Eurocommissaris van handel, Cecilia Malmström, krijgt woensdagmiddag het woord. “Het is goed om bij ALDE te zijn, dat voelt altijd goed.” De bijeenkomst in het Europees Parlement van de Europese liberalen begint met een uitgebreid PR-verhaal. De commissie Juncker, weet Malmström te melden, wil effectieve en concrete resultaten boeken voor alle Europeanen. Het gaat daarbij om grote onderwerpen: migratie, de digitale markt en internationale handel. De commissie ‘is politiek als het moet’.
Eigenlijk wil iedereen in de zaal praten over TTIP, het vermaledijde handelsverdrag tussen de EU en de Verenigde Staten, maar de focus van deze bijeenkomst is juist veel breder. Malmström meldt dat Europese waarden centraal staan in het handelsbeleid. Dit zijn zaken als duurzaamheid, privacy, transparantie en mensenrechten. “Burgers en ondernemingen willen resultaat, maar geen compromissen over onze waarden.” Handelsbeleid is politiek, meldt Malmström en dus “proberen we te leren van de input van burgers.” Dat zou ook gelden voor TTIP.
Malmström vindt transparantie heel belangrijk. Zij probeert de zaal duidelijk te maken dat de onderhandelingen bij TTIP heel transparant zijn en daarmee een voorbeeld vormen voor hoe handelsbesprekingen altijd moeten gaan. Er staan immers documenten over TTIP online en dus is het allemaal heel transparant. Ze vergeet dat de meeste informatie nergens te vinden is en dat zelfs Europarlementariërs nauwelijks toegang tot die informatie hebben. Toch is TTIP volgens Malmström een voorbeeld: er staan ook bij de onderhandelingen met Oost- en West-Afrika al veel documenten op de website, meldt ze.
Malmström probeert iedereen die aan haar woorden twijfelt een andere kant uit te sturen: het is niet de Europese Commissie, maar de Europese Raad – de instelling waar de lidstaten met elkaar onderhandelen – die meer documenten vrij zou moeten geven. Reden voor zorg over TTIP is er niet, meldt ze. De standaarden voor consumenten, werknemers en milieu gaan zeker niet naar beneden, Europa houdt de mogelijkheid zelf beleid te maken en eigenlijk is TTIP sowieso promotie van Europese waarden overal ter wereld.
Volgens Malmström komen er nog heel veel handelsbesprekingen aan. Ze noemt een enorme lijst van landen op waarmee nog akkoorden gesloten moeten worden of waarmee die net gesloten zijn. Het is niet bij te houden, maar de boodschap is helder: ze wil met iedereen ter wereld handel drijven. Het is volgens Malmström heel nuttig als we allemaal heel kritisch zijn, want daar wordt het handelsbeleid alleen maar beter van.
Dan mogen de tachtig mensen in de zaal vragen stellen. Malmström stelt iedereen wederom gerust. Publieke diensten op lokaal niveau zullen niet onder TTIP vallen, genetisch gemodificeerd voedsel zal nog steeds door een Europees bureau worden gecontroleerd en wordt niet zomaar de markt op gegooid. Over overheidsinkopen bestaan nog veel vragen, maar dat is nog niet uitonderhandeld in TTIP dus kan Malmström daar helaas niets over zeggen. Anders zou ze graag transparant zijn.
De handelsbetrekkingen met Tunesië zijn hartstikke goed voor de politieke dialoog met dat land en dus ook voor de vrijheid van meningsuiting, laat Malmström een Google-lobbyist weten. Handelsovereenkomsten komen er echt niet zomaar, meldt Malmström: Thailand is te ondemocratisch om mee te onderhandelen. Maar met Korea, Vietnam, Indonesië en China is wel vooruitgang geboekt. “Jammer dat India de besprekingen heeft afgebroken.” Er komt ook nog een road map voor het geval er geen overeenstemming komt bij de wereldhandelsorganisatie, stelt Malmström het publiek gerust.
Malmström presenteert hier geruststellende woorden over processen die als het erop aankomt niet transparant zijn en waar TTIP slechts een voorbeeld van is. Malmström presenteert zich graag als iemand die precies weet wat er leeft onder de bevolking, maar de twijfel blijft. Ze is niet gekozen en haar verantwoording aan burgers is feitelijk nul. Ze voelt de electorale gevolgen van haar beleid nooit.
Een vrouw zegt dat er in Nederland een referendum over de overeenkomst met Oekraïne aankomt. Malmström vindt dat geen logisch onderwerp voor een referendum. Bij een nee “weet ze nog wel iemand” die dat heel erg leuk vindt. Zo blijkt: de Europese Commissie wil steeds meer handel, maar als daar kritiek op komt, komt er geen overtuigende repliek.
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel en Den Haag. Voor zijn verslaggeving is ook jouw financiële steun essentieel.
