We staan dinsdagochtend in het hartje van de Brusselse Europawijk. Er zijn veel media aanwezig. Niet de gewone EU-correspondenten, want deze week gebeurt er in Brussel vrijwel niets: het Europees Parlement is met reces en de Europese Commissie geeft geen persconferenties. Veel correspondenten schijnen op vakantie te zijn. Royalty-fotografen en verslaggevers nemen hun plaats in, want de Koning komt op bezoek. Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders is er ook. “Hee Bert, goedemorgen!” roept een ambtenaar.
De Belgische zender VTM heeft voor haar royalty-rubriek een heel team gestuurd. Een meisje met geverfd haar spreekt alvast wat tekstjes in. Verder zijn er vooral freelance fotografen. De rode loper voor de Koning ligt klaar. Iedereen lijkt zenuwachtig. Het eerste gesprek vindt plaats op de zevende verdieping van een gebouw van de Nederlandse overheid. Maar één lift gaat daarheen en die mag al een half uur voor de aankomst van de Koning niet meer worden gebruikt. Ook niet door het cateringmeisje.
“Ik denk dat het in totaal een minuut gaat duren, waarschijnlijk minder”, zegt een journalist. En zo gaat het ook: de drukke straat wordt afgezet, de Koning komt aangereden, stapt uit, zegt twee zinnen en loopt naar binnen. “Het is fantastisch om in Brussel te zijn”, meldt de Koning. Deze zin verblindt iedereen in zoverre dat niemand van de aanwezigen zich de tweede zin kan herinneren. Waarschijnlijk zei de Koning dat het belangrijk was de EU-instellingen te bezoeken. Of zoiets.
Het mediaprogramma bestaat uit verschillende onderdelen. Eerst een fotomoment bij de Permanente Vertegenwoordiging, daarna een fotomoment met voorzitter Martin Schulz van het Europees Parlement, een fotomoment als de Koning het gastenboek van het Europees Parlement tekent, een fotomoment met voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie en een fotomoment met voorzitter Donald Tusk van de Europese Raad. Geen van de gesprekken is openbaar (Koenders: “Vertrouwelijk”) en dus wacht de pers geduldig op het volgende fotomoment.
We horen vandaag niets over politieke inhoud en schieten slechts plaatjes die laten zien dat de Koning bij allerlei bobo’s is geweest. De aanwezige fotografen en verslaggevers lijken nauwelijks iets met Europa te hebben. Velen weten de persingang van het Europees Parlement niet te vinden, over de volgorde van de persmomenten ontstaat verwarring – al die instellingen lijken immers op elkaar – en een ambtenaar probeert een fotograaf uit te leggen wat de Permanente Vertegenwoordiging precies doet. De belangrijkste discussie is vandaag of de Koning met een asbak op de foto mag, als die toevallig in beeld staat.
Uiterlijk is hier belangrijker dan inhoud. “Jammer dat Maxima er niet bij is”, is ongeveer het eerste wat de fotografen bij aankomst tegen elkaar zeggen. Ze herhalen die uitspraak nog een paar keer. Vandaag blijkt de enorme meerwaarde van Maxima voor Nederland. Immers: foto’s met Maxima zijn aantrekkelijker dan die met alleen Willem-Alexander. De Koning oogt eigenlijk wat saai, zeggen de fotografen, die zich toch verdringen om de beste plaatsen om een foto te schieten. Eentje komt te laat binnen bij de Europese Commissie: “Ik doe dit niet meer, nu kan ik alleen een derderangs foto maken”, roept hij.
“Wat kom jij eigenlijk doen?” wil een fotograaf weten. Ik zeg dat ik dit bezoek interessant vindt omdat meer burgers over dit bezoek zullen lezen dan over ongeveer alle andere EU-thema’s samen. Een freelancer is vervolgens bang dat ik hem citeer. Een persmevrouw zit naast me met een persmeneer te smoezen en kijkt me opeens boos en verschrikt aan. Het klinkt allemaal heel spannend, maar al deze uren wachten gebeurt er werkelijk niets. De aanwezigen grappen dat er van alle videobeelden van de Koning een goede LuckyTV te maken is. Probleem: de Koning heeft weinig gezegd dus monteren zal niet makkelijk zijn.
De journalist van het ANP is het slimst: hij komt alleen bij het fotomoment in de ochtend en aan het einde van de dag als Bert Koenders de media te woord staat. Eindelijk iemand die vragen kan beantwoorden. Maar Koenders praat alleen met cameraploegen van NOS en VTM. De rest wordt genegeerd. De strekking van zijn verhaal: er speelt in Europa heel veel, er zijn veel thema’s, die zijn allemaal heel belangrijk en het was heel jammer dat Maxima niet aanwezig was. “De Koning heeft haar gemist”, meldt Koenders.
Gelukkig heeft Koenders nog een geruststellende mededeling voor ons: “Het staatshoofd heeft goed geopereerd.”
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel en Den Haag. Voor zijn verslaggeving is ook jouw financiële steun essentieel.
