De zoektocht waartoe het Forum voor Democratie op aarde is, brengt ons woensdagavond bij de wekelijkse borrellezing aan de Amsterdamse Herengracht. Het gaat over Oekraïne, het land waarmee de EU een associatieverdrag wil sluiten. Journalist Stefan Huijboom is te gast om ons te informeren over de situatie in Oekraïne en met name over het conflict wat daar gaande is. Dit alles is extra relevant omdat er binnenkort een referendum over het associatieverdrag met Oekraïne is.
Huijboom is vrij plotseling aan het Nederlandse publiek verschenen als Oekraïne-correspondent. Hij werkt vooral voor een Engelstalig medium in de hoofdstad Kiev, waar hij nu anderhalf jaar woont. Hij schrijft daarnaast mondjesmaat voor Nederlandse media, waaronder GeenStijl en ThePostOnline. Uit die columns blijkt dat hij weet waar hij het over heeft: zo schreef hij onlangs nog over de homorechten die in Oekraïne hooguit met de mond beleden worden om de EU te pleasen, wat in de praktijk niets voorstelt.
Het heeft dus de potentie om een informatieve avond te worden, maar dat valt tegen. Hier heeft niemand behoefte aan een journalist die iets over Oekraïne vertelt: iedereen weet zelf al hoe het zit, waaronder gastheer Thierry Baudet die elke twee minuten Huijboom onderbreekt om te laten zien dat hij ook heel veel van Oekraïne weet. En zo komen we deze avond geen stap verder in onze analyse van wat er in Oekraïne speelt en wat de rol van de EU daarbij is.
Huijboom praat over een gebied wat veel mensen niet kennen, met onbekende steden en dorpen, over politici waar men hooguit de achternaam van kent en over een conflict waarvan niemand alle details weet. Huijboom heeft de grootste kans om er iets van te weten, maar hier is het de bedoeling dat Thierry als kenner het beste uit de verf komt. Zo ontstaat verwarring of de stad Donetsk wel of niet door de Oekraïense regering is gebombardeerd of dat het vooral om een strijd met tanks ging.
Dat er heel wat mis is in Oekraïne, behoeft geen betoog, zo blijkt uit het verhaal van Huijboom. Onpartijdige media bestaan in het land niet, oligarchen hebben enorme macht, een verzetsleger wat in de Tweede Wereldoorlog honderdduizend Poolse Joden de dood in joeg wordt nog steeds aanbeden, corruptie wordt niet of nauwelijks aangepakt, parlementariërs praten geweld tegen homo’s goed en Oekraïense militairen begaan allerlei misstappen.
Huijboom is behoorlijk negatief over Oekraïne, maar niet negatief genoeg: Thierry’s onderbrekingen hebben tot doel Oekraïne en de Oekraïense regering nog negatiever neer te zetten. Thierry doceert waarom president Porosjenko een typische oligarch is, want dat benadrukt Huijboom kennelijk onvoldoende. Als Huijboom zegt dat hij het onwaarschijnlijk vindt dat Oekraïne de MH17 uit de lucht schoot, probeert Thierry de verdenking toch levend te houden met het punt dat de regering elk bewijsstuk in het onderzoek naar de MH17 kan veto-en.
Dit patroon is het meest pregnant als Huijboom praat over clusterbommen. Thierry onderbreekt om toe te lichten dat de Oekraïense regering die inzet. Huijboom herhaalt drie keer dat beide zijden dit doen, maar elke keer moet het beeld blijven hangen dat de regering het foutst is. Zo gaat het ook bij de waarde van het verdrag met de EU. Is dat economisch goed voor Oekraïne? Huijboom zegt dat dat op lange termijn niet te zeggen is, maar ook dat is te positief.
Alles wat Huijboom zegt wat buiten het straatje van Thierry valt wordt hier tegengesproken. Het beeld moet zijn dat alle problemen in Oekraïne te wijten zijn aan de pro-Europese regering en het door hen gesloten associatieverdrag. Aan het begin van deze avond probeert Thierry het Forum voor Democratie nog neer te zetten als een kennisinstelling die colleges gaat geven. We moeten het ergste vrezen. Een meisje in de zaal zegt dat het Oekraïense leger samenwerkt met ISIS. Er is veel reden om haar uit te lachen, maar bij deze ‘kennisinstelling’gebeurt dat niet.
Dat hier zo weinig interesse zou zijn in onafhankelijke journalistieke kennis over Oekraïne, dat had die arme Huijboom natuurlijk niet kunnen weten. Hij woont immers in Kiev.
Dit jaar doet Chris Aalberts onder de titel Bruslog – Brusselse logica – verslag van Europese politiek in Brussel, in Den Haag en in het land. Voor zijn verslaggeving is ook jouw financiële steun essentieel.
