Tivoli/Vredenburg is zaterdag het toneel van het jubileumcongres van het CDA. De partij bestaat 35 jaar. Voor deze speciale gelegenheid heeft partijvoorzitter Ruth Peetoom een groen leren jasje met bijpassende schoenen aangetrokken. “Het is al meteen gezellig!” roept ze. Het plenaire deel van deze bijeenkomst – aan elkaar gepraat door Peetoom – gaat grotendeels over vluchtelingen. Het CDA wil zich graag onderscheiden van linkse partijen die alle vluchtelingen willen toelaten én van de PVV die niemand wil toelaten. Dat lukt, maar levert het ook wat op?
Het CDA is een partij voor keurige, betrokken en vaak oudere mensen. De zaal zingt eerst twee delen van het Wilhelmus. Daarna worden allerlei gasten, vrijwilligers en nieuwe leden bedankt. Er is een in memoriam voor overleden Kamerleden, ministers en politiek leiders. Er zijn verkiezingen voor bestuursfuncties waarvoor bijna alle kandidaten de vijftig gepasseerd zijn. Vanwege het jubileum kijkt Peetoom uitgebreid terug op hoe het CDA zich heeft ontwikkeld gedurende de laatste 35 jaar.
Het Goudse gemeenteraadslid Eppy Boschma verzorgt “een meditatief moment”. Ze fietste met haar kind langs een bord met de tekst “Ik kies ook voor Jezus”. Eppy legt uit wat dit betekent: naastenliefde en iets voor elkaar willen betekenen. De Bijbel is een richtsnoer maar tegelijk staat ze open voor mensen met andere levensovertuigingen. Eppy denkt dat dit allemaal relevant is in tijden van de vluchtelingencrisis. “Vluchtelingen roepen veel weerstand op,” weet Eppy. “Hoopvol is dat mensen willen helpen. Er zijn geen pasklare antwoorden, maar we hebben wel gedeelde waarden.”
Ruth Peetoom is ook van deze stroming. Het CDA moet er staan “als het moeilijk en ingewikkeld wordt”. Peetoom vindt dat landen de morele plicht hebben om vluchtelingen op te vangen. Tegelijk moet het wel “haalbaar” zijn want bij een volgende crisis “moeten we er weer staan”. Het CDA moet zich uitspreken tegen extremisme, vindt Peetoom. Er moet nuance zijn: er zijn in Nederland ook mensen met problemen. Peetoom refereert daarbij echter niet aan de multiculturele samenleving, maar aan schuldhulpverlening, werkloosheid en pensioenen.
Peetoom wil dat het CDA betrouwbaar is en ervoor zorgt dat “de dingen goed geregeld zijn”. “Wij lopen niet weg voor problemen”, meldt ze steeds. De burgemeester van Montfoort spreekt ook over vluchtelingen. Hij zegt dat het gebrek aan sociale huurwoningen niet door de vluchtelingen komt omdat het systeem al verstopt zat. Ook meldt hij dat “de inpassing van vluchtelingen in de samenleving vanzelf gebeurt.” We moeten problemen “schouder aan schouder” oplossen.
Dan spreekt Sybrand Buma over de vluchtelingen. “Hoe we nu handelen, bepaalt onze toekomst,” meldt Buma met gevoel voor dramatiek, alsof dit niet elke dag geldt. Buma denkt dat er een visie mogelijk is naast het idee dat alle vluchtelingen eeuwig welkom zijn en het idee van dichte grenzen. Het is volgens Buma belangrijk dat mensen die in de kou staan worden geholpen. Hij bedankt alle vrijwilligers die zich voor de vluchtelingen inzetten. Veel applaus.
Maar Buma gaat verder: “hoe lang kunnen we dit volhouden?” vraagt hij. Buma wil vluchtelingen blijven opnemen, maar er ook voor zorgen dat gedeelde waarden in stand blijven. “De opvang kan niet hetzelfde blijven”, aldus Buma: dat is “een onvermijdelijk gevolg” van de hogere instroom. Daarnaast kunnen vluchtelingen niet eindeloos in Nederland blijven. Zij moeten een tijdelijke status krijgen zodat ze terug kunnen als de oorlog voorbij is. Het positieve frame van Buma is dat de vluchtelingen dan kunnen helpen hun land weer op te bouwen.
De taak van Nederland is ontheemden op te vangen, aldus Buma, maar dat is “tijdelijk en sober”. Er komen volgens Buma namelijk nog hele grote stromen vluchtelingen op Europa af. Zo streng als Wilders, wordt het niet bij het CDA, maar het wordt allemaal wel strenger. Buma zegt tegelijk dat zolang hij partijleider is er niet met de PVV wordt geregeerd. Een oorverdovend applaus klinkt.
Zo eet het CDA van alle walletjes: ze is niet zo naïef als partijen die eindeloos vluchtelingen willen opnemen maar ze distantieert zich ook van de PVV die iedereen wil terugsturen. Dat laatste krijgt extra accent door een CDA-PVV-regering uit te sluiten. De oplossing is vluchtelingen opvangen zolang er oorlog is, maar ze na de oorlog terugsturen. Het klinkt als een redelijk alternatief en iedereen in de zaal klapt ervoor. Dit lijkt dé nette oplossing voor de crisis.
Er is maar één probleem: hoe wil het CDA vluchtelingen met een tijdelijke status terugsturen? Wat als ze dat niet willen? Daar zwijgt Buma vandaag voor het gemak maar even over.
