Kunst

Film van klasse: The Lobster

01-11-2015 13:30

Het Hotel is een tirannieke bedoening. Onder het juk van extreem strenge leefregels moeten singles in anderhalve maand, veelal opnieuw, de liefde van hun leven vinden. Lukt dat niet? Dan word je veranderd in een dier naar keuze. David (Colin Farrell, In Bruges) weet het wel: hij zou een kreeft willen worden. Lang leven, blauwgekleurd bloed en tot de dood gegarandeerd vruchtbaar.

Harteloos

Hoe hard kun je geforceerd op zoek naar eigenschappen die je gemeen hebt? Er ontstaat een lastig spel. De manke man (Ben Wishaw, Lilting) faket bloedneuzen, om een meisje te schaken dat ook continu uit haar reukorgaan bloedt. Bijziende David trekt ook zo’n plannetje: hij probeert het aan te leggen met de harteloze vrouw met een raar accent. Samen mogen ze, met ook Davids hond – en broer – Bob, intrekken in de vleugel voor stelletjes.

Het houdt uiteraard geen stand, en daardoor krijgen we ook een andere kant van de maatschappij te zien. David belandt van de tirannie van gedwongen liefde in de tirannie van het singlebestaan. In de bossen woont een groep militante loners met een sterke leider (Léa Seydoux, La Vie d’Adele). Tussen hen bevindt zich echter ook een bijziende vrouw (Rachel Weisz, The Constant Gardener).

Ongekend

Waar kan zo’n bizar uitgangspunt anders vandaan komen, dan van de Griekse regisseur Yorgos Lanthimos (Dogtooth)? Er zijn weinig filmmakers waarbij je er meer van verzekerd bent dat je iets gaat zien wat zo vers aanvoelt. Alleen dat al maakt het waard om een plekje te zoeken in een bioscoopzaal.

Zoals nooit tevoren weet hij zijn geïnspireerde gekte te vangen in een geraffineerde stijl. Met weinig woorden is de sfeer van de film onmiddellijk diep zwartgallig, maar toch droog. De gepijnigde blik van het sulletje David, zijn stomme snor en zijn vadsige pens, ze zuigen je binnen. En dan weet je meteen wat je aan het kijken bent. Hoe raar het ook allemaal wordt, het is onmiskenbaar.

Vasthoudend

Voor zijn eerste Engelstalige film stonden bekende acteurs in de rij om met hem samen te werken, en daar heeft Lanthimos gretig gebruik van gemaakt. Het is een grote samenbundeling van talent. Die heeft zich ook uitbetaald in een Juryprijs op het Filmfestival van Cannes. Maar toch. Er wordt niet bepaald geprobeerd om kijkers binnen te halen, noch om de bioscoopzaal te vullen, noch om het eens te worden met een soort van boodschap. Het heeft zelfs wat afstotelijks. En toch kun je er gefascineerd naar blijven kijken. Hier is wat raars aan de hand, en dat zullen we met zijn allen weten ook.

The Lobster is een film van klasse, omdat het vreemde uitgangspunt tot in het extreme wordt doorgetrokken. Er ontstaat een bizar universum, een brute anti-utopie die gedurende de looptijd van de film toch aannemelijk wordt. Twee uur lang gelden déze regels, en daar stappen we niet uit. Maar uiteindelijk wordt er aan de kijker niets opgelegd, die mag hiervan vinden wat hij wil.