Na de aanslagen in Parijs kwamen al snel reacties binnen: van Mark Rutte, van de Koning, van Angela Merkel en van Barack Obama. Het is een soort diplomatieke traditie: regeringsleiders die hun medeleven betuigen aan de slachtoffers en zeggen dat terreur nooit mag winnen. Eén van deze reacties kreeg wel heel weinig aandacht: die van de voorzitter van de Europese Raad: Donald Tusk.
Frankrijk zal deze tragedie overwinnen, meldt Tusk. Maar dan komt er een onverwacht zinnetje: “Standing in solidarity, the European Union will assist her.” De EU gaat Frankrijk dus helpen. Tusk weet dan ook zeker dat deze terreur zijn doel niet zal bereiken. Het zal niet gebeuren dat terreur mensen uit elkaar speelt, bang maakt en vrijheid, gelijkheid en broederschap ondermijnt, denkt Tusk.
Frankrijk zorgt ervoor dat deze waarden het hart vormen van de Europese Unie, volgens Tusk. De EU zal er daarom altijd voor Frankrijk zijn. Bij de ontmoeting van wereldleiders van de G20 in Antalya zal Tusk eisen dat er een antwoord komt op de dreiging van terrorisme. We zullen er alles aan doen om er op Europees niveau voor te zorgen dat Frankrijk veilig is, zegt Tusk. Zou het?
Niemand gelooft dit nog. Minstens een van de terroristen lijkt Syrisch vluchteling. De veiligheid lijkt daarmee af te hangen van de vluchtelingenstroom die de EU maar niet onder controle krijgt. Afgelopen week was er weer een EU-top over dit onderwerp in Malta en niemand heeft in de conclusies een begin van een oplossing kunnen lezen voor diezelfde vluchtelingenstroom.
De oplossing van veel burgers is eenvoudig: grensbewaking. Hun logica is simpel: als de EU dit niet kan regelen, dan moeten lidstaten het zelf doen. Dat is dus ook wat Frankrijk dit weekend deed, net als Nederland. Polen accepteert inmiddels geen Europese vluchtelingenquota meer. Als het aan nationale politici ligt, gaan de grenzen misschien niet potdicht, maar wel dichter dan ze waren.
Dat terroristen slimme manieren zullen vinden om toch een land binnen te komen maakt niets uit. Dichte grenzen lijken veiliger dan open grenzen. Onbekende en ongekozen EU-leiders als Tusk willen die grenzen open houden, want ze voelen de druk van de kiezer toch niet. Ze kunnen onbeperkt loze beloftes doen. Nationale politici moeten wel om hun herverkiezing denken.
Dichtere grenzen zullen niet alle aanslagen voorkomen, maar ze zijn wel een teken dat politici de zorgen van burgers serieus nemen. En zo zal het dus vroeg of laat gaan. Wat de EU ook zegt.
Deze column werd vannacht uitgezonden in Opvliegers op 1 bij Powned. Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land. Voor zijn verslaggeving is ook jouw financiële steun essentieel.
