De Gouden Draak is een ‘Thais-Chinees-Vietnamees wokrestaurant’ van Het Nationale Toneel waar vijf illegalen in een benauwde keuken werken. Eentje sterft er.
En hoe! Tergende tandpijn is zo onhoudbaar voor de jonge Chinees dat er maar één ding op zit: tand laten trekken door een collega met een waterpomptang. Enkele episodes later zien we hem niet alleen in een bebloede jurk bijna flauwvallen maar ook met een gigantische plas bloed om hem heen.
Deze hyperbool weerspiegelt de uitzicht- en radeloosheid van illegalen. Danig versterkt door het schitterende decor van De Gouden Draak: werkbanken met een onafzienbare berg troep waar wonderlijk genoeg iets van voedsel uit tevoorschijn komt op kennelijk schoon servies. Steeds nadat op veelal precaire momenten de toeter heeft geklonken met de oplichtende rode lamp waarna een nummer op de kaart weerklinkt; niet nummer 39, maar wel 6, 103 etc. Waarna een kok de ingrediënten oplepelt om het gerecht klaar te maken.
Vervolgens: dood door kiespijn. Dan is er het lijk. Wat doe je met een illegaal lijk? In een wandtapijt uit het restaurant rollen. Juist het tapijt dat de jong gestorvene zo graag eens van dichtbij had willen zien. Nu ligt hij erin en wordt ermee over een brugleuning gekieperd.
Ze heeft eerder een paar maal met het thuisfront gebeld. Daar waar hoop op en betere toekomst (ouders) en een geldschieter voor de reis naar Europa (een oom) hopen op een goede afloop; tegen beter weten in.
De Gouden Draak is een tekst van de Duitse ex-journalist en nu regisseur en toneelschrijver Roland Schimmelpfennig, met in totaal 17 personages in een surrealistische omgeving. Behalve het decor zijn ook de ook de acteurs van het Nationale toneel goed, Anniek Pheifer voorop. Ze speelt naast de rol van slachtoffer een tweede mannelijke rol, die van alcoholistische echtgenoot.
Het kwintet acteurs van het Nationale Toneel speelt de illegalen en de personen – mannelijke en vrouwelijke door elkaar – in de appartementen boven het restaurant met hun Westerse problemen: een door drank geteisterd huwelijk, jong stel met ongewenste zwangerschap en vermoeide stewardessen. Eén van hen krijgt de bebloede, door cariës aangetaste tand in haar soep en zoekt een verklaring.
Verhaallijnen lopen dwars door elkaar, maar vormen geen clichématige contrast van Westerse luxe versus ellende van illegalen. Zo vinden de alcoholist en winkelier elkaar in een tragisch drinkgelag met hilarische dialoog.
Storend was de repeterende korte intermezzi over een krekel die seksspeelbal wordt van een troep mieren omdat ze niet gewerkt heeft. Onnodige aandikking die de vaart uit het stuk haalt.
Storend is ook dat personages, vooral in het begin, steeds het woord ‘pauze’ zeggen bij een pauze in een dialoog. Wellicht ontging de hogere betekenis me. Deze elementen mag regisseur Casper Vandeputte gerust schrappen. Het geheel kan een stuk enerverender en uitdagender.
Nu is De Gouden Draak bij vlagen indrukwekkend en lekker ontregelend. Ik weet niet zo zeker of de enorme media-aandacht voor migratieproblemen dit stuk in de kaart speelt. Voor wie wel van hyperactuele thema’s in toneel houdt, en tussen de heftige actuele debatten een kunstzinnige kijk op migratie zoekt, is De Gouden Draak vast een boeiend stuk.
