de laatste spreker worden de deelnemers door de politie verzocht het plein via een steeg te verlaten. “Over drie weken komt er een nieuwe demonstratie”, zegt een organisator manmoedig.

 

ANP-1000_34549368

 

Een oudere vrouw met opgestoken blond haar, wit-zwart gevlekt hondje aan de leiband, die de hele Pegida-manifestatie vooraan bij het spreekgestoelte stond, blijft achter. “Ik ben niet bang.”
Ze gaat de discussie aan met de tegendemonstranten die de straten rond Vredenburg inmiddels helemaal hebben overgenomen. “Mijn hele leven heb ik hard gewerkt en nu willen ze mijn geld afpakken om te geven aan jongens van 22 jaar. Ik moet mijn eten betalen en zij krijgen het gratis.”

 

Betaal mee aan het belangrijke en nuttige journalistieke werk van Arnold Karskens en doneer via crowdfundsite Yournalism.nl!