In een ontluisterend artikel in het Belgische dagblad De Morgen valt op te maken dat de Belgische inlichtingen- en veiligheidsdiensten totaal geen benul hadden van wat er allemaal gebeurde in Molenbeek. Men beschikt zelfs amper over experts die Arabisch spreken. In dat opzicht kunnen onze zuiderburen zeker leren van hoe de inlichtingen- en veiligheidsdiensten in Nederland te werk gaan. Zij bevinden zich in alle haarvaten van de samenleving, hebben goed zicht op wat er gebeurt en hebben voldoende bekwame experts in huis. Onze inlichtingendiensten ondervinden vooral problemen omdat er tijden lang op hun budget is gekort. Een grote fout, die de Nederlandse politiek niet meer zou mogen maken.
Maar in Nederland kunnen we nog zo goed vat hebben op mogelijke radicalisering, zolang aan onze zuidgrens de problemen onvoldoende aangepakt worden blijft het risico bestaan dat daders een aanslag die zij in Nederland willen plegen voorbereiden in België, om dan vervolgens de grens over te steken naar ons land. Een reactie hierop is het sluiten van de grenzen, en het opnieuw instellen van grenscontroles. Alleen, hoe productief is dat? Het zal het vrije verkeer van goederen, personen en diensten in de Europese Unie flink schaden. Economisch gezien zullen we er zeker geen baat bij hebben. Ook zal het onze eigen bewegingsvrijheid als EU burgers flink inperken.
Maar ook vanuit veiligheidsperspectief zal een dergelijke stap weinig weinig opleveren. Indien een groep terroristen een grens over wil steken, vinden zij hoe dan ook een weg, tenzij je een hele grote muur op die grens bouwt. Daarnaast vindt veel radicalisering, en het aansturen van zogeheten lone wolfs, plaats via het internet. En datzelfde internet laat zich niet tegenhouden door een grenscontrole.
Tenslotte zal het sluiten van de grenzen en het herinvoeren van grenscontroles de onderlinge Europese samenwerking flink schaden. Maar om de terroristen optimaal te kunnen bestrijden hebben we juist meer onderlinge samenwerking, en niet minder nodig. België zou baat hebben bij meer samenwerking met andere Europese landen op het gebied van inlichtingen en veiligheid. Meer kennis, expertise en ervaring zou daarom door Nederland en andere landen naar België geëxporteerd moeten worden.
Geen gesloten grenzen, maar open grenzen zijn dus nodig. Het is een utopie om te denken dat we Europa veiliger kunnen maken doormiddel van het sluiten van grenzen. Een dergelijk besluit zal ons echter alleen een tijdelijk gevoel van veiligheid geven, dat snel weer zal verdwijnen als blijkt dat het niet werkt. Juist intensievere onderlinge samenwerking is nodig om terroristen te bestrijden. Alleen op deze wijze zullen we erin slagen om ons Europa een stukje veiliger te krijgen.
